برنامۀ نقد و بررسی آلبوم نهفت به سرپرستی «جهانشاه صارمی» با حضور اهالی موسیقی برگزار شد
حسین علیزاده: همه از تلخیها به هنر پناه میبرند
موسیقی ما - هفتۀ گذشته برنامه نقد و بررسی آلبوم نهفت یک، بعد از دو دهه فعالیت در حالی برگزار شد که استادانی چون حسین علیزاده، علی اکبر شکارچی، اعضای گروه همآوایان ، محمد امین اکبرپور، مهران مهرنیا، جواد بطحایی و بخش عمدهای از دانشآموختگان دانشگاههای هنر و تهران حضور داشتند. «حسین علیزاده» -آهنگساز و نوازندۀ پیشکسوت- در عین بررسی تاثیر این گروه در موسیقی کودکان، دربارۀ آموزش موسیقی برای کودکان و نوجوانان صحبت کرد، او همچنین از این فرصت بهره گرفت تا به انتقاد از شرایط موجود بپردازد. برای مثال بار دیگر یادآوری کند که اگرچه در شرایط امروز، دیگر کسی سازها را به شکل عیان نمیشکند؛ اما این کار را به شکلِ پنهانی انجام میدهند و از آن بدتر دلِ اهالی موسیقی را میشکنند.
این مراسم با پخشِ قطعۀ «پیش درآمد اصفهان» اثر علیاکبر شهنازی با اجرای گروه نهفت آغاز شد و بعد از آن کلیپ کوتاهی از فعالیتهای این گروه به نمایش در آمد. سخنران اول مراسم «جهانشاه صارمی» بود که دربارۀ نحوۀ شکلگیری گروه و فعالیتهای آن و اینکه چه اهدافی دنبال میکند، سخن گفت. او همچنین دربارۀ روش کار با کودکان و نوجوانان برای آموزش موسیقی در حوزۀ گروه نوازی توضیح داد و به این مساله اشاره کرد که اعتقاد دارد موضوع آموزش دستگاهی حتما باید از سنین پایین آغاز شود. بعد از آن فیلم «رنگِ اصفهان درویش خان» به صورت تصویری با اجرای گروه نهفت منتشر شد. در ادامۀ این مراسم «امیر عباس ستایشگر» -مدیر مسوول موسسه فرهنگی هنر موسیقی- دربارۀ نحوۀ شکلگیری تولید آلبوم و همکاری اش با جهانشاه صارمی گفت. فیلم اجرای پیشدرآمد ماهور اثر درویشخان بخش دیگری از این مراسم بود.
در ادامۀ این برنامه دکتر «حمیدرضا اردلان» اتنوموزیکولوگ و موسیقیشناس- در رابطه موضوع سنت و اینکه فعالیت گروه نهفت بر اساس آموزش سنت و حفظ سنت برای کودکان و نوجوان شکل گرفته است، صحبت کرد. او همراه با تصاویر و فیلمهایی که پحش شد درباره مفهوم سنت در موسیقی ایران و فعالیت گروه در این چهارچوب سخن گفت. او از «جهانشاه صارمی» به عنوان کسی یاد کرد که معتقد به مرتبۀ استاد- شاگردی است و همان سیستم را در کار خودش ادامه میدهد. دقت خوبی در دیکتۀ موسیقی دارد و از همه مهمتر آدم مداومی است نه کوتاه مدت.
بعد از آن فیلم پیش درآمد بیات شیراز اثر عبدالله قربانی پخش شد و فیلمی از تکنوازیهای اعضای قدیمی گروه پخش شد. در این مراسم نوید دهقان و حسام اینانلو دربارۀ گروه نهفت سخنرانی کردند و بعد از آن حسام اینانلو تکنوازی کمانچه کرد. بعد از این قسمت فیلم قطعات کاروان شهید اثر لطفی و سوگ اثر حسین علیزاده پخش شد.
او که خود سالها در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فعالیت داشته، میگوید که بخش مهمی از زندگی امروزش را مدیون آن کانون است و تجربیاتی که «شیدا قراچهداغی» در آن سالها در کانون خلق کرد. او همچنین در این جلسه به این مساله اشاره کرد که حضور «شهرام صارمی» در فرهنگسرا، سبب شده است تا شهرداری و مراکز فرهنگی آن اعتبار بگیرند. او همچنین به این مساله اشاره داشت که اعتبارِ صارمی از خود شهردار تهران هم بیشتر است: «خانوادۀ صارمی ارزشهای زیادی را در ایران پاسداری کردند چه به وسیلۀ جانشان و چه با هنرشان.»
این آهنگساز و نوازندۀ نامدار همچنین در این مراسم به این نکته اشاره کرد که موسیقی بخش رها شدن انسان از زندگی است: «زندگی همه شوخی است و هنر هم این را میگوید. کسانی از هنر دور میشوند که زندگی را جدی میگیرند. همه از تلخیها به هنر پناه میبرند.»
او از وضعیت بد آموزش موسیقی برای کودکان گلایه کرد و گفت: »وقتی کمی به دورو بر خودمان نگاه میکنیم، حتی به کشورهایی مثل افغانستان و ترکیه، مشاهده میکنیم که آنان چه فعالیتهای گستردهای در زمینۀ آموزش موسیقی به کودکان میکنند، در واقع موسیقی فقط برای بزرگان نیست که با آن ژست بگیرند یا گریه کنند. موسیقی برای زندگی است و به همین خاطر در تمام دنیا مرز سنی ندارد. در تمام کشورهایی که به موسیقی توجه دارند و حتی آنانی که مسلمان هستند؛ اما موسیقی در سرزمینشان حرام نیست، آموزش موسیقی را از مدارس شروع میکنند؛ ما در این زمینه با نقصان روبهرو هستیم و به همین خاطر گروههایی چون «نهفت» تلاش میکنند تا بخشی از این نقیصه را برطرف کنند. در این میان اما تمام کسانی که در کودکی تحت تعلیم موسیقی قرار میگیرند، قرار نیست کارشان موسیقی شود؛ بلکه باید معرفت موسیقی پیدا کند تا شنوندۀ خوبی شوند؛ چون جامعهای که شنوندهاش کیفیت داشته باشد، خواهناخواه موسیقیاش نیز با کیفیت خواهد شد.»
او همچنین دربارۀ شرایط آموزش موسیقی به کودکان نیز توضیحاتی داد: «ما نباید برای همۀ سنین از یک نوع موسیقی استفاده کنیم. قطعات درویش خان و آثاری از این دست، مثل شعر حافظ و مولاناست و نمیتوان انتظار داشت که کودک بتواند آنان را درک کند و در این میان «نهفت» فعالیتهای موثری را انجام داده است، چنانچه استاد «پایور» به این مساله اشاره داشتند که این گروه مثل یک هنرستان است و همواره فعالیتهای بسیاری انجام داده و ابتکارات فراوانی خلق کرده است. با این وجود، آموزش کودکان و نوجوانان مسالۀ مهمی است که در قرن اخیر در تمام دنیا روی آن کارها و تحقیقات بسیار گستردهای انجام شده است که ما نیز باید از آن بهره بگیریم، به همین خاطر است که من در این جشنِ گروه نهفت که قهرمانش آقای صارمی است، یک انتقاد نیز مطرح کرده و میگویم این آثاری که توسط گروه اجرا شد، قبل از اینکه یک سری نت باشد، قطعاتی دارای احساسات درونی است؛ اما آیا واقعا بچهها در این سن میتوانند با اینها ارتباط برقرار کنند؟ اگر نمیتوانند باید از چه راهی وارد شویم که این احساسات و محتوای درونی قطعات به آنان منتقل شود؟ در فلسفه و هنر شرایط سنی وجود دارد تا بتوان به درک رسید.»
خالقِ نینوا، همچنین ادامه داد: « ما در این محافل جمع میشویم تا بگوییم چقدر همدیگر را میفهیم و از مسوؤلان انتظاری نداریم. میگوییم فقط مزاحمان نشوند و هیچ حمایتی هم نمیخواهیم، چون گاهی حمایت کردنشان افت هم دارد. شاید بد نباشد برای شناخت مسوؤلان از یکی از دستاندرکاران جشنواره خاطرهای ذکر کنم؛ رسم است که در جشنوارهها برای تمام مسوؤلان بلیت میفرستند؛ جالب آنکه همهاشان بلیتهای پاپ میخواهند. حالا ما مسوؤلانی با این نگاه را میخواهیم چه کنیم؟ ما مسول غیرجدی نمیخواهیم؛ فقط امیدواریم راه تنگ نشود.»
علیزاده همچنین دربارۀ نگاهش به موسیقی پاپ گفت: «اتفاقاً موسیقی پاپ خیلی خوب است؛ اما این نوع موسیقی اصولا برای شرایط غیرجدی و تفننی است، ضمن اینکه ما گاهی یادمان میرود هر موسیقی جایی دارد. در دانشکدۀ ادبیات وقتی دربارۀ شعر حرف میزنیم نمیگوییم که جک موزیکال بخوانند، در مواجهه با موسیقی نیز باید اینچنین رفتار کنیم؛ اما گاهی تصور میشود چون ما میخواهیم بگوییم همراه جوانان هستیم، باید فکرمان را نازل میکنیم؛ اگرچه نمیتوانم این مساله را منکر شوم که با خلاقیت میشود موسیقی سرگرمکندهای به وجود آورد که جذابیتهای خودش را داشته باشد.»
این مراسم با پخشِ قطعۀ «پیش درآمد اصفهان» اثر علیاکبر شهنازی با اجرای گروه نهفت آغاز شد و بعد از آن کلیپ کوتاهی از فعالیتهای این گروه به نمایش در آمد. سخنران اول مراسم «جهانشاه صارمی» بود که دربارۀ نحوۀ شکلگیری گروه و فعالیتهای آن و اینکه چه اهدافی دنبال میکند، سخن گفت. او همچنین دربارۀ روش کار با کودکان و نوجوانان برای آموزش موسیقی در حوزۀ گروه نوازی توضیح داد و به این مساله اشاره کرد که اعتقاد دارد موضوع آموزش دستگاهی حتما باید از سنین پایین آغاز شود. بعد از آن فیلم «رنگِ اصفهان درویش خان» به صورت تصویری با اجرای گروه نهفت منتشر شد. در ادامۀ این مراسم «امیر عباس ستایشگر» -مدیر مسوول موسسه فرهنگی هنر موسیقی- دربارۀ نحوۀ شکلگیری تولید آلبوم و همکاری اش با جهانشاه صارمی گفت. فیلم اجرای پیشدرآمد ماهور اثر درویشخان بخش دیگری از این مراسم بود.
در ادامۀ این برنامه دکتر «حمیدرضا اردلان» اتنوموزیکولوگ و موسیقیشناس- در رابطه موضوع سنت و اینکه فعالیت گروه نهفت بر اساس آموزش سنت و حفظ سنت برای کودکان و نوجوان شکل گرفته است، صحبت کرد. او همراه با تصاویر و فیلمهایی که پحش شد درباره مفهوم سنت در موسیقی ایران و فعالیت گروه در این چهارچوب سخن گفت. او از «جهانشاه صارمی» به عنوان کسی یاد کرد که معتقد به مرتبۀ استاد- شاگردی است و همان سیستم را در کار خودش ادامه میدهد. دقت خوبی در دیکتۀ موسیقی دارد و از همه مهمتر آدم مداومی است نه کوتاه مدت.
بعد از آن فیلم پیش درآمد بیات شیراز اثر عبدالله قربانی پخش شد و فیلمی از تکنوازیهای اعضای قدیمی گروه پخش شد. در این مراسم نوید دهقان و حسام اینانلو دربارۀ گروه نهفت سخنرانی کردند و بعد از آن حسام اینانلو تکنوازی کمانچه کرد. بعد از این قسمت فیلم قطعات کاروان شهید اثر لطفی و سوگ اثر حسین علیزاده پخش شد.
او که خود سالها در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فعالیت داشته، میگوید که بخش مهمی از زندگی امروزش را مدیون آن کانون است و تجربیاتی که «شیدا قراچهداغی» در آن سالها در کانون خلق کرد. او همچنین در این جلسه به این مساله اشاره کرد که حضور «شهرام صارمی» در فرهنگسرا، سبب شده است تا شهرداری و مراکز فرهنگی آن اعتبار بگیرند. او همچنین به این مساله اشاره داشت که اعتبارِ صارمی از خود شهردار تهران هم بیشتر است: «خانوادۀ صارمی ارزشهای زیادی را در ایران پاسداری کردند چه به وسیلۀ جانشان و چه با هنرشان.»
این آهنگساز و نوازندۀ نامدار همچنین در این مراسم به این نکته اشاره کرد که موسیقی بخش رها شدن انسان از زندگی است: «زندگی همه شوخی است و هنر هم این را میگوید. کسانی از هنر دور میشوند که زندگی را جدی میگیرند. همه از تلخیها به هنر پناه میبرند.»
او از وضعیت بد آموزش موسیقی برای کودکان گلایه کرد و گفت: »وقتی کمی به دورو بر خودمان نگاه میکنیم، حتی به کشورهایی مثل افغانستان و ترکیه، مشاهده میکنیم که آنان چه فعالیتهای گستردهای در زمینۀ آموزش موسیقی به کودکان میکنند، در واقع موسیقی فقط برای بزرگان نیست که با آن ژست بگیرند یا گریه کنند. موسیقی برای زندگی است و به همین خاطر در تمام دنیا مرز سنی ندارد. در تمام کشورهایی که به موسیقی توجه دارند و حتی آنانی که مسلمان هستند؛ اما موسیقی در سرزمینشان حرام نیست، آموزش موسیقی را از مدارس شروع میکنند؛ ما در این زمینه با نقصان روبهرو هستیم و به همین خاطر گروههایی چون «نهفت» تلاش میکنند تا بخشی از این نقیصه را برطرف کنند. در این میان اما تمام کسانی که در کودکی تحت تعلیم موسیقی قرار میگیرند، قرار نیست کارشان موسیقی شود؛ بلکه باید معرفت موسیقی پیدا کند تا شنوندۀ خوبی شوند؛ چون جامعهای که شنوندهاش کیفیت داشته باشد، خواهناخواه موسیقیاش نیز با کیفیت خواهد شد.»
او همچنین دربارۀ شرایط آموزش موسیقی به کودکان نیز توضیحاتی داد: «ما نباید برای همۀ سنین از یک نوع موسیقی استفاده کنیم. قطعات درویش خان و آثاری از این دست، مثل شعر حافظ و مولاناست و نمیتوان انتظار داشت که کودک بتواند آنان را درک کند و در این میان «نهفت» فعالیتهای موثری را انجام داده است، چنانچه استاد «پایور» به این مساله اشاره داشتند که این گروه مثل یک هنرستان است و همواره فعالیتهای بسیاری انجام داده و ابتکارات فراوانی خلق کرده است. با این وجود، آموزش کودکان و نوجوانان مسالۀ مهمی است که در قرن اخیر در تمام دنیا روی آن کارها و تحقیقات بسیار گستردهای انجام شده است که ما نیز باید از آن بهره بگیریم، به همین خاطر است که من در این جشنِ گروه نهفت که قهرمانش آقای صارمی است، یک انتقاد نیز مطرح کرده و میگویم این آثاری که توسط گروه اجرا شد، قبل از اینکه یک سری نت باشد، قطعاتی دارای احساسات درونی است؛ اما آیا واقعا بچهها در این سن میتوانند با اینها ارتباط برقرار کنند؟ اگر نمیتوانند باید از چه راهی وارد شویم که این احساسات و محتوای درونی قطعات به آنان منتقل شود؟ در فلسفه و هنر شرایط سنی وجود دارد تا بتوان به درک رسید.»
خالقِ نینوا، همچنین ادامه داد: « ما در این محافل جمع میشویم تا بگوییم چقدر همدیگر را میفهیم و از مسوؤلان انتظاری نداریم. میگوییم فقط مزاحمان نشوند و هیچ حمایتی هم نمیخواهیم، چون گاهی حمایت کردنشان افت هم دارد. شاید بد نباشد برای شناخت مسوؤلان از یکی از دستاندرکاران جشنواره خاطرهای ذکر کنم؛ رسم است که در جشنوارهها برای تمام مسوؤلان بلیت میفرستند؛ جالب آنکه همهاشان بلیتهای پاپ میخواهند. حالا ما مسوؤلانی با این نگاه را میخواهیم چه کنیم؟ ما مسول غیرجدی نمیخواهیم؛ فقط امیدواریم راه تنگ نشود.»
علیزاده همچنین دربارۀ نگاهش به موسیقی پاپ گفت: «اتفاقاً موسیقی پاپ خیلی خوب است؛ اما این نوع موسیقی اصولا برای شرایط غیرجدی و تفننی است، ضمن اینکه ما گاهی یادمان میرود هر موسیقی جایی دارد. در دانشکدۀ ادبیات وقتی دربارۀ شعر حرف میزنیم نمیگوییم که جک موزیکال بخوانند، در مواجهه با موسیقی نیز باید اینچنین رفتار کنیم؛ اما گاهی تصور میشود چون ما میخواهیم بگوییم همراه جوانان هستیم، باید فکرمان را نازل میکنیم؛ اگرچه نمیتوانم این مساله را منکر شوم که با خلاقیت میشود موسیقی سرگرمکندهای به وجود آورد که جذابیتهای خودش را داشته باشد.»
منبع:
موسیقی ما
تاریخ انتشار : یکشنبه 20 تیر 1395 - 08:03
دیدگاهها
درود برشرفت بزرگ مرد هنر ایران
افزودن یک دیدگاه جدید