موسیقی ما - آرتین ولی الهی: بالاخره طلسم اجراهای بنیامین در شهری به جز تهران و کیش شکسته شد و او توانست پنجشنبه‌ی گذشته، نخستین بار در ساری روی استیج برود؛ اتفاقی که برای بسیاری از مخابین او کمی دور از ذهن به نظر می‌رسید. بنیامین در این اجرا برای هوادارانش در مازندران سنگ تمام گذاشت و هیجانش را به آنها منتقل کرد تا 31 مرداد 1392، به یک شب خاطره‌انگیز تبدیل شود. به بهانه‌ی این اتفاق، دقایقی بعد از کنسرت ساری با بنیامین هم‌کلام شدیم و درباره‌ی کنسرت‌ها و برنامه‌های آینده‌اش گپ زدیم.
 

• * تو پیش از این تنها در تهران و کیش روی استیج رفته بودی و این نخستین اجرای تو در تور شهرستان‌هایت بود...

البته یک بار، سال گذشته، در بندرعباس اجرا کرده بودیم که آن برنامه، سلام ما به ناصر بود و در حال و هوای خاصی بود که کنسرت شهرستانی محسوب نمی شد.
 

• * از حس و حالت برایمان بگو.

امشب تجربه‌ی خیلی خوبی بود. ما هشت سال منتظر این بودیم که بتوانیم آهنگ‌هایمان را در شهرهای ایران اجرا کنیم و چه چیزی از این بهتر که در شهرهای فارسی‌زبان که جمعیت زیادی دارند و تا به حال از اجرا در آنها محروم بودیم، کنسرت داشته باشیم؟! نزدیک به سی کنسرت در تهران برگزار کردیم که از یک سال بعد از آلبوم 88 آغاز شد. حدود سی اجرا هم در کیش داشتیم. تشنه‌ی این بودیم که جایی غیر از تهران و کیش کنسرت برگزار کنیم. خدا را شکر که این اتفاق افتاد و امیدوارم این دومینو به حرکت خود ادامه دهد.
 

• * انرژی مردم چطور بود؟

عالی... معرکه بود.
 

• * فکرش را می کردی با چنین انرژی مواجه شوی؟

تا حدودی پیش‌بینی می‌کردم. اما این‌قدر نه! همیشه ما مقداری غافلگیر می‌شویم و این بار هم همین‌طور بود.
 

• * درست بعد از قطع همکاری‌ات با محسن رجب‌پور و حدوداً هشت سال پس از انتشار اولین آلبومت، طلسم اجراهای بنیامین در شهرهای ایران شکسته شد و این اتفاق مهمی است. آیا این مسئله به محسن رجب‌پور هم مربوط می‌شود؟

حتماً مربوط می شود. بالاخره ایشان سال‌ها تنها برنامه‌ریزِ گروه ما بوده و ما در مورد برنامه‌هایمان با شخص دیگری لابی نمی‌کردیم و قطعاً به ایشان ربط دارد.
 

• * شکی نیست که محسن رجب پور این توانایی را داشته که زودتر از این‌ها چنین اتفاقی رقم بزند، اما چرا چنین اتفاقی رخ نداده است؟

اساساً برای برنامه‌گذارها و تهیه‌کننده‌ها، برنامه‌های سطح A مهم است... من دلم می‌خواست این اتفاق بیفتد. در حال حاضر به آینده فکر می‌کنم. اگر بخواهیم گذشته را آنالیز کنیم، حرف‌های زیادی پیش می‌آید. چندان اهل گِله کردن و ابراز ناراحتی نیستم و نمی‌خواهم گذشته را با حسرت تحلیل کنم؛ چون فکر می‌کنم این کار، ضعف می‌آورد. بهتر است به آینده و این‌که از الان به بعد چه اتفاقی می‌افتد فکر کنیم. به هر حال ایشان هر کاری که توانسته، کرده است. اگر در شهرستان‌ها نتوانست کاری کند، در عوض ما چندتا از بهترین تورهای دور دنیا را تجربه کردیم که خواننده‌های داخل ایران، خیلی کم به چنین تجربه‌ای دست یافته‌اند؛ مثل اولین تور امریکا و کانادا که خیلی مهم بود. محسن رجب پور در برنامه‌های خارج از ایران، نقش خیلی مهمی داشت. بهتر است به جای این‌که آن ضعف را بزرگ جلوه دهیم، درباره‌ی خاصیت و قوت او حرف بزنیم. حالا تهیه‌کننده‌ها و برنامه‌ریزهای دیگر انگیزه‌اش را پیدا کرده‌اند و امیدوارم تورِ ایران ما به خوبی پیش برود.
 

• * در ادامه ی تور کنسرت‌ها، در چه شهرهایی روی استیج خواهید رفت؟

رشت، بندرعباس، شیراز، کرمان، آبادان، ارومیه، یکی دیگر از شهرهای مازندران و شاید هم کرمانشاه، اراک و همدان، شهرهایی هستند که در برنامه داریم. حدود نیمی از این‌ها را برای پیش از محرم و صفر مد نظر داریم و بقیه شهرها را پس از انتشار آلبوم سوم، در تور بزرگمان می‌گنجانیم. البته این‌هایی که گفتم بر اساس حدس و گمان و برنامه‌ریزی‌های اولیه است و هنوز چیزی قطعی نشده است.
 

• * نکته ای که اجرای تو را متفاوت می‌کند و جالب توجه است، حس و حال خاص تو در اجرا و بهره‌گیری از حرکات صورت و دست و به طور کلی زبان بدن (Body Language) است. طوری که ذهن مخاطب علاوه بر این‌که درگیر موسیقیِ تو می‌شود، به نوعی درگیر خودت هم می‌شود. این مسئله آگاهانه اتفاق می‌افتد و تو برنامه‌ریزی خاصی برای آن داری یا ناخودآگاه است؟

این‌ها تمرین شده نیست و برایش از قبل نقشه‌ای نداریم. آکادمیک هم نیست، یعنی کسی این‌ها را به من یاد نداده است. مهم‌ترین نکته، این است که من همیشه موفقیت یک اجرای زنده مثل اجرای خودمان را، از ابتدا و از پایه‌ای که گذاشتیم و نقطه‌ی شروع، یعنی شعر، می‌بینم. همه‌ی عناصر واقعی است. از ابتدا (از شعر)، همه چیز واقعی است و هر چیز مصنوعی را دور می‌کنیم و خود به خود نتیجه این می‌شود.
 
گاهی به کنسرتی می‌روی و می‌بینی که مثلاً در آن دو آهنگ عاشقانه می‌خوانند، بعد یک آهنگ ضد عشق، دوباره یک آهنگ خیلی عاشقانه، بعد یک فانتزی و... یعنی فضا یک‌دست نیست و معلوم نیست که آن خواننده با چند نفر حرف می‌زند. معشوق از یک جایگاه واحد خارج می‌شود. وقتی انسجام فکری‌ات را از دست بدهی، نیاز به نقشه کشیدن داری. اما کاری که ما داریم انجام می‌دهیم اینطور نیست. خوشبختانه از روز اول که اجرا کردم تا به حال، می‌بینم وقتی بیست یا سی آهنگ را کنار هم در یک کنسرت اجرا می‌کنم، ضمن این‌که فضا یکنواخت نمی‌شود، کاملاً یکدست است. نوع عشق و جایگاهش معلوم است و متزلزل نیست. انگار فقط دوربین را بر می‌داری و از زوایای مختلف به آن نگاه می‌کنی. وقتی پایه‌ی متن این است، ما روی موزیک‌ها هم دقت می‌کنیم و چیزی بدون فکر منتشر نمی‌شود. همه‌ی این‌ها می‌گذرد و به اجرای زنده می‌رسیم که مردم با خاطراتی که از متن و موسیقی قطعات دارند، به سالن می‌آیند. آنجا دیگر اجرا کارِ خیلی راحتی است. من هیچ انرژیِ اضافه‌ای جز آنچه بدن به صورت طبیعی مصرف می‌کند، نمی‌گذارم و حتی انرژی می‌گیرم.
 

• * پس این حس و حرکاتت از پیش تعیین شده نیست؟

 نه، برنامه‌ریزی شده نیست، نقشه‌ای هم نیست. ناخودآگاه است.
 

• * کنسرت امشب از «خاطره‌ها» جان گرفت و خودت هم پیش از اجرای آن به شوخی گفتی که کنسرت از الان شروع می‌شود! چرا این قطعه را در ابتدای رپرتوار قرار نمی‌دهی تا از همان آغاز، انرژی سالن را بالا ببری؟

تا قبل از آن هم انرژی سالن خیلی خوب بود. من وقتی آن حرف را می‌زنم، مردم تعجب می‌کنند و این سوال پیش می‌آید که دیگر قرار است چه اتفاقی بیفتد!
 

• * درست است. اما اوج هیجان کنسرت از آنجا شکل می‌گیرد.

این خوب است دیگر. وقتی می خواهی یک فضای «داغ» برای مخاطب ایجاد کنی، اول باید آن را «گرم» کنی؛ اگر یک‌باره فضا را داغ کنی، همه چیز می سوزد. این اتفاق باید مرحله به مرحله بیفتد. چون بیش از بیست آهنگ است که در چند مرحله اجرا می‌شوند. وقتی بعد از شش-هفت آهنگ من می‌گویم تازه کنسرت قرار است شروع شود، اساساً من دارم شوخی می‌کنم؛ هم با خودم و هم با بقیه. فقط سَکویی ایجاد می‌کنم که دوباره یک پرش انجام دهیم. بالاخره ما تصمیم گرفتیم که «خاطره‌ها» را در آن قسمت از رپرتوار بگنجانیم. ممکن است روزی هم کنسرت را با آن شروع کنیم...
 

• * می خواهی همیشه در کنسرت‌هایت همه‌ی این آهنگ‌ها را اجرا کنی؟

 البته ما تمام آهنگ‌هایمان را اجرا نکردیم. بیست و چهار قطعه خواندیم. در کنسرت آبان پارسال، تقریباً همه قطعات را اجرا کردیم که سی و نُه قطعه بود.
 

• * گروهی که در کنسرت‌ها با آن روی استیج می‌روی، گروه نسبتاً خلوتی است. نمی‌خواهی تغییری در آن ایجاد کنی؟

این استاندارد موسیقی پاپ است. بدون این‌که بخواهم مقایسه کنم و فقط برای این‌که مثالی آورده باشم این را می‌گویم؛ در کنسرت آخر مایکل جکسون که اجرا نشد، گروهش شامل پنج نفر بود و با یک نوازنده که گاهی اضافه می‌شد، شش نفر می‌شدند. استاندارد موسیقی پاپ همین است. گیتار، درام، پرکاشن، بیس، کیبورد... اگر درست باشند، به نظرم این موسیقی پاپ را می‌تواند اداره کند.
 
حال گاهی در تهران یا در اجرای خاصی، ترکیباتی استفاده می‌کنیم و لازم است نوازنده‌های بیشتری باشند. ولی برای مسافرت‌ها و تور و خارج ایران، این گروهِ جمع و جور، هم کنترلش راحت‌تر است و هم هماهنگ شدنشان خیلی بهتر صورت می‌گیرد. این جمع و جور بودن باعث می‌شود ما برنامه‌هایمان را خیلی بهتر پیش ببریم. فکر می‌کنم این تعداد برای موسیقی پاپ کافی است و با همین پنج-شش نفر می‌توان استاندارد را رعایت کرد.
 

• * نمی‌خواهید دستی به سر و روی تنظیم‌ها بکشید و تنوعی ایجاد کنید؟

ما همیشه این کار را می‌کنیم و هفته به هفته دستی به همه چیز می‌کشیم. شاید تغییراتش را خودمان و کسانی که همه‌ی برنامه‌هایمان را دنبال می‌کنند بهتر متوجه شویم و آدمی که سالی یک بار به کنسرت می‌آید، ممکن است یادش رفته باشد و تغییرات را حس نکند. همین امشب چند تا تنظیم تغییر کرده بود و مدل اجرا با قبل فرق داشت.
 
اما این‌که ساختار به صورت کلی تغییر کند را برای بعد از انتشار آلبوم سوم گذاشته‌ایم. چون موزیک‌هایی اضافه می‌شود که لازم است کل ارکستر تغییر کند. داریم از الان برنامه‌هایش را می‌چینیم و تمرین‌هایمان را انجام می‌دهیم تا ارکستر را تغییر دهیم. چون یکی دو روزه نمی‌توان این کار را کرد و ماه‌ها تمرین لازم است. بعد از انتشار آلبوم سوم این اتفاق خواهد افتاد.
 

• * قصد نداری به جای استفاده از سیکوئنس‌ها، بیشتر از ساز زنده استفاده کنی؟

داریم همین کار را می‌کنیم. در تمام دنیا Live Sequence بین حرفه‌ای‌ها کاملاً جا افتاده و در بهترین کنسرت‌های دنیا استفاده می‌شود. این خاصیت موسیقی الکترونیک است. چون موسیقی‌ات را با آن تعریف در اختیار مردم قرار دادی، وقتی به سالن می‌آیند می‌خواهند چیزی نزدیک به آن را بشنوند. بارها اتفاق افتاده که به دلایل فنی، سیکوئنس‌ها از کار افتاده و ما تا پایان اجرا Live زده‌ایم. هم در ایران و هم در خارج از ایران این اتفاق افتاد. اما بخش زنده‌مان این‌قدر قوی بود که هیچ‌کسی حتی مدیران برنامه چیزی از این اتفاق نفهمیدند. زیاد متکی به این نیستیم، اما گاهی آن صداها جذابیت‌هایی ایجاد می‌کند که در اجرای Live، جمع کردن و تولید کردنش خیلی سخت است. این استانداردی است که ما از ابتدا با آن شروع کردیم و ادامه می‌دهیم.
 

• * آلبوم سوم در چه شرایطی قرار دارد؟

در مرحله‌ی ضبط نهایی و میکس و مسترینگ است.
 

• * چه زمانی منتشر خواهد شد؟

فکر می‌کنم در هفته‌های آینده بهتر بتوان این زمان را تعیین کرد و الان کمی زود است. وقتی کارها جمع و جور شود و روال اداری‌اش به جریان بیفتد، بهتر می‌توان تخمین زد.
 

• * به امسال می‌رسد یا نه؟

صد در صد. اگر اتفاق خاصی نیفتد، خیلی زودتر از آخر سال منتشر می‌شود.
 

• * در آلبوم‌های «85» و «88»، یک تصویر عاشقانه از آثار بنیامین در ذهن مخاطبین شکل گرفت. آیا در آلبوم سوم قرار است این فضا تغییر کند یا همان حال و هوای قبلی را دنبال خواهی کرد؟ 

به هر حال فضا منسجم است. آثار ما یک ماده‌ی اولیه داشته که «عشق» است و همه چیز حول محور آن است، تغییر ماهیت نمی‌دهد ولی همیشه در قالب‌ها و فرم‌های جدید، با اتفاقات و ایده‌های نو عرضه می‌شود.بالاخره چند سال از «85» و «88» گذشته و گذر این سال‌ها با خودش تجربه‌ها، تکنیک‌ها و قصه‌های جدید به همراه داشته است.
 

• * این‌که نام «نیما وارسته» و «علی منصوری»، مشترکاٌ در بخش تنظیم مطرح می‌شود، به چه معناست؟

تنظیم‌ها توسط نیما صورت گرفته و او در این زمینه تصمیم‌گیری می‌کند. همان‌طور که نیما در تنظیم قطعات برای ارکستر به علی کمک می‌کند، علی هم در تنظیم‌های آلبوم این کار را برای نیما انجام می دهد؛ مثل کاری که من و «فرید احمدی» در مورد ترانه و ملودی با هم انجام می‌دهیم و به هم کمک می‌کنیم. گاهی من ایده‌هایی برای ترانه می‌دهم یا کلمات و عباراتی به ذهنم می‌رسد و همین‌طور گاهی فرید ملودی می‌سازد. ولی برای کم شدن حاشیه‌های کار، این تقسیمِ عنوان بین ما صورت گرفته که «فرید احمدی» شاعر است، من آهنگ‌ها را می‌سازم، «نیما وارسته» تنظیم می‌کند و «علی منصوری» رهبر ارکستر است.

 

---

موسیقی ما - آرتین ولی الهی: دوستداران موسیقی پاپ در مازندران، پنج‌شنبه‌ی گذشته، شب متفاوتی را پشت سر گذاشتند. برگزاری کنسرت بنیامین در ساری، کمی دور از ذهن به نظر می‌رسید؛ اما «مجید طوسی» مدیر موسسه فرهنگی هنری «سُل فا» که از تهیه‌کنندگان باسابقه کشور است، توانست حدود هشت سال پس از انتشار آلبوم «85»، بنیامین را در جایی به جز تهران و کیش، روی استیج ببرد. بنیامین در یک شب بارانی در سالن سینما سپهر ساری به اجرای برنامه پرداخت.
 
کنسرت در دو سانس (18 و 21) برگزار شد و در هر سانس، 1000 نفر از ساری و شهرهای دیگر مازندارن به محل برگزاری کنسرت آمدند.
 
با اجرای اولین قطعه توسط گروه، بنیامین از پشت استیج وارد شد و هم‌زمان با خواندن قطعه‌ی «هفته‌ی عشق»، از لابه‌لای نوازندگان گذشت، به جلوی سن آمد و حضار با دیدن او شروع به تشویق کردند.
 
بنیامین که در هر دو سانس برنامه از ابتدا انرژی خوبی از مردم دریافت کرد، گفت: «به جای این‌که زیاد حرف بزنیم، آهنگ‌های زیادی اجرا می‌کنیم...» و این‌گونه، بیست و چند قطعه را خواند تا هوادارانش، بخش عمده‌ای از قطعاتی که از او منتشر شده بود را در کنسرت بشنوند. او با ابراز خوشحالی از حضور در ساری گفت: «بعد از هفت-هشت سال، می‌تونیم آهنگ‌هایی که ساختیم و همه باهاشون خاطره داریم رو در تورِ دور ایران اجرا کنیم. خوشحالم که اولین بار این اتفاق در «ساری» می‌افته، چون من اصالتم مازندرانیه...» گفتن این جمله کافی بود تا هواداران بنیامین، همه‌ی علاقه‌شان به او و آثارش را با حس ناسیونالیستی ویژه‌ی مازندرانی‌ها ترکیب کنند و با تمام وجود به تشویقش بپردازند.
 
بنیامین «می‌دونم (شناسنامه)» و «لیلی در پاییز» را خواند و پیش از اجرای یکی از محبوب‌ترین و جنجالی‌ترین آثارش گفت: «چند سال پیش که این آهنگ منتشر شد، همه می‌گفتن هیچ خواننده‌ای نمی‌تونه اینو بخونه و همش کارِ کامپیوتره. من مطمئنم که شما بهتر از من می‌تونین این آهنگو بخونین. پس بیاین با هم بخونیم تا ثابت کنیم اون حرفا درست نبوده...» و سپس «لکنت» را با هم‌خوانی حضار اجرا کرد و پس از آن «کجای دنیای» از آلبوم 88 و «عاشق شدم» از آلبوم 85 را خواند.
 
در حالی که با اجرای چند قطعه‌ی ریتمیک، حضار هیجان بالایی داشتند، بنیامین گفت: «تازه می‌خوایم کنسرتو شروع کنیم» و محبوب‌ترین قطعه‌اش، یعنی «خاطره‌ها» را همراه با مردم خواند.
 
هنگام اجرای قطعه‌ی «پرسه»، بنیامین شمع قرمز رنگی در دست گرفت و از همه خواست تا با نور موبایل‌هایشان همراهی‌اش کنند. او بیت اول این قطعه‌ی کوتاه را چند بار خواند تا همه آن را حفظ شوند و یک‌صدا با هم بخوانند:
 
می‌دونم یه وقتایی دلت برام تنگ میشه
تو خیابونو نگاه می‌کنی از پشت شیشه
اون‌که از پشت درختا میگذره، شاید منم
که دارم تنهایی با یاد تو پرسه می‌زنم
 
اجرای این قطعه، فضای حسیِ خاصی را بر سالن حاکم کرد.
 
«یه عاشق»، «آی تو»، «آدم آهنی»، «صدای قلب تو»، «اینم بمونه»، «عاشقی با تو» و «تنگ غروب»، دیگر قطعاتی بودند که بنیامین و گروهش در این کنسرت اجرا کردند.
 
اجرای قطعه‌ی «کودکانه» زنده‌یاد فرهاد مهراد و به دنبال آن «بوی عیدی» بنیامین، با استقبال بسیار زیادی همراه شد.
 
بر خلاف روال معمول کنسرت‌ها که سانس اولی‌ها هیجان کمتری دارند، انرژی مردم در سانس اول این برنامه آن‌قدر خوب بود که بنیامین گفت: «این اولین سانس اولیه که این‌قدر پر انرژیه و فرقی با سانس دوم نداره...» او از حضار تشکر کرد و با اعلام خرسندی از اینکه در ساری روی استیج رفته، از «مجید طوسی» و شرکت «سُل فا» به خاطر رقم زدن این اتفاق سپاسگزاری کرد. او اسپانسرهای برنامه را هم معرفی کرد تا سایرین برای حمایت از این‌گونه برنامه‌ها تشویق شوند.
 
بنیامین با ابراز خرسندی از برگزاری کنسرتش در کمال نظم و آرامش، گفت: «باور کنید در تهران هم نمیشه اینجوری کنسرت برگزار کرد، این‌قدر با انرژی و در عین حال ریلکس... ازتون ممنونم و امیدوارم دوباره اینجا ببینمتون...».
 
او در پایان کنسرت بار دیگر «هفته‌ی عشق» و «خاطره‌ها» را اجرا کرد. پیش از اجرای مجدد «هفته عشق»، گفت: «این قطعه رو همین جاها ساخته‌ایم و به همین خاطر، حال و هوای شمالی داره...».
 
بنیامین همیشه در کنسرت‌هایش، به شکل ویژه‌ای از زبانِ بدن برای انتقال احساساتش به مخاطبین استفاده می‌کند؛ نکته‌ای که در این کنسرت نیز به وضوح دیده می‌شد و او در هر قطعه‌ای متناسب با حال و هوای آن، با حرکاتش مخاطب را جذب می‌کرد.
 
علی منصوری (رهبر ارکستر و نوازنده کیبورد)، نیما وارسته (نوازنده کیبورد و ویولن)، علیرضا میرآقا (نوازنده پرکاشن و ترومپت)، آلن بارسخیان (نوازنده گیتار الکتریک) و استیو آوانسیان (نوازنده درامز)، اعضای ارکستر بنیامین در این کنسرت بودند و «علیرضا کبریایی» صدابرداری را بر عهده داشت.