یادداشتی از محمد باباصفری؛
نگاهی انتقادی به ترانه‌های آلبوم «رگ خواب» محسن یگانه
موسیقی ما - محمد باباصفری: محسن یگانه جزو معدود خواننده هایی به حساب می آید که در اکثر قریب به اتفاق آثار خود بار ترانه سرایی و ساختن ملودی را یک تنه بر دوش می کشد و این مساله اگر چه با توجه به بارز بودن جنبه ی احساس در آثار محسن یگانه می تواند به هر چه بهتر منتقل شدن احساس کمک قابل توجهی کند، اما ناخود آگاه و به شکل بالقوه آفاتی را به دنبال دارد که در ادامه ی این نوشته توضیح داده خواهد شد. به هر حال ما در رگ خواب هم مثل آلبوم قبلی یگانه شاهد ترانه هایی هستیم که تماماً سروده ی شخص محسن یگانه است. اما آلبوم رگ خواب به عنوان دومین اثر رسمی محسن یگانه از منظر ترانه دستاوردهای قابل توجهی را برای این خواننده ی جوان موسیقی کشور به همراه داشت. به شخصه پیش از آلبوم رگ خواب، از نظر ترانه با کارهای یگانه مشکل داشتم. ترانه های محسن یگانه را نسبت به ملودی ها و صدای خواننده در سطح نازل تری می دیدم، اما در رگ خواب ما شاهد تحولی اساسی در ترانه سرایی محسن یگانه هستیم. تحولی که می تواند ناشی از با تجربه تر و پخته تر شدن یگانه در مقوله ی ترانه سرایی باشد. هر چند بعضی از ایرادات همیشگی محسن یگانه در ترانه سرایی باز هم ترانه های یگانه را همراهی کرده، اما در مجموع «رگ خواب» نوید زاده شدن یک ترانه سرای کاملاً حرفه ای را به جامعه ی شعر و ترانه ی ایران داد. در ادامه به بررسی تک تک ترانه های آلبوم رگ خواب می پردازم:
• خلا امیدو تجربه کردم
• هم نفسم شد سایه ی سردم
• دور نبودن تو خط کشیدم
و ...
این گونه ترکیبات قبلاً در ترانه های محسن یگانه به ندرت دیده می شد.
از نظر قافیه بندی هم ترانه ی سکوت شامل قافیه های نو و دست نخورده ای است که نشان از فرار کردن محسن یگانه از بند قافیه های راحت طلبانه و رفتن به سمت صاحب سبک شدن در ترانه سرایی است :
• غلط کشیدم ___خط کشیدم
اما مشکل اصلی ترانه ی سکوت، ایرادات وزنی است. ایراد وزنی از آن دسته مسائلی است که از گذشته در ترانه های محسن یگانه وجود داشته و در این آلبوم باز هم به کرات شاهد این مساله هستیم. ما در ترانه سکوت چندین بار شاهد اختلاط هجا های کوتاه و بلند هستیم که محسن یگانه توانسته با قدرت خوانندگی خود از به چشم آمدن این ایراد جلوگیری کند. معمولاً منتقدین ترانه در حوزه ی موسیقی ایرادات وزنی را فقط در تعامل با ملودی بررسی می کنند و از بررسی هجایی ترانه ها چشم پوشی می کنند؛ اما از گذشته تا به حال ترانه سراهای زیادی را داشته ایم که در ترانه های خود نه تنها ملودی را در نظر گرفته اند بلکه ترانه های آن ها از نظر هجایی هم کاملاً صحیح و در حد و اندازه ی اشعار کلاسیک بوده است. از قنبری ها و جنتی ها و سرفراز ها گرفته تا گلرویی و بمانی و ...
محسن یگانه هم اگر قصد اضافه شدن به بزرگان عرصه ی ترانه سرایی را دارد باید در رعایت اصول ترانه به مثابه ی بزرگان عمل کند. در ترانه ی سکوت علاوه بر ایرادات وزنی که در هجاهای کوتاه و بلند می بینیم، متاسفانه در جاهایی شاهد خارج شدن شعر از ملودی هم هستیم که یگانه هنرمندانه با تغییر جزئی در لحن خواندن، ملودی را به سمت مورد نظر خود انعطاف داده. بارز ترین قسمت هایی که این اتفاق رخ داده عبارتند از:
• که می خوای سرسری از من رد شی
• تازه می فهمم اشتباهم این بود
حالا من موندم و سایه م که از تنهایی بق کرده / من و این نقطه ی پایان که دنیامو قرق کرده
علاوه بر قافیه بندی فوق العاده و ترکیبات جذاب، ترانه ی دو راهی ویژگی مهم دیگری هم دارد و آن نوآوری در تالیف است. محسن یگانه در ترانه ی دو راهی به جای بیان احساسات خود به توصیف صحنه پرداخته و سعی کرده به جای تحریک مستقیم احساسات مخاطب، با یک توصیف جذاب و روانشناسانه از صحنه ی جدایی احساس مخاطب خود را تحریک کند. این شیوه ی تالیف در بین ترانه سرا ها بسیار کم دیده شده و علت آن این است که برای تحریک غیر مستقیم احساسات مخاطب احتیاج به یک روانشانسی کامل از مخاطب است تا لغات و توصیفات دقیقاً در جایی باشند که باید. در این شیوه ی تالیف شناخت مخاطب مهم ترین بخش را تشکیل داده و کوچک ترین اشتباه می تواند به کل حس ترانه را از بین ببرد. لذا به دلیل ریسک بالا، ترانه سراهای حرفه ای کم تر به سراغ این سبک می روند.
فکر یه لقمه نونی فکر کرایه خونه / بابا اونی که اون بالاس روزی رو می رسونه
این ایرادات در بعضی قسمت ها باعث خارج شدن ترانه از ملودی شده:
• آدما کلاً دو دسته ن (هجای "لن" خارج از ملودی است)
• سوژه ی سو استفاده ( هجای "-ِ س خارج از ملودی است)
• شبای من پر خورشید ( هجای " رِ " خارج از ملودی است )
• با یک قطره اشکت به آتیش نشوندی
• یه شب خواب آروم فقط یک خیاله
در این دو مصراع به اجبار وزن، زبان تغییر کرده و از لغت " یک " استفاده شده که زبان دوگانه ای را برای شعر بوجود آورده است.
در مجموع در ترانه ی رگ خواب واضح ترین ایراد، تکرار است ولی تکنیک و احساس نمره ی قبولی می گیرد.
در ترجیع بند ترانه ضمیر " تو " حشو قبیح به حساب می آید که به شکل کاملا واضحی فقط برای پر کردن وزن به مصراع اضافه شده ( بسه با چشمات تو به آتیش نکشون خونه مو ) در حالی که ترانه سرا می توانست با گذاشتن وقت بیشتر به راحتی مصراع را به شکلی تغییر دهد که حشو از دل آن حذف شود. کاری که قطعاً و طبیعتاً در حین سرودن ترانه های دیگر آلبوم بارها توسط ترانه سرا انجام شده اما در این قطعه به نظر می رسد ترانه سرا سعی داشته به شنونده نشان دهد همه چیز شوخی است. به این مصراع توجه کنید:
تو هم بزن غرورتو بشکن...
دو هجا به صورت کامل اضافه است! خواننده سعی کرده با بالا بردن سرعت خواندن هر طور شده این دو هجا را رد کند!
در مجموع ترانه ی من تو رو کم دارم به هیچ وجه در سطح سایر ترانه ها ی آلبوم نیست.
این دو بیت از منظر زیبایی شناسی شاعرانه جزء قوی ترین ابیات آلبوم رگ خواب به حساب می آید:
قلب من از تپیدنش خسته شد / نبضم با ضربه های معکوس مرد
قلب من از خستگی خوابش گرفت / این دل نا امید و مایوس مرد
شاید صدای زخمی دل من / مرهم زخمای دل تو باشه
شاید که قصه ی جدایی من / نذاره هیشکی از کسی جدا شه
در ترانه ی نباشی تنها بیتی که می توان از آن به عنوان یک بیت قوی و کاملاً قابل قبول یاد کرد، ترجیع بند کار است:
دنیا رو بی تو نمی خوام یه لحظه / دنیا بی چشمات یه دروغ محضه
معمولاً در این کارها دو اتفاق متضاد رخ می دهد. یا ترانه سرا گرم مشابهت سازی آوایی با زبان مبدا و نشاندن ترانه بر ملودی، از معنا و احساس ترانه غافل می شود یا بر عکس، ترانه سرا به احساس و مفهوم توجه تام دارد ولی کلام آن چنان که باید و شاید بر ملودی سوار نمی شود. اما محسن یگانه نشان داده دچار هیچ یک از این اتفاقات ناخوشایند نمی شود. یگانه در کاور کردن قطعات غیر فارسی تبحر خاصی از خود نشان داده و در ترانه ی «بمون» هم ما شاهد هنر نمایی او در این عرصه هستیم. در هیچ کجای ترانه خارج شدن از ملودی دیده نمی شود و در عین حال احساس ترانه سرا به خوبی منتقل شده و قافیه بندی ها درست و جذاب است. بمون یکی از ترانه های کاملاً موفق البوم رگ خواب است.
خوب به خودت نگاه کن ببین چی داری از من / جز این که صدتا دنیا فاصله داری از من
فاصله مون یه دنیاس پس انتها نداره / ما مال هم نمی شیم تو روز و من ستاره
جناس تام در قافیه، زیبایی خاصی به بیت اول بخشیده و در بیت دوم هم با یک تشبیه مضاعف قدرتمند و دلنشین، محسن یگانه همه را به شنیدن یک ترانه ی قوی دعوت می کند. این که فاصله ی میان عاشق و معشوق یک بار به صد تا دنیا و در بیت بعد به یه دنیا تشبیه شده، هر چند ایراد محسوب نمی شود اما استفاده از این دو تشبیه در دو بیت متوالی تا حدودی بد سلیقگی ترانه سرا را نشان می دهد.
در ترانه هایی که قدرتمند شروع می شود حفظ Level ترانه وظیفه ای سنگین برای ترانه سرا به حساب می آید؛ چون در غیر این صورت شاه بیت های ابتدایی هم زیر سوال می رود. در حافظه ی ضعیف، Level تا حد زیادی حفظ شده. زیبایی های لفظی ریز همراه با نوآوری های کلامی و قافیه بندی های بدیع، از حافظه ی ضعیف یک ترانه ی تکنیکی و قوی ساخته. مضاف بر این که بار احساسی این ترانه هم به اندازه ی کافی مخاطب را درگیر نگه می دارد.
یکی از مشکلات ترانه سرا ها، قرار گرفتن در خدمت قافیه است. گاهی ترانه سرا ها به جای این که قافیه را به خدمت خود بگیرند، خود اسیر قافیه می شوند.ما در ترانه های محسن یگانه به ندرت شاهد چنین آفاتی بودیم اما در حافظه ی ضعیف به نظر می رسد در ترجیع بند محسن یگانه اسیر قافیه شده :
نه یاد من مونده نه تو که قلب کی نحیفه / مسلماً بیشتر از این حافظه مون ضعیفه
مسلماً ضعیف بودن حافظه در روابط عاشقانه جامعه ی امروز به وفور دیده می شود و محسن یگانه باز هم دست بر نقطه ی حساسی از احساس مخاطبانش گذاشته است، لذا مصراع دوم از هر نظر کلیدی و قابل قبول است اما به نظر می رسد در مصراع اول، ترانه سرا فقط در پی یافتن قافیه ای برای جفت شدن با مصراع دوم است. این درست که حافظه ی ضعیف یکی از آسیب های شایع و مهم در روابط عاشقانه است اما مسلماً نحیف بودن قلب مصداق کامل و دقیقی برای این آسیب به حساب نمی اید!!
در مجموع، همان طور که در ابتدای این متن اشاره شد در رگ خواب شاهد پیشرفت واضح یگانه در ترانه سرایی هستیم. البته هنوز هم فضای ترانه ها تا حد زیادی همان فضای همیشگی یگانه است که این شباهت فضا، طرفداران همیشگی یگانه را طبیعتاً راضی خواهد کرد اما مسلماً این فضای محدود، به همان نسبت جلوی وسیع الطیف شدن مخاطب محسن یگانه را می گیرد که نگارنده برای رفع این مشکل دو پیشنهاد برای این خواننده ی جوان دارد.
پیشنهاد اول، استفاده از ترانه سراهای حرفه ای و بزرگی است که از نظر فکری متفاوت با یگانه باشند. محسن یگانه مرد احساس است و ترانه های او چه قوی چه ضعیف همه از یک احساس واحد یعنی احساس محسن یگانه منشا می گیرد و این می تواند زنگ خطر تکرار را برای یگانه به صدا در آورد. یگانه معمولاً نسبت به این قضیه روی خوش نشان نداده است. محسن یگانه اصرار زیادی بر احساس دارد و با این استدلال در آلبوم هایش از ترانه سرا های خبره بهره نمی برد. اما مسلماً همان طور که محسن یگانه به خود اجازه می دهد که در هر البوم در یکی دو تراک از احساس فاکتور بگیرد و فقط مخاطب عام را از نظر ملودی ارضا کند («من تو رو کم دارم» و «بار و بندیل » و...)، می تواند در هر آلبوم یک قطعه را هم به ترانه سرایی جر خودش اختصاص دهد. قطعاً اگر بار و بندیل و من تو رو کم دارم می تواند مردم غیر یگانه ای را جذب کند، یک ترانه از روزبه بمانی هم می تواند این کار را بکند. مگر «ماه عسل» نکرد؟
پیشنهاد دوم نگارنده مربوط می شود به ابیات محدود کننده ای که از نظر معنایی باعث ریزش طیف وسیعی از مخاطب می شود. با توجه به این که در موسیقی امروز، به قول استاد کاکایی "شاهد حکومت کلام بر موسیقی هستیم"، زیرکی ترانه سرا می تواند به جذب مخاطب کمک شایانی کند. یکی از این زیرکی ها دوری جستن از ابیاتی است که از نظر بار معنایی باعث محدود شدن مضمون ترانه می شود. به مضمون ترانه ی ضربان معکوس دقت کنید. این ترانه می توانست طیف وسیعی از مخاطب را با خود درگیر کند؛ اعم از مخاطبی که عزیز خود را در اثر مرگ از دست داده یا مخاطبی که در اثر جور و اجبار روزگار از معشوق جدا شده یا مخاطبی که از سر مصلحت و در عین عشق به معشوق از وی جدا شده و نهایتا مخاطبی که در اثر بی وفایی معشوق از وی جدا مانده. این افراد، همه و همه می توانستند به صورت مستقیم با ترانه ی ضربان معکوس درگیر شوند اما وجود یک بیت در این ترانه باعث شده که فقط دسته ی آخر درگیر ترانه باقی بماند (یعنی مخاطبی که در اثر بی وفایی معشوق درگیر فراق شده) :
• چی شد که با گریه ی من شاد شد
اگر این بیت در ترانه ی ضربان معکوس نبود، تمام مخاطبانی که ذکر شد با ترانه ارتباط مستقیم برقرار می کردند اما وجود همین تک بیت باعث شده فقط دسته آخر با ترانه ارتباط کامل برقرار کنند.
متاسفانه چنین ابیاتی که مضمون ترانه را محدود می کنند در آلبوم رگ خواب به وفور دیده می شود. محسن یگانه در آلبوم های بعدی خود می تواند با پرهیز از به کار بردن این گونه ابیات، طیف بسیار وسیع تری از مخاطب را با خود درگیر کند.
- سکوت :
• خلا امیدو تجربه کردم
• هم نفسم شد سایه ی سردم
• دور نبودن تو خط کشیدم
و ...
این گونه ترکیبات قبلاً در ترانه های محسن یگانه به ندرت دیده می شد.
از نظر قافیه بندی هم ترانه ی سکوت شامل قافیه های نو و دست نخورده ای است که نشان از فرار کردن محسن یگانه از بند قافیه های راحت طلبانه و رفتن به سمت صاحب سبک شدن در ترانه سرایی است :
• غلط کشیدم ___خط کشیدم
اما مشکل اصلی ترانه ی سکوت، ایرادات وزنی است. ایراد وزنی از آن دسته مسائلی است که از گذشته در ترانه های محسن یگانه وجود داشته و در این آلبوم باز هم به کرات شاهد این مساله هستیم. ما در ترانه سکوت چندین بار شاهد اختلاط هجا های کوتاه و بلند هستیم که محسن یگانه توانسته با قدرت خوانندگی خود از به چشم آمدن این ایراد جلوگیری کند. معمولاً منتقدین ترانه در حوزه ی موسیقی ایرادات وزنی را فقط در تعامل با ملودی بررسی می کنند و از بررسی هجایی ترانه ها چشم پوشی می کنند؛ اما از گذشته تا به حال ترانه سراهای زیادی را داشته ایم که در ترانه های خود نه تنها ملودی را در نظر گرفته اند بلکه ترانه های آن ها از نظر هجایی هم کاملاً صحیح و در حد و اندازه ی اشعار کلاسیک بوده است. از قنبری ها و جنتی ها و سرفراز ها گرفته تا گلرویی و بمانی و ...
محسن یگانه هم اگر قصد اضافه شدن به بزرگان عرصه ی ترانه سرایی را دارد باید در رعایت اصول ترانه به مثابه ی بزرگان عمل کند. در ترانه ی سکوت علاوه بر ایرادات وزنی که در هجاهای کوتاه و بلند می بینیم، متاسفانه در جاهایی شاهد خارج شدن شعر از ملودی هم هستیم که یگانه هنرمندانه با تغییر جزئی در لحن خواندن، ملودی را به سمت مورد نظر خود انعطاف داده. بارز ترین قسمت هایی که این اتفاق رخ داده عبارتند از:
• که می خوای سرسری از من رد شی
• تازه می فهمم اشتباهم این بود
- دو راهی:
حالا من موندم و سایه م که از تنهایی بق کرده / من و این نقطه ی پایان که دنیامو قرق کرده
علاوه بر قافیه بندی فوق العاده و ترکیبات جذاب، ترانه ی دو راهی ویژگی مهم دیگری هم دارد و آن نوآوری در تالیف است. محسن یگانه در ترانه ی دو راهی به جای بیان احساسات خود به توصیف صحنه پرداخته و سعی کرده به جای تحریک مستقیم احساسات مخاطب، با یک توصیف جذاب و روانشناسانه از صحنه ی جدایی احساس مخاطب خود را تحریک کند. این شیوه ی تالیف در بین ترانه سرا ها بسیار کم دیده شده و علت آن این است که برای تحریک غیر مستقیم احساسات مخاطب احتیاج به یک روانشانسی کامل از مخاطب است تا لغات و توصیفات دقیقاً در جایی باشند که باید. در این شیوه ی تالیف شناخت مخاطب مهم ترین بخش را تشکیل داده و کوچک ترین اشتباه می تواند به کل حس ترانه را از بین ببرد. لذا به دلیل ریسک بالا، ترانه سراهای حرفه ای کم تر به سراغ این سبک می روند.
- آدما :
فکر یه لقمه نونی فکر کرایه خونه / بابا اونی که اون بالاس روزی رو می رسونه
این ایرادات در بعضی قسمت ها باعث خارج شدن ترانه از ملودی شده:
• آدما کلاً دو دسته ن (هجای "لن" خارج از ملودی است)
• سوژه ی سو استفاده ( هجای "-ِ س خارج از ملودی است)
• شبای من پر خورشید ( هجای " رِ " خارج از ملودی است )
- رگ خواب :
• با یک قطره اشکت به آتیش نشوندی
• یه شب خواب آروم فقط یک خیاله
در این دو مصراع به اجبار وزن، زبان تغییر کرده و از لغت " یک " استفاده شده که زبان دوگانه ای را برای شعر بوجود آورده است.
در مجموع در ترانه ی رگ خواب واضح ترین ایراد، تکرار است ولی تکنیک و احساس نمره ی قبولی می گیرد.
- من تو رو کم دارم :
در ترجیع بند ترانه ضمیر " تو " حشو قبیح به حساب می آید که به شکل کاملا واضحی فقط برای پر کردن وزن به مصراع اضافه شده ( بسه با چشمات تو به آتیش نکشون خونه مو ) در حالی که ترانه سرا می توانست با گذاشتن وقت بیشتر به راحتی مصراع را به شکلی تغییر دهد که حشو از دل آن حذف شود. کاری که قطعاً و طبیعتاً در حین سرودن ترانه های دیگر آلبوم بارها توسط ترانه سرا انجام شده اما در این قطعه به نظر می رسد ترانه سرا سعی داشته به شنونده نشان دهد همه چیز شوخی است. به این مصراع توجه کنید:
تو هم بزن غرورتو بشکن...
دو هجا به صورت کامل اضافه است! خواننده سعی کرده با بالا بردن سرعت خواندن هر طور شده این دو هجا را رد کند!
در مجموع ترانه ی من تو رو کم دارم به هیچ وجه در سطح سایر ترانه ها ی آلبوم نیست.
- ضربان معکوس:
این دو بیت از منظر زیبایی شناسی شاعرانه جزء قوی ترین ابیات آلبوم رگ خواب به حساب می آید:
قلب من از تپیدنش خسته شد / نبضم با ضربه های معکوس مرد
قلب من از خستگی خوابش گرفت / این دل نا امید و مایوس مرد
شاید صدای زخمی دل من / مرهم زخمای دل تو باشه
شاید که قصه ی جدایی من / نذاره هیشکی از کسی جدا شه
- نباشی:
در ترانه ی نباشی تنها بیتی که می توان از آن به عنوان یک بیت قوی و کاملاً قابل قبول یاد کرد، ترجیع بند کار است:
دنیا رو بی تو نمی خوام یه لحظه / دنیا بی چشمات یه دروغ محضه
- عذاب :
- بمون :
معمولاً در این کارها دو اتفاق متضاد رخ می دهد. یا ترانه سرا گرم مشابهت سازی آوایی با زبان مبدا و نشاندن ترانه بر ملودی، از معنا و احساس ترانه غافل می شود یا بر عکس، ترانه سرا به احساس و مفهوم توجه تام دارد ولی کلام آن چنان که باید و شاید بر ملودی سوار نمی شود. اما محسن یگانه نشان داده دچار هیچ یک از این اتفاقات ناخوشایند نمی شود. یگانه در کاور کردن قطعات غیر فارسی تبحر خاصی از خود نشان داده و در ترانه ی «بمون» هم ما شاهد هنر نمایی او در این عرصه هستیم. در هیچ کجای ترانه خارج شدن از ملودی دیده نمی شود و در عین حال احساس ترانه سرا به خوبی منتقل شده و قافیه بندی ها درست و جذاب است. بمون یکی از ترانه های کاملاً موفق البوم رگ خواب است.
- حافظه ی ضعیف :
خوب به خودت نگاه کن ببین چی داری از من / جز این که صدتا دنیا فاصله داری از من
فاصله مون یه دنیاس پس انتها نداره / ما مال هم نمی شیم تو روز و من ستاره
جناس تام در قافیه، زیبایی خاصی به بیت اول بخشیده و در بیت دوم هم با یک تشبیه مضاعف قدرتمند و دلنشین، محسن یگانه همه را به شنیدن یک ترانه ی قوی دعوت می کند. این که فاصله ی میان عاشق و معشوق یک بار به صد تا دنیا و در بیت بعد به یه دنیا تشبیه شده، هر چند ایراد محسوب نمی شود اما استفاده از این دو تشبیه در دو بیت متوالی تا حدودی بد سلیقگی ترانه سرا را نشان می دهد.
در ترانه هایی که قدرتمند شروع می شود حفظ Level ترانه وظیفه ای سنگین برای ترانه سرا به حساب می آید؛ چون در غیر این صورت شاه بیت های ابتدایی هم زیر سوال می رود. در حافظه ی ضعیف، Level تا حد زیادی حفظ شده. زیبایی های لفظی ریز همراه با نوآوری های کلامی و قافیه بندی های بدیع، از حافظه ی ضعیف یک ترانه ی تکنیکی و قوی ساخته. مضاف بر این که بار احساسی این ترانه هم به اندازه ی کافی مخاطب را درگیر نگه می دارد.
یکی از مشکلات ترانه سرا ها، قرار گرفتن در خدمت قافیه است. گاهی ترانه سرا ها به جای این که قافیه را به خدمت خود بگیرند، خود اسیر قافیه می شوند.ما در ترانه های محسن یگانه به ندرت شاهد چنین آفاتی بودیم اما در حافظه ی ضعیف به نظر می رسد در ترجیع بند محسن یگانه اسیر قافیه شده :
نه یاد من مونده نه تو که قلب کی نحیفه / مسلماً بیشتر از این حافظه مون ضعیفه
مسلماً ضعیف بودن حافظه در روابط عاشقانه جامعه ی امروز به وفور دیده می شود و محسن یگانه باز هم دست بر نقطه ی حساسی از احساس مخاطبانش گذاشته است، لذا مصراع دوم از هر نظر کلیدی و قابل قبول است اما به نظر می رسد در مصراع اول، ترانه سرا فقط در پی یافتن قافیه ای برای جفت شدن با مصراع دوم است. این درست که حافظه ی ضعیف یکی از آسیب های شایع و مهم در روابط عاشقانه است اما مسلماً نحیف بودن قلب مصداق کامل و دقیقی برای این آسیب به حساب نمی اید!!
*****
در مجموع، همان طور که در ابتدای این متن اشاره شد در رگ خواب شاهد پیشرفت واضح یگانه در ترانه سرایی هستیم. البته هنوز هم فضای ترانه ها تا حد زیادی همان فضای همیشگی یگانه است که این شباهت فضا، طرفداران همیشگی یگانه را طبیعتاً راضی خواهد کرد اما مسلماً این فضای محدود، به همان نسبت جلوی وسیع الطیف شدن مخاطب محسن یگانه را می گیرد که نگارنده برای رفع این مشکل دو پیشنهاد برای این خواننده ی جوان دارد.
پیشنهاد اول، استفاده از ترانه سراهای حرفه ای و بزرگی است که از نظر فکری متفاوت با یگانه باشند. محسن یگانه مرد احساس است و ترانه های او چه قوی چه ضعیف همه از یک احساس واحد یعنی احساس محسن یگانه منشا می گیرد و این می تواند زنگ خطر تکرار را برای یگانه به صدا در آورد. یگانه معمولاً نسبت به این قضیه روی خوش نشان نداده است. محسن یگانه اصرار زیادی بر احساس دارد و با این استدلال در آلبوم هایش از ترانه سرا های خبره بهره نمی برد. اما مسلماً همان طور که محسن یگانه به خود اجازه می دهد که در هر البوم در یکی دو تراک از احساس فاکتور بگیرد و فقط مخاطب عام را از نظر ملودی ارضا کند («من تو رو کم دارم» و «بار و بندیل » و...)، می تواند در هر آلبوم یک قطعه را هم به ترانه سرایی جر خودش اختصاص دهد. قطعاً اگر بار و بندیل و من تو رو کم دارم می تواند مردم غیر یگانه ای را جذب کند، یک ترانه از روزبه بمانی هم می تواند این کار را بکند. مگر «ماه عسل» نکرد؟
پیشنهاد دوم نگارنده مربوط می شود به ابیات محدود کننده ای که از نظر معنایی باعث ریزش طیف وسیعی از مخاطب می شود. با توجه به این که در موسیقی امروز، به قول استاد کاکایی "شاهد حکومت کلام بر موسیقی هستیم"، زیرکی ترانه سرا می تواند به جذب مخاطب کمک شایانی کند. یکی از این زیرکی ها دوری جستن از ابیاتی است که از نظر بار معنایی باعث محدود شدن مضمون ترانه می شود. به مضمون ترانه ی ضربان معکوس دقت کنید. این ترانه می توانست طیف وسیعی از مخاطب را با خود درگیر کند؛ اعم از مخاطبی که عزیز خود را در اثر مرگ از دست داده یا مخاطبی که در اثر جور و اجبار روزگار از معشوق جدا شده یا مخاطبی که از سر مصلحت و در عین عشق به معشوق از وی جدا شده و نهایتا مخاطبی که در اثر بی وفایی معشوق از وی جدا مانده. این افراد، همه و همه می توانستند به صورت مستقیم با ترانه ی ضربان معکوس درگیر شوند اما وجود یک بیت در این ترانه باعث شده که فقط دسته ی آخر درگیر ترانه باقی بماند (یعنی مخاطبی که در اثر بی وفایی معشوق درگیر فراق شده) :
• چی شد که با گریه ی من شاد شد
اگر این بیت در ترانه ی ضربان معکوس نبود، تمام مخاطبانی که ذکر شد با ترانه ارتباط مستقیم برقرار می کردند اما وجود همین تک بیت باعث شده فقط دسته آخر با ترانه ارتباط کامل برقرار کنند.
متاسفانه چنین ابیاتی که مضمون ترانه را محدود می کنند در آلبوم رگ خواب به وفور دیده می شود. محسن یگانه در آلبوم های بعدی خود می تواند با پرهیز از به کار بردن این گونه ابیات، طیف بسیار وسیع تری از مخاطب را با خود درگیر کند.
منبع:
تاریخ انتشار : یکشنبه 28 شهریور 1389 - 00:00
اخبار مرتبط
رهبر سابق ارکستر ملی از تجربه همکاری با همایون شجریان و سهراب پورناظری می‌گوید
با آواز «همایون شجریان» و آهنگسازی «سهراب پورناظری»
 |
|||||
 |
 |
 |
 |
 |
 |
آخرین مطالب
عکس‌های اختصاصی موسیقی ما
عکس‌های اختصاصی موسیقی ما
عکس‌های اختصاصی موسیقی ما
عکس‌های اختصاصی موسیقی ما
سیمرغ برای سومین بار تمدید شد
عکس‌های اختصاصی موسیقی ما
عکس‌های اختصاصی موسیقی ما
اختصاصی موسیقی ما
در همکاری مجدد با علیرضا افکاری
ظهر روز یکشنبه ۲۷ آبان
از شانزدهم آبان و به همت موسسه «آوای فروهر»
نشست خبری پروژه‌ی «سیمرغ» اثر استاد آهنگ‌ساز با حضور آرش امینی، حبیب صبور و مصطفی جعفری برگزار شد
عکس‌های اختصاصی موسیقی ما
عکس‌های اختصاصی موسیقی ما
عکس‌های اختصاصی موسیقی ما
عکس‌های اختصاصی موسیقی ما
عکس‌های اختصاصی موسیقی ما
پس از یک دهه دوری از صحنه
عکس‌های اختصاصی موسیقی ما
میثم مروستی از شکل‌گیری لیمبا گفت
دیدگاه‌ها
پس نظر من کو؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
تنها پیشرفت یگانه نسبت به قبل تو سرودن اشعار بود...نه اینکه الان عالی شده باشه...نه....فقط نسبت به کارای قبلی خودش پیشرفت داشته....
مثلا اشعار رگ خواب از این شعرا که تو کارای قبلی یگانه میشنیدیم خوب مسلما" قوی تره:
1-این بابا اند خلافه ...این یارو گرگ زمونست
2-روتو کم کن بی حیا دیگه سراغ من نیا!!!
3-تلفونو بردار برو تو اتاق با هرکی که دلت میخواد حرف بزن بیخیال من...
4-پنبه رو از تو گوشات در بیار....
5-از سر کچل من بابا دست بردار....
اما..............
چندمورد هنوز تو رگ خواب میبینیم که خودش قول داده تو آلبوم بعدی جبران کنه...
1-آدما کلا دو دستن...یا نمیدونم چیچین یا چی چی(یادم نیست)
2-شاخ غول رو بشکن...
و .....
اما من یه کمی هنوز به یگانه به یاد آلبوم نفسهای بیهدف علاقه دارم...و اینکه قول داده تو آلبوم بعدیش جبران کنه همه چیزو....
اینجا صحبت از قافیه شد که آقای فرهاد درست می فرمایند تعریف ایشون از قافیه درسته و در ادبیات ما ملاکه
اما باید توجه بشه که محسن یگانه شاعر نیست بلکه ترانه سرا هست و خیلی از ترانه سراهای ما این تعریف رو مناسب شعر پارسی می دونن نه قالب ترانه ...
نوع افراطی ترش رو در سبک های جدید مثل رپ می بینیم که با رعایت نکردن هیچ یک از قواعد قافیه ای گوش مخاطب رو طوری می نوازه که عیبی برش وارد نیست و موسیقی های جدید و سبک های نو از این قواعد دست و پا گیر ((تا جایی که زیبایی رو از بین نبره)) داره فاصله می گیره ...
به عقیده ی من تا وقتی که شعر زیبا هست قاعده اهمیتی نداره چون قاعده هست که شعر رو زیباتر کنه نه این که مایه ی دست و پا گیری باشه
علی ای حال محضه و لحظه با توجه به این که از لحاظ ادبی قافیه نیستند ولی اگر به عنوان قافیه استفاده بشوند هیچ مشکلی در زیبایی به وجود نمی یاره
با تشکر از توجه شما
ترانه ی دو راهی فصل جدیدی از کارای ایشون نیست.اگه اسمشو سرقت ادبی نذاریم،میشه گفت کپی ناشیانه ای از ترانه ی جناب عباس استیری ست.
ترانه ی از امشب گریه آزاده از عباس استیری:
نیگا کن داره تنهائی برامون دس تکون میده
نیگا کن داره دلتنگی ما رو با دس نشون میده
گمونم آخرین باره که ما همدیگه رو داریم
که طعم بوسه هات میگه منو تو آخر کاریم
دس تکون دادن و همینطور درست!استفاده از همون قافیه های بیت دوم نمی تونه اتفاقی باشه!
وبلاگ ترانه های عباس استیری:http://3sepidar.ciooc.com/
محمد جان نقدت بسیار مستدل و عالی بود.
با اجازه آدرس وبلاگت رو اینجا میذارم تا دوستان علاقه مند به شعر و ترانه استفاده کنند:
www.gol-noor.blogfa.com
ممنون از نقدتون
بهترین های این آلبوم هم عذاب و رگ خواب و دوراهی بود ( به نظر خودم )
آدمها هم جالب بود ... !
حافظه ی ضعیف هم زیبا بود ولی تنظیمش مخصوصا تنظیم ویولنش عین تنظیم های شادمهر بود
بازم ممنون
ممنون آقای باباصفری
نقدتون خیلی بجا و درست بود
موفق باشید
با تشکر از جناب آقای بابا صفری بابت مقاله ی دقیق و زیباشون . من تقریباً با 90 درصد مطلب ایشان موافقم البته در حد دانش ادبی خودم . ولی در مورد قطعه عذاب : من خودم این قطعه رو بیش از بقیه قطعات دوست دارم چون به قول آقای بابا صفری یه آهنگ محسن یگانه ای ! و ما هم به خاطر همین طرفدار محسن یگانه هستیم . کلماتی مانند مسلماً با نحیف خیلی منو اذیت می کرد ولی صدا و ملودی محسن اونو جبران می کرد . به نظر من هم هیچ اشکالی نداره که یک ترانه سرای دیگه با آقای یگانه هماری کنه . ماه عسل تجربه بدی بود ؟ در پایان می خواستم اگه امکانش هست یکی از ترانه های آقای بابا صفری را در سایت قرار دهید . با تشکر . یا علی
قلب من از تپیدنش خسته شد / نبضم با ضربه های معکوس مرد
قلب من از خستگی خوابش گرفت / این دل نا امید و مایوس مرد
واقعا این دو بیت با احساسترین و قشنگترین ابیات البومن.
فوق العاده زیبا و حرفه ای نوشتی ..ممنونم ازت دوست عزیز .در صورت امکان نقدی از ترانه های آلبوم ژاکت محسن چاوشی هم بنویسید
آخه کجای شعر ضربان معکوس با اون یه بیت ارتباطشو با مخاطب از دست داده ؟؟؟؟
چرا بی ملاحظه و بی دلیل صحبت مکنید ؟ این بیت کجاش با شعر نا هماهنگه ؟
متاسفانه یه عده ای میخوان با انتقادهای بی جا خودشونو به این شکل مطرح کنند و یکی بیاد آدرس وبشونو بگه که بازدید کننده بگیرن ... واقعا متاسفم که موزیک ما همچین انتقادات بی پایه و اساسی رو تایید میکنه که رو وب بذاره ... واقا متاسفم هرچند میدونم که این نوشته من شاید (شاید) واسه نمایش تایید نشه ...
مرسی از همتون
دورود بر محسن یگانه
که به خوبی تونسته پیشرفت کنه
واین رو شما منتقد عزیزی به خوبی بهش اشاره کردین
نقد شما بسیار منصفانه بود این رو به عنوان یه هوادار سر سخت محسن یگانه میپذیرم
وازتعصب بی جا حمایت نمیکنم
شما اشاره کردین محسن یگانه همین جور که خیلی پیشرفت کرده
هنوز هم یه سری از مشکلات همیشگی توی ترانه هاش هست
که خوب اونم باید تا آلبوم های بعدیش جبران کنه
و میدونم محسن به خوبی می تونه این رو ثابت کنه
بازم از محسن یگانه به خاطره آبوم خوبه رگ خواب با ترانه های عالی تشکر میکنم
همچنین به خاطره آهنگ بمون یا کلا آهنگ هایی که کاور میکنه وبه این بلده روشون شعر بگه
واقعن یه پدیده می تونه همچین کاری کنه
محسن یگانه مرد احساس است و ترانه های او چه قوی چه ضعیف همه از یک احساس واحد یعنی احساس محسن یگانه منشا می گیرد
=====================================
درود بر سلطان یگانه که در ترانه سرایی هم جز بزرگان محسوب میشه
یک خواننده کاملا و کاملا 6 دانگ
انتقاد قشنگ و به جا و حرفه ای بود مرسی...
به وبلاگ منم یه سر بزنید خوشحال میشم
www.pedrambhz.blogfa.com
من با این نقد تقریبا موافقم.
واقعا رگ خواب آلبوم ضعیفی بود.
نقد کامل رگ خواب در وبلاگ موسیقایی ...
از مدیران تقاضا دارم این نقد را در سایت هر چند با جرح و تعدیل قرار دهند .
با تشکر
نقد قابل قبولی بود
میدونی چراآهنگ آدما تو تلویزیون پخش نشد،چون اگه پخش میشد ملت ازخنده ....-بساط خنده که نمیخواهیم،
این آلبوم(رگ خواب)برای بچه های زیر8ساله که مادرشون شاغله وقت نداره به بچش لالایی بگه اونومیذاره تابچشوبخوابونه
درمورد آدما بهت مژده بدم که قراره تو برنامه فیتیله برای جذب مخاطب استفاده بشه،شما جزخیل عظیم طرفداران محسن یگانه هستین-خب چیزی که تومملکت زیاده بچه
حتما خودتو توبرنامه فیتیله ها معرفی کن،تا بچه ها هم بشناسنت باشه عموجون برولالاکن
آقا میثم وآقا مجید آایون افراطی که دارینمنفجر میشید
اول از شما شروع میکنم مجید خان
شما گفتی من این نقد رو قبول دارم و آلبوم رگ خواب آلبوم ضعیفی بود
در صورتی که تو اصلن این نقد رو یک بار هم کامل نخوندی
چون منتقد میگه این آلبوم نسبت به قبل یعنی ترانه های محسن یگانه نسبت به قبل پیشرفت روز افزونی داشته
و این نوید به وجود آمدن یک ترانه سرای حرفه ای رو به جامعه موسیقی میده
حالا شما میثم جان
شما متاسفانه به دلیل حسادت های فاحشی که توی نوشتتنون هست
نیازی به پاسخ دادن نیست
فقط یه چیز رو می خواستم بهت بگم
این که انگاری خیلی دقیق برنامه فیتیله رو دنبال میکنی که شنیدی قراره آدما رو توش پخش کنن!!!
آقا من خودمو ... دادم شش خط مطلب نوشتم! چی شد پس؟ حتما باید از مطلب شما دفاع کنم تا نظرم منتشر بشه؟ آدم دلسرد میشه!
تائید نکنی خودمو آتیش میزنم
نقد خوبی بود، فقط جسارتا باید عرض کنم که در قطعه "نباشی" بیت "دنیا رو بی تو نمی خوام یه لحظه / دنیا بی چشمات یه دروغ محضه" قافیه غلطه و ترانه سرا از روی ناچاری کلمات قافیه رو فقط از نظر آوایی قافیه قرار داده!
در ضمن به نظرم اصلا آلبوم خوبی نبود و محسن یگانه فقط درجا زده و فقط رگ خواب مخاطبایی رو داشته که همیشه محسن یگانه رو در حال تکرار دوست دارند!
می دونم خیلیا از حرفای من خوششون نمیاد و خیلیا می خوان موضع بگیرن!
فقط قبل از هر صحبتی از این عزیزان می پرسم که این آلبوم چی داشت؟ چه اتفاق مهمی در کارنامه هنری محسن یگانه بود!
البته قبول دارم که همین آلبوم رو اگه با سایر کارهای منتشر شده مقایسه کنیم به مراتب از آلبوم های دیگه ی سایر خوانندگان بهتره اما اگه محسن یگانه رو با محسن یگانه مقایسه کنیم فقط درجا زده
چقدر خوبه که محسن یگانه اینقدر از همه جا نقد میشه و این یعنی موفقیت ...
نگران نباشید آینده ی خوبی در انتظار محسن یگانه اس ...
ولی اینو بهتون قول میدم اگه محسن یگانه شعرای زیادی به دیگر شاعرا بسپره هیچ وقت همچین طرفدارانی نداره ...
ببینید من کی بهتون گفتم ...
اما در این قطعه به نظر می رسد ترانه سرا سعی داشته به شنونده نشان دهد همه چیز شوخی است
---------------------------------------
خودت میدونی که ترک های شاد باید سبک شوخی داشته باشن وگرنه شاد نمیشن من تورو کم دارمو رو میشگم
ببین طرف من تونیستی یه عزیزی که اسمشو نمیگه-میاد وحرمتها روزیر پا میذاره،اینکه من این کاروکردم-
ضمنا اینم بگم من طرف دار یگانه ام دیگه، باید بدونم آهنگاش کجا پخش میشه دیگه-مگه توپی گیر اخبارش نیستی؟
من الان آتش بسم اما اگه لازم بشه از ین کارام میکنم.
من کاربدی کردم میدونم من خودم یگانه رودوست دارم واگه لازم بشه از خودشوطرفداراش عذر خواهی میکنم،اما باید شرایطش پیش بیاد اونم اینکه
هوادارای یگانه گلیم خودشونو از پاشون دراز تر نکنن وبچسبن به یگانه وکار ی نکنن تاکسی روتحریک کنه
محسن یگانه هیچی کم نذاشته دمش گرم
فقط یه کم زیادی داره مجاز میشه :P:D
مثلا آهنگ جفت 6 رو خودش نخوند میترسم بقیه ترک هایی که مجوز نگرفتنم خودش نخونه
میثم جان ... کوچولو ... اینجا جای انتقاد هست به سبک و سیاق حرفه ای ... اگر می خوای از رو احساسات نظر بدی ... برو تو وبلاگای بلاگفا عزیزم ... نه سایت وزین موسیقی ما
انتقاد بسیار به جا بود آقای باباصفری
خدا حفظتان کند
http://www.mohsenyeganehmusic.com/ftopicp-1089.html#1089
manam toe site havadar mohsen yeganeh gozashtam
:. برای رای دادن به محسن یگانه کافی است شماره 403 رو به 20001124 پیامک کنید .:
فقط جسارتا باید عرض کنم که در قطعه "نباشی" بیت "دنیا رو بی تو نمی خوام یه لحظه / دنیا بی چشمات یه دروغ محضه" قافیه غلطه و ترانه سرا از روی ناچاری کلمات قافیه رو فقط از نظر آوایی قافیه قرار داده!
_________________________________________________
نه دوست عزیز.....قافیه درسته...توی تعریف قافیه فقط مشابهت آوایی مطرحه...اصلا شباهت املایی لازم نیست
درود خداوند بر سلطان یگانه که هیچ صداش یه سروگردن از همه بالاتره حتی قدرت ترانه سازی هم برابر با بزرگان این سبک میکنه و ملودی هایی میزنه که همه چهاردست و پا دنبالشن تا یه ملودی واسشون بسازه
اینه قدرت در موسیقی
نه دوست عزیز.....قافیه درسته...توی تعریف قافیه فقط مشابهت آوایی مطرحه...اصلا شباهت املایی لازم نیست
_________________________________________________
دوست عزیز نمی دونم تحصیلات ودانش ادبی شما در چه حده، جسارتا باید خدمت شما عرض کنم که در تعاریف قافیه که از شمس قیس رازی به ما رسیده قافیه یعنی کلماتی که در آخر دو مصرع دو هجای آخرشان مثل هم باشد !
یعنی باید دو هجایی باشد که عینا تکرار شده باشد! حتی اگه مصوت های کوتاه هم با هم فرق داشته باشند قافیه غلطه و این ضعف ترانه و ترانه سرا رو می رسونه!
اینکه خیلی از ترانه سراهای امروز-البته از نوع تازه کار و مبتدیش- میاین از خودشون قاعده درمیارن که از نظر آوایی هم دو کلمه می تونن قافیه باشن این از روی ناچاری و ضعفشون در استفاده از کلماته وگرنه اینکه دو کلمه صرفا از نظر آوایی قافیه باشند کاملا رد شده س!
حتی یغما گلرویی هم در کتاب "پرنده بی پرنده" دو کلمه ی "حدیث" و "نیس" رو قافیه قرار داده در پاورقی کتاب با زبان طنز نوشته که با اجازه ی دایناسورها این کارو کردم!
اولش گفتم این کیه داره نقد می کنه/ ولی با خوندن پیشنهاد دومت به یگانه فهمیدم که چیزی بلدی.
....................................................
ولی عزیز جان عذاب شاه اهنگ البومه
من خودم طرفدار چاووشی هستم ولی اینکه بیام از چاووشی تو این بحث حرف بزنم کار خوبی نیست ولی بنظرم نفسهای بی هدف یگانه خیلی خیلی قوی بود ولی این البوم یکم یکنواخت هست ولی بازم جز سه نفر اول موزیک ایران هست.به امید همکاری چاووشی و یگانه
naghdetoon khoob bood vali benazaram ziadi eshkal gereftid.taranei ke gharare ba ritm khasi khoonde beshe ba hamoon ritmam soroode mishe.
اقای فرهاد تعاریف از زمان شمس قیس رازی تا الان کلی تغییر کرده.مثلا اون زمون حروف الحاقی جز قافیه محسوب نمی شدن اما الان منتقدین ایرادی نمی گیرن.البته حتی خود شمس هم نمی گه دو هجا...می گه دو حرف اخر.در آخر هم تعرف امروزی قافیه رو برات می ذارم که مورد تایید تمامی اساتیده و داره توی کلاس های شعر آموزش داده میشه:
قافیه
عبارت است از مجموعه کلماتی که هم آهنگ و دارای موسیقی کلامی واحد هستند و در آخر هر بیت (در غزل و قصیده و قطعه و ...) یا آخر هر مصرع ( در مثنوی) مى آیند.
می بینی که فقط حرف از هم آهنگی و موسیقی مشابه زده شده
آقای محمد بابا صفری و موسقی ما واقعا نقد خوبو منصفانه ایه ولی با نقد ضربان معکوس در پیشنهاد دوم موافق نیستم. محسن یگانه روزبه روز داره پیشرفت می کنه و وقتی میگه رگ خواب هوادارانش تو دستشه و میشناسه عین حقیقته .
این نقد یه تو دهنیه بزرگی هم بود به کسایی که چشماشونو بستن و میگن محسن یگانه پیشرفت نکرده محسن یگانه بلد نیست ترانه بگه امیدوارم که این مطلب بتونه بهشون بگه که چشاشونو باز کنن.
فقط محسن یگانه که تا ابد 1گانست
محمد آقا همیشه وقتی قراره قانونی نوشته و تصویب شه باید مرجعی رسمی و قانونی قانون رو بنویسه و مرجع رسمی دیگری تصویبش کنه!
جدا نمی دونستم از زمان شمس قیسرازی قواعد قافیه تغییر کرده!
عزیزم هنوزم قواعدی که از آن زمان نوشته شده پابرجاس و هنوزم در محافل آکادمیک ما همون قواعد تدریس میشه!
این حرف شما مثل اینه که بگیم هرچی قدیمی شد الزاما باید تغییر کنه، در حالی که در مورد قواعد قافیه اصلا اینجوری نیست!
بد نیست نگاهی به متون عروض و قافیه که در دبیرستان ها تدریس میشه بندازی تا متوجه منظورم باشی!
نخیر، در اون زمان هم حروف الحاقی جز قافیه محسوب میشدن!
اصلا مگه امکان داره بدون حروف الحاقی شعر کلاسیک سرود!
همیشه قبل از حرف زدن فکر کن!
با خودت فکر کردی که اگه حروف الحاقی جز قافیه نباشن چطور شاهنامهی عظیم سروده میشه، چطور مثنوی مولانا سروده میشه! اصلا بدون پذیرفتن حروف الحاقی به عنوان جزیی از قافیه امکان پذیره؟
در ضمن نگفتی این قاعده جدیدو کی گفته و امضا کرده
کارای محسن اصلا نیازی به نقد نداره چون همه کاراش شاهکاره
ببخشید واقعا شد یک اثر شاهکار منتشر شود وشما نقد نکنید با این نقد های بیخود به کجا می رسید وقتی یک خواننده خودش شعرهاشو میگه و آهنگسازی می کنه مخاطب بیشتری داره تا اون خواننده ای که پول میده تا براش شعر وملودی بسازند در ضمن تمام ملت موسیقیدان نیستند که !!!!!!!!!!!!
ممنونم محمد جان . نقد منصفانه ای بود . درود بر یگانه ی پاپ ایران ...
پاتوق هواداران محسن یگانه با قالبی جدید :
www.onlyyegane.blogfa.com
موزیک ما تایید کن
بابا نقده این بچه رو هم بزارید رو سایتتون خودش رو هلاک کرد کشت بچه مردم گناه داره از دست میره ها...
درضمن در مورد نقده ایشون باید بگم که ایشون مدتها قبل از انتشار رگ خواب و بدون شنیدن اثر استخوان بندی و بدنه اصلی نقدشون رو آماده کرده بودند و تنها جاهای خالیه نقد،اسم آلبوم،اسم تراک های آلبوم و تعداد ترکها بود.پس قوی و ضعیف بودنه این آلبوم تاثیر و تغییری رو نقده ایشون نمیتونست داشته باشه.
از این رو شما رو دعوت میکنم که به هیچ وجه نقد ایشون رو از دست ندید....
اقای فرهاد عزیز حرفای شما کاملا غلطه دوست من...
شما یه قافیه با حروف الحاقی از شاهنامه بیار تا من رسمن دست شما رو همین الان ببوسم.در مورد تعریف قافیه هم کاملا در اشتباهی.اینجا مکان مناسبی واسه توضیحات آکادمیک نیست اما حالا که اصرار داری به حرفت گوش کن.
قافیه دو شرط داره ...
١) وجود یک حرف مشترک در آخر کلمه که به آن حرف "روی" می گوییم
Rawi
٢) حرکت قبل از حرف روی که باید یکسان باشد.
وقتی که قبل از حرف روی ساکن باشد (مثل همین قافیه ی لحظه و محضه که مورد اختلاف من و شماست) در این گونه موارد باید به حرف قبل از ساکن رجوع کرد و آن ها را متحد انتخاب نمود.
خب حالا ایا میشه روی خود اصوات قافیه ساخت؟
بله می شه...مثلا
ما ، سرا ، خدا
به ، که ، چه
اینام قافیه به حساب میان.توی "محضه" و "لحظه" هم قافیه روی مصوت "ه" سوار شده...یعنی "ض" و "ظ" نه تنها وقتی املای متفاوت دارن قافیه رو به هم نمی ریزن بلکه اگه آوای متفاوت هم داشتن قافیه رو به هم نمی ریختند.یعنی محسن یگانه اگه لحظه و با مثلا "خنده" یا "برده" یا "نعره" یا... هم قافیه می کرد بازم صحیح بود چه برسه به الان که حرف قبل از مصوت از نظر آوایی تشابه هم داره.
حاضرم هر وقت خواستی وبلاگ هر کدوم از اساتید شعر و ادب خواستی با همدیگه بریم و سوال کنیم.
خوب به خودت نگاه کن ببین چی داری از من / جز این که صدتا دنیا فاصله داری از من
****
محمد جان !!
این بیت کلا قافیه نداره .... جناس تامش کجا بود ؟
داری و داری جفتشون هم ریشه و هم معنی "داشتن " هستن
در جنس تام باید دو کلمه از نظر املایی کاملا یکسان ولی از نظر معنی کاملا متفاوت باشن
آن یکی شیر است اندر بادیه
آن یکی شیر است اندر بادیه
آن یکی شیر است ! کآدم میخورد
آن یکی شیر است کآدم , میخورد
حالا توی ترانه یگانه
اگه یه دار به معنای داشتن و یکی به معنای دار (آلت اعدام) بود میشد گفت جناس تمام ...
پرچم یگانه همیشه بالا بوده و خواهد بود اگه باور نداری فقط کافیه سرتو بالا بگیری
آفرین میبینی اون بالا رو اون آقا محسن خودمونه...
"سرتو بالا بگیر" ایهام داشت!!!
آقای "فرزاد 89.165.33.227 "
که نوشتین :
""ترانه ی دو راهی فصل جدیدی از کارای ایشون نیست.اگه اسمشو سرقت ادبی نذاریم،میشه گفت کپی ناشیانه ای از ترانه ی جناب عباس استیری ست."""
اولا" محسن یگانه در ترانه سرایی چیزی کم نداره و احساس خودش اونقدر هست که ازش استفاده کنه..
دوما" به امثال شما میگن کاسه ی داغ تر از آش!! آقای استیری خودشون هیچ ادعایی ندارن تعجب می کنم شما تهمت "سرقت " و کپی ناشیانه می زنید!!!
جناب آقای محمد، برادر من، عزیز من، بزرگوار!
واقعا دیگه نمی دونم چه جوری برای شما توضیح بدم که متوجه بشی!
بخدا مساله خیلی هم سخت نیست!
به همون خدا که بنده در زمینه ی عروض و قافیه تحصیلات مختصری دارم و تعاریفی که شما از روی و حروف الحاقی و قاعده های قافیه-1 و 2- میگید بلدم!
آخه عزیز من خود شما داری میگی که وجود یک حرف مشترک در آخر کلمه نه صدای مشترک، تو رو خدا دقت کن حرف مشترک نه صدای مشترک-تازه باید عرض کنم که در اصل صدا"ظ" با "ض" فرق داره- آخه شما چه جوری این دو حرف رو یه حرف مشترک در نظر می گیری؟
آخه کی گفته که "به ، که ، چه" با هم قافیه ن! تو رو خدا نزن این حرفو! آخه کی اینارو بهت گفته!
بابا جان اصوات یا همون مصوت کوتاه نمی تونن به تنهای قافیه باشن چون یه حرف به حساب میان، اما "ما ، سرا ، خدا" با هم قافیه ن! به دلیل اینکه "آ" مصوت بلنده و دوحرف به حساب میاد! دقیقا مثل "ی" و "و" که دو حرف به حساب میان! "به ، که ، چه" اگه "بی، کی، چی" بشن می تونن قافیه بشن نه به این صورت چون مصت کوتاه کسره در این شرایط زمانی می تونه قافیه باشه که حرف قبلیشون یکسان باشه !
در ضمن کی گفته که توی "محضه" و "لحظه" قافیه روی مصوت "ه" سوار شده! شما واقعا نمی دونی که مصوت "ه" نوشته میشه اما خونده نمیشه؟ حتی تو تقطیع هجایی هم به حساب نمیاد! وقتی شما میگی "خنده" یا "برده" یا "نعره" با هم قایفه ن دیگه نمی دونم چی بگم! بخدا نیستن ! چون "ه " در حقیقت مصوت کوتاه کسره س نه حرف "ه" !
ببین شما نیاز نیست از خواننده ای که دوسش داری بی دلیل حمایت کنی چون محسن یگانه خواننده ی خوبیه و ترانه رای متوسط شایدم پایین تر از متوسطه! منم عاشق شادمهرم اما همیشه از شعراش ایراد می گیرم چون می دونم این ایرادگرفتن من باعث تعالی کارهاش میشه! نه اینکه هرچی خوند به به و چه چه کنم و همیشه درجا بزنه!حتی به نظر من شعر اثر فوق العاده ی "تقدیر" در بیت "کی با یه جمله مثل من می تونه آرومت کنه/اون لحظه های آخر از رفتن پشیمونت کنه" قافیه ش مشکل داره! به دلیل اینکه کلمات قافیه در اصل"آروم" و "پشیمون" و"ت" آخر دو کلمه حروف الحاقیه و حروف الحاقی زمانی می تونه به قافیه بچسبه که کلمات قافیه قواعد رورعایت کرده باشن و دون اون حروف خودشون قافیه باشن
شماخودت دقت کنی انصافا محسن یگانه درسته که با ترانه های خودش هم کارای زیبایی ارایه کرده اما بیا مقایسه کن آثاری که از ترانه سراهای برجسته کار کرده! مثل"خاکسترم نکن" ، "ماه عسل" که با ترانه های کاکایی و بمانی چه آثاری اریه کرده!-البته دوست ندارم در ان زمینه بحث بشه چون این فقط نظر شخصی خودمه-
منم محسن یگانه رو دوستدارم، چون اگه دوست نداشتم انقدر به این لینک نمیومدم اما تعصب کورکورانه رو نمی پسندم!
اینم حروف الحاقی در شاهنامه
"یکی آن که بر تو چنین گشته ام
خرد را ز بهر هوا کشته ام"
آقای m0hammad
178.131.76.67
اجازه بده جناب بابا صفری یا خود محسن یگانه پاسخ بده.روی صحبت با جناب باباصفری بود نه شما که خودتو انداختی وسط که آره!منم هستم و مصداق کاسه ی داغ تر از آش شدی...
حتی اگه به همین نقد سطحی که جناب بابا صفری انجام داده خوب نگاه کنی،می بینی تنها یه ترانه شکل /فرم/فضا و شیوه ی پرداخت درستی داره که همون ترانه دو راهیه!که همین ترانه مورد شک واقع شده.(در سطح یک ترانه ی کاملاً حرفه ای تا مدت ها در کارنامه ی ترانه سرایی یگانه خودنمایی خواهد کرد...عجب!!!)...خب!اینکه محسن یگانه عشق! ترانه سرائی داره خیلی خوبه و ایشالا یه روز حرفه ای بشه توی ترانه سرائی.
جناب آقای m0hammad شما خودتو ناراحت نکن.جناب استیری حتما به موقع حضور پیدا می کنند...
یه بار دیگه دو بیت از هر دوترانه رو مورد بررسی قرار بدیم ببینیم چی شده:
بیا برگردیم اون روزا ما که همدیگه رو داریم
کی گفته آخر خطیم کی گفته آخر کاریم(محسن یگانه)
تو دستاتو تکون میدی همین جا آخر راهه
داریم از هم جدا میشیم داریم میریم تو بیراهه(محسن یگانه)
......
عباس استیری:
نیگا کن داره تنهائی برامون دس تکون میده
نیگا کن داره دلتنگی ما رو با دس نشون میده
گمونم آخرین باره که ما همدیگه رو داریم
که طعم بوسه هات میگه منو تو آخر کاریم(عباس استیری)
.............
خب!دس تکون دادن که مرتب تکرار میشه و همدیگه رو داریم/آخر کاریم...
حالا فضای ترانه و شیوه ی پرداخت و ریتم و غیره... بماند!
منتظر پاسخ جناب بابا صفری می مونم...موفق باشید
حرفی واسه گفتن نمیمونه سلطان یگانه هم ترانه سرا هم اهنگساز هم تنظیم کننده و هم خواننده کدوم خواننده دیدین اینطوری باشه ؟ اونم در همه مسائل جز بزرگان اون سبک باشه ؟ همه به موسیقیش ایمان و سر تعظیم فرود بیارین
آقای فرهاد عزیز تمام صحبت های شما صحیحه اما در زمان شمس رازی نه الان.من دیشب انجمن امیرکبیر بودم و این بحث رو با تمام اساتید مطرح کردم.همه معتقد بودند که دیگه مشابهت املایی برای بستن قافیه لازم نیست و حتی معتقد بودن مرحوم قیصر امین پور هم با اینکه خودش هیچوقت قافیه هاش تفاوت املایی نداشت اما از طرفداران پر و پا قرص این تغییر توی تعریف قافیه بوده.
در مورد این که مصوت کوتاه قافیه واقع بشه هم قصه همینه.من می تونم اگه خواستی لینک یکی از شاعرای به نام کشور رو توی وبلاگت برات بذارم که گفته امروز دیگه از نظر بیشتر علمای علم عروض قافیه کردن مصوت کوتاه مشکلی نداره.
در ضمن توی بیتی که از شاهنامه گذاشتی کلماتی که قافیه هستند حروف الحاقی دارند اما قافیه روی حروف الحاقی ننشسته.هجای قبلیش قافیه به حساب میاد.
در آخر هم این که من طرفدار پر و پا قرص اینم که محسن از ترانه سراهای به نام استفاده کنه چون محسن یگانه رو توی ترانه سرایی آماتور می دونم.بحث ما فقط سر قافیه ی محضه و لحظه است و من این بحث رو فقط از شر این که صحبتای شما رنگ و بوی کهنگی داره باز کردم...همین.
در ضمن خیلی خوشحالم که آدمایی انقدر با سواد مث شما هم توی موسیقی هستند.از چنین بحث هایی لذت می برم.
موفق باشین
سلام و ممنون از نقد خوبتون .
هرچند به قول ساناز صفایی و بزرگان شعر و به طور کل هنر ، نقد نقد کار درستی نیست اما به نظرم بهتر بود به تمام قسمت های ترانه در کار آقای محسن یگانه دقت میکردید . بله ، عبارات بهتر شدند ، قافیه ها خوبن و نشون میدن که کسی احتمالاً در جایگاه همراهی ایشون در ترانه نویسی باید بوده باشه اما ، در ترانه ها مشکلاتی هست از جمله نبودن رابطه ی افقی در ابیات و عمودی در کلیت کار .
برای مثال در ترانه سکوت ما داریم که ترانه سرا در قسمت ابتدایی کار میگه :
سکوت قلبت رو بشکن و برگرد
نذار این فاصله بیشتر از این شه
تا اینجاش یعنی طرف گذاشته رفته
حالا بیت بعد :
نمیخوام مثل گذشته که رفتی
دوباره آخر قصه همین شه
طرف اصلاً نیومده ، بعد این میگه نمیخوام باز آخر قصه همین شه . بابا بذار برگرده بعد بهش بگو حالا که برگشتی نذار برو :-) این که هنوز برنگشته که
میبینید ، اینکه این آلبوم در سطح خوبی از اجرا هست و محسن یگانه هم بهتر اجرا کرده هم ترانه های خوبی در آلبوم داره شکی توش نیست ، چون تونسته همچون منی رو که اصلاً با کارهای قبلی ایشون ارتباط بر قرار نمیکردم وادار کنه که کار رو گوش بدم ، اما نگید بی نقص چون مشکلات از این دست توش زیاد هست که امیدوارم در کارهای بعدیشون حل بشه :-) با تشکر ایمان شمس
عالی و قابل قبول برای هر سلیقه ای
خیلی منصفانه بود.دستتون درد نکنه!
عذابو واقعا نمیدونم که ایراد داشت یا نه چون که من سواد موسیقیایی ندارم ولی واقعا با اون حرفتون که گفتین عذاب یک ترانه یگانه ای هست کاملا موافقم.شاید این ترانه از نظر یک کسی که چیزی بارشه خیلی قابل قبول نباشه ولی با همون احساس یگانه ای همه تونستن این ترانه رو قبول کنند.واقعا عذاب شاه ترانه رگ خواب هست و خواهد بود...
البته نویسنده محترم یک مقداری مثل اینکه زدن تو خاکی!!!
شما منتقد ترانه هستید؟؟ مدرک ادبیات دارید؟
خوب عزیز من شما خودت داری میگی "ترانه" ، اول برو فرق ترانه و شعر رو یاد بگیر. بعد قشنگ بشین راجع به کلام موزون و ترانه سرایی تحقیق کن اون وقت بیا این حرف رو بزن :
با کمال تاسف باید بگویم در این ترانه تنها بیتی که ایراد وزنی ندارد بیت زیر است:
فکر یه لقمه نونی فکر کرایه خونه / بابا اونی که اون بالاس روزی رو می رسونه
شما اصلا می دونی واحد ترانه بیت نیست؟ این چیزایی که آقای یگانه گفتند همش ترانه هست. نمی گن 2 بیت می گن 2 سطر.
شما که ذره ای دانش در این زمینه ندارید چطور به خود اجازه می دهید در این زمینه نظر بدهید.
نمی دونم چی بگم. شما نقد رو با انتقاد اشتباه گرفتید. حداقل در زمینه ای که وارد نیستید دست به مقاله نویسی نزنید.
من مطلب رو خوندم نمی دونم به کدوم حرف این آقا توجه کنم. اینکه این ترانه سرایی این آلبوم خوبه یا اون انتقادهاشون
این نظر اخری رو هم خوندم بله در حد سوادی که من دارم درست نوشتند. تازه این آقای نویسنده نقد چه حالی داشتند نشستند وزن های عروضی رو در آوردند. آقا ترانه مدلش فرق داره ها. بهتر نبود اول دانش فنیتون رو تکمیل می کردید؟
oخوب بود نقدشون...
من خیلی چیزارو خیلی راحت گوش میکنم و به سلیقم میخوره...(به جز رپ و 6/8 این خزعولات)....
اما.................
رگ خواب محسن یگانه رو به جز تراک سکوتش فقط و فقط 1بار گوش دادم.....خیلی بد بود.....خیلی....................
خود یگانه هم قبول داره که آلبومش ضعیف بود و مدام صحبت از جبران تو آلبوم بعدی میکنه !!!!!
از دوستانی که جناب باباصفری رو نمی شناسن خواهش می کنم چشم بسته و از روی کم سوادی صحبت نکنن.حیفه که موسیقی ما چنین نقد های پخته ای رو از کسانی مثل ایشون که خودشون در ترانه دستی بر آتش دارن از دست بده.
جناب ساسان تنها فرق ترانه با شعر در زبانه.هیچ فرقی از نظر واحد ندارن.خواهش می کنم ندانسته حرف نزنین.
آقای علیرضا هاشمی
ببخشید شما درست می فرمایید
من هیچی بلد نیستم
به واحد ترانه چکار دارم؟
آقای باباصفری نشستن دونه دونه وزن اشعار رو در آوردن!!!
ترانه که وزن عروضی نداره به اون صورت دوست من.
تصریفی هست.
در هرصورت شما و آقای باباصفری خدایگان ترانه ایران هستید چه حسارت بزرگی که این بنده حقیر از نقد اشتباه ایشان خرده بگیرم.
خیلی ممنون از نقد منصفانهو خوبتون
من ازدو اتیشه های یگانه ام و به نظرم نقد هاتون درست وبه جا است
چون وقتی نقد البوم حباب رو خوندم دیدم بی نهایت بی انصافی کردن
با تشکر
با سلام.من هم از طرفداران سرسخت سبک موسیقی محسن یگانه هستم.از نقد شما خوشم اومد.من توی سلیقه موسیقیم معمولا خواننده هایی انتخاب میکنم که شعرشون خوب باشه.چون از اون افرادی هستم که به شعر بیشتر از ملودی اهمیت میدم و جز افرادی نیستم که همیشه موسیقی مورد علاقه رو با آهنگ به یاد میارن بلکه برعکس.بعضی وقتا فقط شعرش یادمه و برای چند لحظه فقط شعر رو میخونم تا ملودی یادم بیاد!به همین دلیل بشتر خواننده های مورد علاقه بنده از سبک کلاسیک هستن و محسن یگانه جزء محدود خواننده هایی هست که من از خواننده های جدید میپسندم.من به عنوان یه طرفدار محسن میخوام اینو بگم بعضی وقتا شنونده ها هم فارغ از قافیه و ردیف و واج آرایی و تشبیه و تضمین و... فقط میخوان احساس خواننده بهشون منتقل بشه.البته درباره این حس ارزش گذاری نمیکنم که درسته یا غلط. برای مثال شعر (آخه دل من) با وجود اینکه هیچ جنبه ادبی نداره ولی اینقدر با احساسه که اون توقعی که مخاطب داره رو برآورده میکنه.اگه نظر بقیه هم مثه من باشه پس این هنر محسن یگانه رو میرسونه که از شعری ضعیف چیزی میسازه که تو دل مردم اثر میکنه.(آلبته ناگفته نماند که شاید چون محسن یگانه رو بسیار دوست دارم این نظرات من یک طرفه به قاضی رفتن باشه و من ضعف هارو نبینم)
در یک آلبوم یا آهنگ غیر از ترانه چیز های دیگه ای هم برای نقد وجود داره
افزودن یک دیدگاه جدید