کمانچه‌نواز افسانه‌ای این روزها پر کار است. مثلِ تمام زندگی‌اش، مثلِ تمام عمری که از سر گذرانده؛ اما خبر خوب این است که فعالیت‌های او در ایران بیش از هر زمانِ دیگری است. همین ماه گذشته بود که به همراهی «اردال ارزنجان» در تالار وحدت به اجرای کنسرتِ آنلاین پرداخت و علاوه بر آن، موسیقی‌اش بر روی سریال «خاتون» به کارگردانی «تینا پاکروان» نشسته است. حالا او می‌خواهد آلبوم جدیدی منتشر می‌‌کند. این اثر «آبی همچون شب فیروزه‌ای» نام دارد و آبان‌ماه سال جاری منتشر می‌شود. اثر جدید کلهر شامل هشت قطعه است و در آن با نوازندگانِ بین‌المللی همکاری داشته است . ساندیپ داس (نوازنده طبلا)، کارن اوزونیان (نوازنده ویولنسل)، سمفونی بریجپورت گریتر، New york gypsy All stars و اریک جاکوبسن در این آلبوم با کلهر هم‌کاری کرده‌اند.

«کیهان کلهر» با بسیاری از هنرمندانِ بزرگ ایرانی چون محمدرضا شجریان، علی‌اکبر مرادی، شهرام ناظری، حسین علیزاده، محمدرضا لطفی، گروه دستان و... به اجرای موسیقی پرداخته است. او «شب، سکوت، کویر» را زمانی ساخت که تنها سی‌ سال داشت و از همان ابتدا خلاقیتِ خود در زمینه‌ی آهنگ‌سازی را به رخ کشید. اما او در اثرِ آخرش نیز چون بسیاری دیگر از تجربیاتش با نوازندگانِ بین‌المللی هم‌کاری داشته است. به بهانه‌ی همین نگاهی کوتاه خواهیم داشت به فعالیت‌های بین‌المللی این نوازنده‌ی برجسته که در سالِ 2019 مردِ سال موسیقی جهان شناخته شد.

او هم‌چنین سه سال قبل، برنده‌ی جایزه بین المللی فعالیت‌های هنری انسان دوستانه Huma Spirit «ایزاک اشترن» شد.  آزمون (مسابقه) بین‌المللی ایزاک اشترن نیز در کنار آزمون های بین‌المللی چایکوفسکی و کوئین الیزابت از معتبرترین آزمون های موسیقی جهان هستند البته از سال ۲۰۱۶ در کنار برگزاری مسابقه بین‌المللی ویولن هر ۲ سال یک‌بار جایزه‌ای برای دستاورد هنری موزیسین‌هایی که آثار و فعالیت آنها به‌ منظور نزدیک کردن انسان‌ها در جهان از طریق موسیقی صورت گرفته و سهم برجسته‌ای در درک ما از انسانیت از طریق مدیوم موسیقی داشته‌اند تعلق گرفت.

کیهان کلهر و اردال ارزنجان
 

یکی از پایدارترین فعالیت‌های بین‌المللی کلهر با «اردال ارزنجان» بوده است. او «تا بیکران دور دست» را که دونوازی کمانچه و باقلاما (ساز کردی - ترکی) است با این هنرمند ارایه کرد. «اردال» از شاگردان برجسته عارف ساء نوازنده افسانه‌ای باقلاما در کشور ترکیه است. از ویژگی های این اثر بی‌کلام بودن و استفاده نکردن از ساز کوبه‌ای است. این نوازنده‌ی برجسته درباره‌ی همکاری‌اش با «اردال» گفته است:‌ «او نوازنده‌ای بسیار شناخته‌شده‌ در ترکیه و از معروف‌ترین شاگردان عارف ساء است که از اساتید باقلاما و پدیده‌آورنده این سبک محسوب می‌شود. در شرایط فعلی دنیا که همه چیز به واسطه‌ تکنولوژی تداخل پیدا کرده و آدم‌ها به یکدیگر نزدیک شده‌اند، نداشتن ارتباط با بقیه اجتناب‌ناپذیر است. بخشی از این ارتباطات، فرهنگی و هنری است که به آشناشدن هنرمندان کشورهای مختلف منجر می‌شود. موسیقی زبان بین‌المللی دارد و به یک زبان خاص تکلم نمی‌شود به همین دلیل هم در این برخورد اجتماعی و فرهنگی تا حدود زیادی راحت‌تر عمل می‌کند.»
نوازنده‌ی ترک هم درباره‌ی کلهر گفته است: « نخستین بار در استانبول در ۲۰۰۴ میلادی با هم ملاقات کردیم. مدیر برنامه های او در یکی از کنسرت من حاضر شده بود. کیهان کلهر در پی توصیه مدیر برنامه هایش به ترکیه آمد. دو سه روز با هم تمرین کردیم تا از هم شناخت پیدا کنیم. و به این نتیجه رسیدیم که می توانیم با هم کار کنیم. از آن روز به بعد دیگر جدا نشدیم و هر سال با هم کنسرت برگزار می کنیم.»
 
کیهان کلهر و شجاعت ‌حسین‌خان
 

گروه موسیقی چندملیتی غزل در ۱۹۹۷ میلادی به وسیله کلهر و حسین خان تاسیس شد. این دو هنرمند در استودیوی کوچکی در لس‌آنجلس با هم آشنا شدند و با یکدیگر آثار مشترکِ بسیاری با تلفیقی از موسیقی شمال هند و موسیقی سنتی ایران را شکل دادند. او در مصاحبه‌ای در این باره گفته است: «وقتی ما با هم آشنا شدیم، نشستیم و ساز زدیم. با خودم فکر کردم چه تلفیق جالبی، چه زیباست! ارتباطی بسیار دلنشین به وجود آمده بود. سیتار(نوعی ساز زهی مورد استفاده در هند) با آن حالت تخیل‌بارش و کمانچه با آن نوای گرم و کشیده‌اش می‌توانستند درآمیختگی پرشکوهی بوجود آورند، مثل این بود که این دو ساز به هم تعلق دارند. من و شجاعت حسین خان موسیقی سنتی شمال هند و یا ردیف‌نوازی ایرانی نمی‌کنیم. ما به هم گوش می‌کنیم و می‌کوشیم خود را در اختیار موسیقی قرار دهیم و در ادامه گفته بود که راهکار چنین یکدلی را نمی‌توان به طور عقلانی توضیح داد، بلکه رسیدن به چنین مرحله‌ای باید تنها با احساس و خود را در اختیارِ ساز دیگری قرار دادن امکان پذیر ‌شود.»

کیهان کلهر و عالیم قاسم اف
 

«کلهر» و قاسم‌اف در افتتاحیه جشنواره مورگن لند آلمان اجرایی مشترک داشتند. در یک بخش این دو هنرمند با هم به اجرای برنامه پرداختند و در یک بخش ارکستر مورگن‌لند نیز به آنها اضافه شد.
«قاسم‌اف» هنرمندی است که با بسیاری از بزرگان ایران فعالیت داشته است که از جمله‌ی آن می‌توان به محمدرضا شجریان، حسین علیزاده، فرهاد فخرالدینی اشاره کرد. او با شهرام ناظری ارتباطی صمیمی دارد و گفته است: «هنرمندان متعهد امروز ایران همچون محمدرضا شجریان و شهرام ناظری در حفظ اصالت آواز موسیقی ایرانی سرزمین خود نقش ارزنده‌ای ایفا کرده‌اند... شجریان شهرت و موفقیت شایسته‌ای در آواز مشرق زمین دارد و از نکته نظر دیگر، ایشان پیشکسوت این عرصه هستند و برای من بسیار عزیز است و محترم....»
 
کیهان کلهر و  بروکلین رایدر

 
آلبوم شهر خاموش حاصل همکاری کیهان کلهر با گروه بروکلین رایدر است. این آلبوم در سبک‌های موسیقی کلاسیک و خاورمیانه‌ای در اسفند ۱۳۸۷ خورشیدی به وسیله انتشارات موسیقی ورلد ویلج میوزیک در سطح بین‌المللی و توسط انتشارات آوای خورشید در سطح ایران منتشر شد. این آلبوم از ۴ قطعه که در مجموع ۵۳ دقیقه هستند، تشکیل شده‌ است که قطعه ۳۰ دقیقه‌ای شهر خاموش به عنوان هسته اصلی آلبوم شناخته می‌شود. ایده ابتدایی این مجموعه از سفارش دانشگاه هاروارد برای سازبندی و اجرای کوارتت زهی شکل گرفت و توسط کلهر و رایدر اجرا و منتشر شد.
کیهان کلهر در همین ارتباط گفته است: «قطعه شهر خاموش به قربانیان بمباران شیمیایی شهر کردنشین حلبچه تقدیم شده است. به هر صورت این بمباران تاثیر بدی روی دنیا گذاشت و کار بسیار زشتی بود و هر کسی تاثیری گرفته و حالا اگر در کار هنری فعالیت داشتند، سعی کردند به نحوی آن را نشان بدهند. به هر صورت من هم تحت تاثیر این واقعه قرار گرفتم و سعی کردم که این قطعه را به آن‌ها تقدیم کنم.»
او در جواب این که آیا می‌شود قطعه شهر خاموش را نوعی اعتراض هنری به دول غربی حامی صدام حسین قلمداد کرد، گفت: «اگر وجه سیاسی‌اش را بخواهید در نظر بگیرید، بله، اما بالاخره وجه انسانی‌اش بیش از هر چیز دیگری برای من اهمیت داشت. عکس‌هایی که می‌دیدم و افرادی که آن طوری کشته شده بودند، بیگناه بودند و واقعا اهمیت این بیشتر بود. امیدوارم که وقتی چنین قطعات هنری‌ای از مسایل اجتماعی صحبت می‌کنند، باعث شود که سیاستمداران مثل انسان فکر کنند و فکر کنند که تصمیماتشان چه تبعاتی خواهد داشت.»

کیهان کلهر و یویوما از چین

 
یویوما یکی از بزرگ‌ترین و معروف‌ترین ویولنسل‌نوازان معاصر است که به همراه گروه موسیقی جاده ابریشم آلبوم Sing Me Home را منتشر کرد. گروه جاده ابریشم را شماری از برجسته‌ترین نوازندگان جهان از جمله کیهان کلهر تشکیل می‌دهند. این آلبوم به عنوان بهترین موسیقی جهانی در سال گذشته انتخاب شد و یکی از جوایز گرمی/Grammy Awards را به خود اختصاص داد.
 
یویوما در واقع نوازنده نامی ویولنسل آمریکایی چینی‌تبار است. او را یکی از برترین نوازندگان این ساز در سده گذشته دانسته‌اند. او در هفت سالگی برای جان اف. کندی رییس جمهوری آمریکا، ساز نواخت، در مدرسه جولیارد به تحصیل پرداخت و در ۱۵سالگی در ارکستر سمفونی دانشگاه هاروارد به‌عنوان نوازنده میهمان شرکت کرد. او از همان دانشگاه هاروارد فارغ‌التحصیل شد. یویوما از ۲۰۰۶ میلادی سفیر صلح سازمان ملل در موضوع جوانان است. او در ۲۰۱۷ میلادی به خاطر آلبوم Sing Me Home برنده پنجاه و نهمین جایزه موسیقی گرَمی شد.
 
یویوما در ارتباط با چگونگی شکل‌گیری ایده اولیه جاده ابریشم گفته است: در طول سفرهای متعددی که به نقاط مختلف دنیا داشتم، همواره عقاید، مذاهب و فرهنگ‌های قدرتمندی که توانسته بودند کشورهای صاحب تمدن چندین هزار ساله را تحت‌ تأثیر قرار دهند مرا شگفت‌زده می‌کرد و همواره می‌اندیشیدم که چگونه می‌توان از تلفیق و ترکیب موسیقی، فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف به صداهای جدیدی دست یافت.
 
کیهان کلهر و فرانسیس کاپولا

«کیهان کلهر» هم‌چنین در یکی از آثار «فرانسیس فورد کاپولا» با نامِ «جوانی بدون جوانی» حضور داشت . این فیلم بر اساس یک داستان فلسفی ساخته شده و شخصیت اصلی داستان در آن نمایان‌گر انسانی نمادین بود که مدام در زمان و مکان به دنبال هویت گم‌شده خودش می‌گشت. در دیدارهایی که کاپولا و آهنگساز قبل از فیلم‌برداری و در جریان آن داشتند، نیاز به وجود یک صدای کهنه و باستانی در قسمت‌‌هایی از موسیقی مطرح شده بود و از «والدو گلیوف» (آهنگساز این فیلم) چند کار از موسیقی ملل مختلف با سازهای قدیمی را پیشنهاد کرده بود که کمانچه هم یکی از آن‌ها بود. کاپولا هم کمانچه را به خاطر هم‌خوانی بیشترش با چیزی که در ذهنش بود پسندید. آن‌ها با «کلهر» تماس گرفتند و قرار شد برای ضبط موسیقی که در همان محل فیلمبرداری یعنی بخارست انجام می‌شد ملاقات کنند، «کلهر» درباره‌ی این هم‌کاری گفته است: «کاپولا خودش داستان را انتخاب کرده و فیلم‌نامه را هم نوشته بود. دوست داشت تمام مراحل کار هم در رومانی انجام شود که علاوه بر نزدیک شدن فیلم به فضای ذهنی نویسنده، باعث صرفه‌جویی در هزینه‌‌ها نیز می‌شد، البته من از این که برای همکاری در این پروژه انتخاب شده بودم خوشحال شدم، ولی بیشتر کنجکاو بودم تا نقش خودم را در موسیقی پیدا کنم. وقتی کاپولا را ملاقات کردم، تقریبا نود درصد فیلم تدوین شده بود. ما باهم فیلم را تماشا کردیم و بعد صحبت کردیم. او بسیار عمیق با موسیقی آشنایی داشت و وسواس خاصی در مورد موسیقی داشت. بنابرایی ایرادهای گاه به گاه او و توصیف‌هایش حتا زمزمه کردن‌های ملودی خاصی که برای صحنه خاصی در ذهنش داشت، همه برای ما که کارمان موسیقی بود، بسیار با معنا بود. او در همان جلسه و نیز جلسه‌های بعدی ضمن توضیح داستان فیلم و منظور خودش، نقش موسقی را هم تشریح می‌کرد. کاپولا از کمانچه توقع داشت که در جریان مسافرت‌های شخصیتی داستان به گذشته ‌های دور نماینده صدای تاریخ باشد. وقتی با کاپولا بیشتر صحبت کردم او گفت که شیفته تاریخ ایران بود و به واسطه سی‌دی‌هایی که ازوالدو به اود داده بود، تحت تاثیر صدای کمانچه قرار گرفته بود.»

او هم‌چنین به عنوان مشاور موسیقی در انیمیشن «روح» نیز حضور داشت.