موسیقی ما - «آرین کشیشی» یکی از نوازندگان جوان اما باتجربه ساز گیتار بیس است که طی چند سال اخیر، یکی از سه نوازنده پرکار این ساز در آلبوم‌ها و اجراهای زنده بوده است. او از یک مقطع زمانی فعالیتش با ارکستر‌های پاپ را کم کرد و به سراغ پروژه «آرین کشیشی» رفت و چند اجرا هم با این بند روی صحنه برد. پس از انتشار آلبوم «نه فرشته‌ام، نه شیطان» از ساخته‌های «تهمورس پورناظری» همکاری‌اش با «همایون شجریان» و کنسرت‌های این خواننده هم بیشتر شد. تابستان امسال هم در ده شب کنسرت «علیرضا قربانی» با قطعات آلبوم «دخت‌ پری‌وار» از ساخته‌های «مهیار علیزاده» حضور داشت. این اتفاقات و همکاری با «محمد معتمدی» باعث شد تا کارنامه آرین کشیشی در همکاری با خواننده‌های موسیقی اصیل ایرانی هم پربار باشد.
 
در گفتگویی که با او داشتیم، درباره همه این اتفاقات به صورت مفصل صحبت کردیم و البته این سوال را هم از او پرسیدیم که گروه «کامنت» این روزها کجا است و چه کارهایی می‌کند؟ این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:
 

• * این روزها مشغول انجام چه کارهایی هستی؟ در تعطیلات به‌سر می‌بری یا کارها را پیگیری می‌کنی؟

مشغول ضبط آلبوم گروه «کامنت» هستیم و درباره کارهای خودم باید بگویم که احتمالاً پس از ماه صفر یک اجرای کوچک داشته باشیم. البته این کنسرت هنوز قطعی نشده و نمی‌توانم جزئیات دقیق آن را اعلام کنم. چندی پیش همزمان با حضور «ماهان میرعرب» در ایران یک ویدئو ضبط کردیم که احتمالاً به زودی منتشرش خواهیم کرد. موسیقی این ویدئو ساخته خودم نیست ولی با حال و هوای موسیقی ایرانی کاورش کرده‌ایم.
 

• * قصد نداری پروژه «آرین کشیشی» را در قالب یک آلبوم، ضبط و منتشر کنی؟

به این فکر هستم اما هنوز قطعاتم کامل نیست و در حال ساخت کارهای جدید هستم. تعداد آثار هم هرچه بیشتر شود تصمیم‌گیری سخت‌تر خواهد شد. اما احتمالاً تا یک سال آینده چنین آلبومی را منتشر خواهم کرد و فعلاً در حال برنامه‌ریزی هستم.
 

• * چرا در زمینه ارائه آثار خودت بیشتر روی اجرای زنده متمرکز شده‌ای؟ یعنی برای اینکه کارها را به گوش مخاطبانت برسانی، خیلی در مقوله انتشار تک‌آهنگ‌ها فعال نیستی.

این‌طور نبوده که در زمینه انتشار تک‌آهنگ یا ویدئو فعال نباشم. تا کنون چهار ویدئو منتشر کرده‌ام که قرار است قطعات دو یا سه مورد از این ویدئوها را ضبط کنیم و در آلبوم هم باشد. قطعه «تشویش» یا «روهام» را طی ماه‌های اخیر منتشر کرده‌ام و سال گذشته هم کارهای دیگری از من منتشر شده است. اما در اجرای زنده، آزمون و خطا داریم و به همین دلیل، قطعات جدید را در کنسرت اجرا می‌کنیم تا ببینیم مخاطبان چه بازخوردی دارند. در تمریناتی هم که با گروه داریم، هر قطعه پخته‌تر می‌شود و همین مسأله باعث خواهد شد که در هنگام ضبط کارها، خروجی بهتری داشته باشیم.
 

• * برای آثار خودت هنوز به فکر کلام و خواننده نیستی؟

نمی‌خواهم دروغ بگویم که به کلام فکر نکرده‌ام؛ اما موسیقی فیوژنی که ما کار می‌کنیم، خیلی حال تخصصی دارد و چون تلفیق موسیقی ایرانی در آن نیست، یک مقدار کار را سخت‌تر می‌کند. اگر قرار باشد خواننده‌ای به جمع ما اضافه شود، باید چنین موسیقی‌ای را به خوبی بشناسد و شاید هنوز چنین آدمی را پیدا نکرده‌ام. ولی بیشتر ترجیح می‌دهم موسیقی‌ای کار کنم که خودش مخاطب را جذب کند نه اینکه کلام، محوریت داشته باشد. یعنی اگر مخاطب جذب خود موسیقی و جزئیات آن شود جذاب‌تر است.
 

• * اما درباره گروه «کامنت» شایعات زیادی می‌شنویم که رو به انحلال است. «کیان پورتراب» قطعه‌ای انفرادی منتشر کرد و تو هم که از مدت‌ها قبل پروژه‌های شخصی خودت را دنبال می‌کردی و همه این مسائل باعث ایجاد چنین شایعاتی شد. اوضاع در چه حال است؟

فعلاً خبر خاصی نیست و اتفاقی رخ نداده است. همه گروه‌ها بالا و پایین دارند و در یک مقطع زمانی پرکار و در مقطع دیگر کم‌کار هستند یا در یک برهه زمانی صمیمی‌تر و هستند و در مدت دیگری، به دلیل مشغله‌ها از هم دور هستند. با وجود این تفاسیر، فعالیت‌های «کامنت» طبق روال است و مشکلی نداریم. البته آنهایی که درباره «کامنت» شایعه می‌سازند، حق دارند چون «نیما رمضان» با گروه خودشان مشغول کار است. «اشکان آبرون» و «کیان پورتراب» قطعاتی را با صدای خودشان منتشر کرده‌اند و من هم پروژه‌های شخصی خودم را دنبال می‌کنم. اما در پاسخ به این دوستان می‌گویم که می‌شود مستقل کار کرد و همزمان عضو یک گروه هم بود. آن چیزی که کاملاً مستقل است، موسیقی خودتان است ولی در گروه، سلایق و نظرات دیگر هم دخیل می‌شود.
 

• * از اجرای زنده گروه خبری نیست؟

زمان زیادی از انتشار آلبوم قبلی می‌گذرد و آخرین اجرای ما در فستیوال «بارانا» بود و فعلاً هدف ما این است که آلبوم جدید هرچه سریع‌تر آماده و منتشر شود. فکر می‌کنم پس از آلبوم جدید، کنسرت داشته باشیم.
 

• * این روزها به عنوان نوازنده با گروه یا خواننده خاصی همکاری نمی‌کنی؟

تصمیم‌ گرفته‌ام کم‌کار باشم چون سال گذشته در ژانرهای مختلف ساز زدم و همین مسأله باعث شد تمرکزم نسبت به کارهای خودم کمتر شود. می‌خواهم امسال بیشتر روی اجراهای خودم و آلبوم و همچنین فعالیت‌های «کامنت» متمرکز باشم. البته چندی پیش، پس از مدت‌ها عدم همکاری با چهره‌های پاپ، با «سیامک عباسی» روی صحنه رفتم و در تور شهرستان‌‌ها هم او را همراهی می‌کنم. این روزها ترجیح می‌دهم که به جای همکاری ثابت، به صورت پروژه‌ای کار کنم.
 

• * مدتی بود که حس می‌شد «آرین کشیشی» با موسیقی پاپ و خوانندگان پاپ مشکل و دلخوری دارد. چون از «علیرضا قربانی» و «همایون شجریان» تا گروه‌های تلفیقی در دایره کاری تو بودند ولی خواننده‌های پاپ جایی نداشتند!

دلخوری در همه‌ ژانرهای موسیقی وجود دارد ولی مشکل خاصی نداشتم. شاید در آن مقطع زمانی، گروهی که بتوانم با آن خیلی راحت باشم را پیدا نکردم. در گروه‌های سنتی و فیوژن راحت‌تر بودم و به همین دلیل در کنار آنها ساز زدم و جبهه‌ای نسبت به موسیقی پاپ نداشتم. این روزها هم که با سیامک عباسی کار می‌کنم، باید بگویم که خودش و بچه‌های گروه خوب هستند و رهبر ارکستر «امیر عظیمی» هم از دوستان من است. به غیر از اینکه موسیقی سیامک عباسی را به عنوان پاپ دوست دارم، باید فضای کاری هم آرام باشد و به روحیه‌ام لطمه نزند و در این گروه، چنین فضایی را پیدا کرده‌ام. مدتی بود که ضبط‌های خواننده‌های پاپ را هم می‌زدم اما در گروه‌های دیگر راحت بودم و با آنها روی صحنه می‌رفتم.
 

• * اما این که یک نوازنده در گروه «کامنت» موسیقی راک کار کند، در گروه علیرضا قربانی و همایون شجریان و محمد معتمدی موسیقی ایرانی یا ارکسترال کار کند و از سوی دیگر با چهره‌های پاپ هم همکاری داشته باشد، مدیریت این تنوع عجیب سخت نیست؟

من موسیقی‌های مختلف را گوش می‌کنم و از کودکی با سبک‌های مختلفی درگیر بوده‌ام. موسیقی را با گیتار و موسیقی فلامنکو آغاز کردم و همین مسأله باعث شد تا دید زیادی نسبت به موسیقی‌هایی که برای ساز گیتاربیس نبود، پیدا کنم. در ادامه، موسیقی جَز کار کردم که کامل است و از تکنیک‌های آن استفاده می‌کنم. این گستردگی کاری بیشتر به دلیل تجربه است و نمی‌گویم که در همه این سبک‌ها بهترین بوده‌ام ولی مقوله تجربه برایم اهمیت زیادی دارد. همچنین نسبت به شرایط و ژانرهای مختلف، انعطاف‌پذیرم و به همین دلیل، مشکلی در سبک‌های مختلف نداشته‌ام.
 

• * از همکاری با همایون شجریان، علیرضا قربانی و محمد معتمدی بگو که چه سختی‌ها و چه جذابیت‌هایی داشت؟ خصوصاً اینکه گیتاربیس یک ساز کلیدی است و باید با کل اعضای گروه و همچنین خواننده، هماهنگی زیادی داشته باشد.

همکاری با علیرضا قربانی، همایون شجریان و محمد معتمدی برایم افتخار بزرگی بود چون من با سطح جدیدی از خوانندگی آشنا شدم. اگر از سختی‌ها بخواهم بگویم، باید به این نکته اشاره کنم که من از جنس آدم‌های دیگری هستم و موسیقی دیگری کار کرده‌ام. شرایط گروه، شرایط برخورد با این خواننده‌ها و اعضای گروه، شرایط اجرا و نوع لباس پوشیدن، برخی از مهم‌ترین مسائلی بودند که در ابتدا سعی کردم خودم را هماهنگ کنم و کلاً مسائل زیادی وجود داشت که با آنها غریبه بودم. در ابتدا این فضا غریب بود و چراهای زیادی داشتم اما نهایتاً پذیرفتم هر موسیقی، یک فرهنگی برای خودش دارد و شرایط این نوع موسیقی هم مربوط به امروز نیست. بلکه به گذشته مربوط می‌شود. از لحاظ موسیقایی مشکل زیادی با این خواننده‌ها و گروه‌ها نداشتم. در مورد آلبوم «نه فرشته‌ام، نه شیطان» خدا را شکر همه‌چیز ضبط شده بود و من یک راهنمایی داشتم که گوش کنم. بعد از آن هم کارهایی پیش آمد که با همدیگر به آنها فرم دادیم و بعد از یک مدت زمانی توانستم خودم را هماهنگ کنم.

«سهراب پورناظری» همیشه نسبت به استفاده از گیتاربیس اصرار داشته و دارد و به نظرم ایده خوبی است. به قول شما او می‌خواست نقش کلیدی این ساز را نشان دهد. قبلاً هم از این ساز در چنین سبک‌هایی استفاده می‌شد اما نقش بک‌گراند را داشت و به صورت کلیدی از آن استفاده نمی‌شد. اگر آلبوم «خداوندان اسرار» را گوش کنید، در آن گیتاربیس کاملاً ملموس است و این ساز کار خودش را بدون هیچ فیلتری کرده است. جا انداختن این داستان هم یک مقدار سخت بود و در ابتدا گاردهایی نسبت به استفاده از گیتاربیس از لحاظ لِوِل صدا و فرم نوازندگی وجود داشت. اما زمان همه چیز را حل کرد و پس از یک مقطع زمانی، نبودن گیتاربیس کمبود بود. همایون شجریان و علیرضا قربانی و محمد معتمدی خوانندگان توانایی هستند و این مسأله در کاراکتر آنها هم تأثیر گذاشته است. یعنی هیچ‌وقت قضیه خواننده و نوازنده مطرح نبوده و مثل یک همکار برخورد می‌کردند.
 

• * یعنی داستان خواننده‌سالاری وجود نداشت.

اگر هم خواننده‌سالاری بود، چون اکثراً خودشان تحصیل‌کرده موسیقی هستند و قبلاً ساز زده‌اند، بیشتر از جنس نوازنده‌ها هستند و آنها را درک می‌کنند. من در چنین گروه‌هایی حس می‌کردم همه‌چیز درست است و یکی از دلایل همکاری زیاد با این نوع موسیقی همین بود. محمد معتمدی هم از گیتاربیس استقبال کرد و با من تماس می‌گرفتند که این ساز در اجراها حضور داشته باشد. ولی در کل، جایگاه گیتاربیس در کنار خوانندگانی که در زمینه موسیقی ایرانی باتجربه هستند، جا افتاده و نبودنش یک کمبود است.
 

• * و کلام آخر؟

قطعه تصویری که با ماهان میرعرب ضبط کرده‌ایم، یکی از کارهای «پَت مِتِنی» است و در آن «امیر وهبا» که پرکاشنیست مصری است هم حضور دارد. به زودی این ویدئو را از طریق سایت «موسیقی ما» منتشر خواهیم کرد و امیدوارم برنامه‌هایی که دارم، به خوبی پیش برود.