نگاه پرورده در حرفه‌ای بودن

نگاهی به کتاب «فرهنگ و هنر سه‌تارنوازی»

نگاه پرورده در حرفه‌ای بودن

[ سید علیرضا میرعلی‌نقی - منتقد و پژوهشگر موسیقی ]

«فرهنگ و هنر سه‌تارنوازی»، جدیدترین اثر تالیفی تحقیقیِ ابوسعید مرضایی را نمی‌توان اتفاقی شبیه اکثریت قریب به‌اتفاق کتاب‌ها و سی‌دی‌هایی که با عنوان ظاهراً قانع‌کننده آموزشی یکی پس از دیگری به بازار نشر می‌آیند، همسان دانست.

برای تحقیق در این مدعا، می‌توان همه آن‌ها که خوش‌بختانه در دسترس هستند را با نگاه کارشناسانه مطالعه کرد و از جمع‌بندی آن‌ها، نه فقط به امتیازات ویژه این اثر آموزشی، بلکه به نقص‌های هنوز موجود کتاب‌های مشابه در نواختن سه‌تار و اصولاً نواختن اکثر سازهای ایرانی، پی برد.

این اثر نه از منظر صرفاً حرفه‌ای تهیه شده و نه از زاویه‌ای صرفاً نظری. نگاه جامع و میانه‌روی مرضایی در تالیف آن، حتی در اولین نظاره نیز قابل ادراک است و امید که هر بار در چاپ‌های بعدی، ویرایش‌های دقیق‌تر و اعمال نظرهای ظریف‌تری در آن دیده شود. نظیر مسیری که بیش‌تر کتاب‌های آموزش سازهای کلاسیک در مغر‌ب‌زمین طی کرده و می‌کنند.

دستورنویسی برای هر سازی، به ویژه ساز ظریف سه‌تار و ظرایف پرپیچ و خمی که ساختن و نواختنش دارد، بیش از این‌که ارائه‌دهنده مقداری اتود و تکنیک و قطعات ریز و درشت باشد، و حتی بیش از آن‌که نشان‌دهنده کلیتی از دانش و توانایی مولفش باشد، نمایانگر بینش او به امر خطیر انتقال در موسیقی است. درستی یا نادرستی نسبی مؤلف در این امر را شاگردان او بعد از سال‌ها نشان خواهند داد.

این بینش را هر مولفی ناگزیر است از راه‌های متفاوت و متعددی کسب کند. راه‌هایی که حتی ذکر فهرست‌وارشان هم در حوصله این یادداشت نیست. با شناختی که از ابوسعید مرضایی در بین جامعه حرفه‌ای‌های سه‌تارنواز وجود دارد، می‌توان به آغاز درستش اطمینان داشت و به انتظار نتایج آن نشست و از نقد و نظرهای تخصصی بهره‌مندش ساخت. این کمترین انتظار هنرمند مؤلف از مخاطبانی است که او، صادقانه و عاشقانه برای چشاندن لذت موسیقی به آنان، مو سپید کرده است.

نویسنده:

سید علیرضا میرعلینقی

تاریخ انتشار : سه شنبه 2 اردیبهشت 1399 - 11:14

افزودن یک دیدگاه جدید

Alireza Alizadeh Bandare Cheshmat علیرضا علیزاده بندر چشمات

کهکشان ریبون بند

شهر مناجات محمدتقی سعیدی، حسام‌الدین سراج، جمال‌الدین منبری، فاضل جمشیدی، حسین علیشاپور، رسول رهو، بامداد فلاحتی، حمید خزائی، سید محسن حسینی، هادی فیض‌آبادی

خوشبختی یعنی این... مهرداد یکتا

نوروز آینه فردین خلعتبری، بابک باربد، هاله سیفی زاده، علیرضا غضنفری، حیدر هدایتی

خراسانیات محمدرضا شجریان

چم ابوالحسن خوشرو

جالبوت محمدعلی ذاکری قشمی گروه جالبوت

شهر خاموش کیهان کلهر و کوارتت زهی بروکلین رایدر

موسیقی حماسی و آئینی مازندران ابوالحسن خوشرو

صبر کن... محمد معتمدی

خواستنی شهرام بزرگمهر

عهدی دوباره شهرام بزرگمهر

همصدای قلبم شهرام بزرگمهر

دیوونه خونه مجازی رضا یزدانی

ابر و بارون رامین مقیمی

بی نام محسن چاوشی

و عشق آمد سالار عقیلی

افسانه چشم هایت علیرضا قربانی، همایون شجریان

به من فرار کن محمدرضا علیمردانی

نیمه خالی البرز نبویان

لیست کل آلبوم‌ها

نقد و بررسی

به مناسبت سالروز تولد فروغ فرخزاد

می‌خواهم احترام خودم را نسبت به «فروغ» ابراز کنم

[استاد هوشنگ کامکار - آهنگساز]

چند ماه پیش تقریبا بعد از عید نوروز امسال با احمدرضا احمدی مشورت کردم که می خواهم روی اشعار فروغ فرخزاد کار کنم. او‌ مثل همیشه خوشحال شد و به‌طور جدی از من خواست که هرچه سریع‌تر این کار را انجام دهم و مرا خیلی تشویق کرد.

ادامه

به بهانه پنجاه و هفتمین سالروز تولد استاد کیهان کلهر

مردی که کیهانی می نوازد

[شاهرخ تویسرکانی - روزنامه نگار]

پاییز که می شود خاطره ها دوره ام می کنند، حسرت ها یک به یک از شاخه های دلم آویزان می شوند و دانه دانه دلتنگی بر زمین دلم می نشیند از هستن هایی که نیست می شوند و بودن هایی که نیستند. تو امروز 57 ساله می شوی و "هنوز پاییز است"! تو 17 ساله می شدی و داشت پاییز می شد که نامیمونی و شومی بر این دیار سایه افکند، بمب های بدشگونی جنگی بی انجام جای "باران" بر سر ساکنان شهرهای این دیار کهن باریدن گرفت، بارید و بارید تا روزی که بالاخره از تو، زندگی امنت و خانواده عزیزت هم قربانی گرفت.

ادامه

نگاهی به موج مهاجرت اهالی موسیقی که تازه در ابتدای آن هستیم

فرزندان این خانواده کوچک دارند می‌روند! خبر دارید؟

[ وحید لشکری - روزنامه‌نگار ]

چند روزی است که تقریباً هر صبح که از خواب بیدار می‌شوم، در کنار مروری بر همه اخبار بد اقتصادی و اجتماعی و حوادث و...، میان اخبار موسیقی دنبال یک خبر می‌گردم؛ مهاجرت جدید! اتفاقی که نقل دیروز و امروز نیست ولی طی چند ماه و چند هفته اخیر، به رویه‌ای تبدیل شده که فعلاً نباید منتظر پایانش باشیم. ظرف دو هفته اخیر، خبر مهاجرت دو خواننده و یک موزیسین علنی شده و چند چهره دیگر هم در نوبت‌اند تا برای همیشه از ایران بروند...

ادامه

پدیدارشناسیِ محمد رضا شجریان

شجریان به مثابه ی عیارِ زیبایی شناختیِ موسیقی ایرانی

[ پویا سرایی - آهنگساز و نوازنده سنتور ]

این نوشتار بر این پیش فرض استوار است که استاد محمد رضا شجریان هنرمند پرآوازه‌ی سده ی معاصر ، ابعادی فراتر از یک خواننده داشته است . اثر گذاریِ او در طول دهه های اخیر هم به جهتِ نفوذ در اقشار غیرمتخصص و غیر نخبه ی فرهنگِ ایرانی و هم در بطنِ اندیشه ی نخبگان بوده است ؛ این در حالی است که برخی از اقداماتِ فرهنگیِ ایشان نظیر سازسازی یا خوشنویسی را به حساب نیاوریم و یا آگاه باشیم که ایشان آهنگساز یا تنظیم کننده نیز نبودند . با این وجود یک تنه به آوازی متکی بودند که همین آواز ایشان را نه بعنوان هنرمندی بزرگ که در جایگاه متر و عیار زیباشناختیِ موسیقی ایرانی نیز قرار داده است .

ادامه

پاسخی به پرسشِ «چرا شیوه‌های آوازی متعدد در ایران وجود ندارد؟»

آواز خواندن با طناب پوسیده‌ی تقلید

[ علی شیرازی - آوازخوان و آوازپژوه ]

قرار است در این نوشتار کوتاه و محدود پیش رو، در مقام پاسخ به این پرسش مهم (اما) تکراری بربیایم که «چرا شیوه‌های آوازی متعددی در ایران وجود ندارد؟»...

ادامه

نگاهی به کتاب «فرهنگ و هنر سه‌تارنوازی»

نگاه پرورده در حرفه‌ای بودن

[ سید علیرضا میرعلی‌نقی - منتقد و پژوهشگر موسیقی ]

ادامه

لزوم توجه به پیشینه‌یابی و سرگذشت‌شناسی ترانه‌ها

[ حسین عصاران - پژوهشگر موسیقی و ترانه ]

از پی رو آمدن بحث حقوق «مادی» و «معنوی» پدیدآورندگان آثار هنری، چه بسا بد نباشد از وجهی دیگر نیز به این مساله نگاهی داشته باشیم و این بار از منظر علاقه‌ی شخصی‌ام، یعنی «پیشینه‌یابی و سرگذشت‌شناسی ترانه‌ها و قطعات موسیقایی تولید شده در گستره‌ی فرهنگ ایران». چه آنکه در سال‌های پسِ پشت و در روند پیگیری این تمایل، بیش از پیش به اهمیت این مساله و به همان نسبت، تبعات ناشی از بی‌توجهی به آن‌ها پی برده‌ام...

ادامه

یادداشتی در خصوص انتشار آلبوم «شمس جان» اثر عماد توحیدی

رازآلود و سیال

[ سحر طاعتی - روزنامه نگار ]

آلبوم «شمس جان» بر بنیاد حکایت «پادشاه و کنیزک» از دفتر نخست مثنوی معنوی مولانا با موسیقی عماد توحیدی، در روزهای پایانی اسفند ماه گذشته توسط مرکز موسیقی حوزه هنری منتشر شد. در گذشته و در آلبوم‌های فراوانی اشعار مولانا محملی برای ساخت آثار موسیقایی متعدد بوده‌اند و آهنگسازان و خوانندگان بسیاری با اشعار دیوان شمس و مثنوی معنوی قطعاتی را اجرا و ضبط کرده‌اند، آنچه که به‌عنوان تفاوت رویکرد بهره‌گیری از شعر مولانا در «شمس جان قابل تشخیص و توجه است

ادامه

آرشیو