موسیقی ما - در عصر پاییزی ۱۸ آذر و در آستانه میلاد روز شاعر آیینه‌ها، آلبومی تازه با صدای این بزرگ شاعر عصر ما در مرکز موسیقی بتهوون رونمایی شد. این مجموعه شامل ۱۷ قطعه از اشعار شاملوست که شاعر حدود ۴۰ سال پیش در یک جلسه شعرخوانی در تهران آن‌ها را قرائت کرده است. مرکز موسیقی بتهوون به مدیریت بابک چمن آرا که یکی از فعالان عرصه نشر موسیقی در سال‌های اخیر است، در مراسمی که با حضور هنرمندان و جمعی از دوستداران شاملو به مناسبت نود ونهمین سالروز تولد او برگزار کرد، از این مجموعه رونمایی به عمل آورد.

حسن کیائیان (مدیر نشر چشمه و عضو خانه بامداد)، محمد معتمدی (خواننده)، سیامک احصایی (کارگردان تئا‌تر) و یغما گلرویی (شاعر و ترانه سرا) از میهمانان این مراسم بودند که هر یک شمعی به یاد شاملو افروختند.

قرار بود آیدا سرکیسیان همسر شاملو نیز در این مراسم حضور داشته باشد که انتظار علاقه‌مندان برای دیدار با آیدا بی‌نتیجه ماند.
 

• شعرهای منتشر نشده شاملو با صدای خودش

بابک چمن آرا مدیر مرکز موسیقی بتهوون در گفت‌وگویی با خبرنگار هنرآنلاین درخصوص انتشار این مجموعه تازه با صدای شاملو اظهار داشت: این مجموعه شامل شعرخوانی شاملو در تاریخ اول آبان‌ماه ۱۳۵۱ در انجمن فرهنگی ایران و امریکا در محل فعلی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است که روی سه نوار ریل قدیمی ضبط شده بود. حدود یک سال و نیم پیش در جلسات خانه بامداد تصمیم به انتشار این مجموعه گرفته شد. به علت کیفیت پایین صدای ضبط شده، مدت تقریبا یک سال صرف کار روی فایل صوتی شد تا به مرحله‌ای رسید که آماده ارائه برای اخذ مجوزهای لازم شد.

مدیر مرکز بتهوون درباره طرح جلد آلبوم غریبانه گفت: برای طراحی جلد آلبوم از خانم آیدا همسر شاملو تقاضا کردیم در صورت امکان یکی از عکس‌های منتشرنشده شاعر را در اختیار ما بگذارد؛ تا اینکه آیدا عکسی از‌‌ همان شب شعرخوانی در آرشیو خود پیدا کرد و ما طرح‌های قبلی‌ای که برای جلد آلبوم طراحی کرده بودیم را کنار گذاشتیم و با استفاده از عکس مورد نظر طرح جلد جدیدی طراحی کردیم. مدتی بعد آیدا عکس دیگری از جمعیت حاضر در جلسه شعرخوانی مورد نظر برای ما فرستاد و به این ترتیب عکس مذکور برای پشت جلد آلبوم مورد استفاده قرار گرفت.

چمن آرا افزود: در این مجموعه سعی شده حداقل پالایش و مرمت را در فایل صوتی و همچنین طرح جلد آلبوم داشته باشیم.

او همچنین درخصوص موارد حذفی این مجموعه اظهار داشت: در جلسه شعرخوانی آبان ۵۱ شاملو ۱۷ قطعه از اشعارش را قرائت کرد که همه این اشعار به صورت کامل در آلبوم آمده؛ اما با توجه به اینکه جلسه مورد نظر در انجمن فرهنگی ایران و امریکا برگزار شده بود، ترجمه انگلیسی بعضی از اشعار در آن جلسه بعد از قرائت شاملو برای حاضران خوانده شد که این بخش‌ها به دلیل برخی قوانین حاکم بر نشر از مجموعه حذف شد. در این مجموعه همه صحبت‌های شاعر با حاضران به صورت کامل آورده شده است. همچنین دو قطعه شعر منتشرنشده از شاملو در آلبوم وجود دارد که تا جایی که من اطلاع دارم در هیچ یک از آثار منتشرشده از شاملو در تاریخ پس از انقلاب موجود نیست.

چمن‌آرا درباره انتخاب روز ۱۸ آذرماه برای رونمایی از مجموعه «غریبانه» به هنرآنلاین گفت: ما ابتدا روز ۱۵ آذر را برای رونمایی مجموعه در نظر گرفته بودیم که خانم آیدا پیشنهاد کردند با توجه به اینکه روز ۲۱ آذرماه سالروز تولد شاملو است، جشن تولد شاملو و رونمایی آلبوم را در یک روز برگزار کنیم؛ اما به علت مصادف شدن روز ۲۱ آذر با اربعین امام حسین (ع) این مراسم را چند روز جلو انداختیم و ۱۸ آذر را برای جشن میلاد و رونمایی انتخاب کردیم.

مدیر مرکز موسیقی بتهوون در پایان به کارهای در دست انتشار این مرکز مرتبط با شاملو اشاره کرد و گفت: دو مجموعه تصویری از شعرخوانی‌های شاملو را آماده انتشار داریم که امیدواریم به زودی مجوزهای لازم را اخذ کنیم و در اختیار علاقه‌مندان قرار دهیم.
 

• شاملو هر سال متولد می‌شود تا به ما بگوید روزی ما دوباره کبوتر‌هایمان را پیدا می‌کنیم

یغما گلرویی شاعر و ترانه سرای ایرانی یکی از میهمانان جشن میلاد روز شاملو بود. شاعری که بار‌ها در اشعار و ترانه‌های خود از شاملو و علاقه‌اش به این بزرگمرد شعر فارسی یاد کرده است. فرصت را مغتنم می‌شمارم تا چند جمله‌ای از زبان او درباره شاملو بشنوم.

گلرویی می‌گوید: هر سال در جشن تولد شاملو شرکت می‌کنم و شاملو هر سال متولد می‌شود تا به ما بگوید روزی ما دوباره کبوتر‌هایمان را پیدا می‌کنیم. به ما بگوید که می‌توانیم عشقمان را در سال بد بیابیم. تا بگوید در گورستان تاریک هم می‌توان زیبا‌ترین سرود‌ها را خواند. شاملو هر سال متولد می‌شود تا به ما بگوید هیچ کجا، هیچ زمان، فریاد زندگی بی‌جواب نمانده است. من همیشه خودم را مدیون شاملو می‌دانم. گذشته از زبان و کلام شاملو که در تاریخ ادبیات معاصر ما بی‌نظیر است، منش اجتماعی اوست که او را از دیگر شاعران هم‌عصر خود و حتی اعصار دیگر ممتاز می‌کند. شاملو این عقیده را که شاعر کاری جز شعر ندارد درهم شکست و با مردمش همصدا شد: من درد مشترکم، را فریاد کن... او مردمش را بر شانه‌های خود نشاند و گرد حباب خاک گرداند تا با دو چشم خویش ببینند که خورشیدشان کجاست... رویکرد اجتماعی شاملو از جنس دیگری است؛ روش و منش شاملو خلاف همه آن هنرمندانی است که برای نامی و نانی مدح گفتند و سر خم کردند: و به هنگامی که همگنان من/ عشق را/ در رویای زیستن/ اصرار می‌کردند/ من ایستاده بودم/ تا زمان/ لنگ لنگان/ از برابرم بگذرد... علاوه بر آن، شاملو قد علم می‌کند در برابر فرهنگ چاپلوسی و خاکسارمنشی که تراوشاتش را می‌توانیم در گفت‌وگوهای روزانه مردممان، اعم از چاکرم و مخلصم‌ها را به خوبی ببینیم.
 

• درباره آلبوم «غریبانه»

در مجموعه غریبانه ۱۷ شعر شاملو از مجموعه شعرهای منتشر شده تا سال ۵۱ خوانده شده که همگی در شب شعر مورد نظر ضبط شده و موسیقی به آن اضافه نشده است. ویگن داوودیان، بهرنگ بقایی، احمد غلامی نیز آماده سازی فایل صوتی، پیرایش و تدوین و گرافیک مجموعه را بر عهده داشتند.

اشعاری که شاملو در این مجموعه خوانده عبارتند از ۱. اگر که بیهده زیباست شب (شبانه)، ۲. در نیست راه نیست (شبانه)، ۳. بر موجکوب پست (سرود آنکس که برفت و آنکس که بر جای ماند)، ۴. دیریست تا سوز غریب مهاجم (غریبانه)، ۵. بر سفره سور (ضیافت)، ۶. بدان زمان که شود تیره (نامه)، ۷. گفتند که نمی‌خواهیم بمیریم (مرثیه)، ۸. باد‌ها ابر عبیرآمیز را (پل الله وردی خان)، ۹. قناعت وار تکیده بود (سرود برای مرد روشن که به سایه رفت)، ۱۰.. در آوار خونین گرگ و میش (سرود ابراهیم در آتش)، ۱۱. بر زمینه سربی صبح (ترانه تاریک)، ۱۲. من کلام آخرین را (واپسین تیر ترکش)، ۱۳. به چرک می‌نشیند خنده (تعویذ)، ۱۴. در اینجا چار زندان است (کیفر)، ۱۵. همچو بوتیمار خسته (کاج)، ۱۶. سنگ برای سنگ، ۱۷. آنجا که عشق غزل نیست (در جدال آینه و تصویر).

این مجموعه با همکاری خانه موزه بامداد و به همت مرکز موسیقی بتهوون وارد بازار شده است.