موسیقی ما - «استاد فرهاد فخرالدینی جواهری در موسیقی ملی ما است و به این راحتی او را از دست نخواهیم داد. ما خبر کناره‌گیری او را جدی تلقی نمی کنیم و تلاشمان این است که نهایت استفاده را از حضور ایشان ببریم. موسیقی ملی به دلیل حساسیت‌ها نیاز بع برنامه‌ریزی‌ دقیق‌تری دارد.» اینها را «علی‌اکبر صفی‌پور» درست دو هفته‌ی پیش، به «موسیقی ما» گفت. در این دو هفته اما اتفاقات بسیاری رخ داده است که البته آقای مدیرعامل بیشتر درگیر آن بوده است، مثلا حاشیه‌هایی که بعد از رونمایی از خودروی رنو در این تالار رخ داد. در این میان تلاش‌ها برای بازگرداندن «فرهاد فخرالدینی» به ارکستر ملی نیز به دلایل مختلف جواب نداد و به این ترتیب، آهنگسازی که خود ارکستر را راه‌اندازی کرد، از آن کنار رفته است و حالا نیز «فریدون شهبازیان»‌ به عنوان رهبر ارکستر معرفی شده است.
 

• ارکستری برای مرکز سرود و آهنگ‌های انقلابی

ارکستر موسیقی ملی، 18 سال پیش برای اولین بار راه‌اندازی شد، در آن زمانی که هنوز «مرکز سرود و آهنگ‌های انقلابی» فعالیت می‌کرد و در اولین اجرایش نیز قطعاتی از «علی تجویدی» به اجرا درآمد و آذرماه سال 76، در تاریخ موسیقی ایران به عنوان اولین اجرای ارکستر ملی باقی ماند و 20 هزار نفر از برنامه‌‌های ارکستر با آواز «محمدرضا شجریان» در باغ- موزه‌ی چهلستون دیدن کردند. در این سال‌ها خوانندگان بسیاری نیز با این ارکستر شناخته شدند که از جمله‌ی آنان می‌توان به علیرضا قربانی، سالار عقیلی، سینا سرلك، وحید تاج و غیره اشاره کرد. ارکستر موسیقی ملی اما چند سالی تعطیل ماند و در این میان، شورایی فنی متشکل از ارسلان کامکار، هوشنگ ظریف، حسین علیزاده و فردین خلعتبری با تهیه‌کنندگی «محسن رجب‌پور» ارکستر جدیدی را راه‌اندازی کردند.
 

• تمام آنچه با رهبر کار کشته کردند

حالا درست یک سال و نیم است که از فعالیت دوباره‌ی ارکسترها در ایران می‌گذرد. حاشیه‌ها اما قدمتی بسیار بیش از این دارد. هر اندازه که حاشیه‌های ارکستر سمفونیک را خواسته و ناخواسته رهبرش ایجاد کرد، اما «فرهاد فخرالدینی» در تمام این مدت تلاش کرد تا بدون هیچ حاشیه‌ای، به فعالیت‌هایش ادامه دهد؛ اما گویا اجازه ادامه فعالیت به وی نداد.
 

• ارکستر سمفونیک ملی

علی رهبری، یکی-دو ماه بعد از تشکیل ارکستر سمفونیک تهران، به این مساله اشاره کرد که خودش تاریخ موسیقی ایران است و وقتی با موسیقی ایرانی به سراغ موسیقی غربی برویم، کار اتفاقا جذاب‌تر و شنیدنی‌تر خواهد بود. «ارکستر سمفونیک ملی» یک کنسرت هم برگزار کرد و بعد از آن دیگر خبری از آن نشد. «فرهاد فخرالدینی» البته در واکنش به این ماجرا تنها به گفتن این جمله بسنده کرد که: «من برای گرفتن چوب رهبری ارکستر ملی استقلال و دستمزد مناسب برای نوانده‌ها طلب کرده‌ام و معتقد بودم نوازنده ارکستر ملی باید با نوازنده ارکستر سمفونیک متفاوت باشد و تا آخر عمر هم بر سر این حرفم خواهم ماند. با طرح ادغام ارکستر ملی با ارکستر سمفونیک مخالفم و معتقدم راه درستی در پیش گرفته نشده و نتیجه‌ای جز اینکه موسیقی ملی ما به انحراف کشیده شود، نخواهد داشت. با ادغام ارکستر ملی و ارکستر سمفونیک، ارکستر ملی ما نه تنها احیا نشد بلکه مصادره هم شد.»

• ارکستر سازهای ملی

بعد از آنکه قضیه «ارکستر سمفونیک ملی» منتفی شد. «علی رهبری» ارکستر سازهای ملی را راه‌اندازی کرد. علی رهبری اجرای اول این ارکستر را به اسماعیل تهرانی سپرد. آهنگساز و نوازنده‌ی سنتوری که از شاگردان توماس کریستیان داوید در موسیقی غربی و نورعلی برومند در موسیقی ایرانی است. این ارکستر البته با سرو صدای بسیار، تشکیل شد و تهرانی درباره‌اش گفت: «از روز اولی که با حمایت معاون هنری وزیر ارشاد و مدیریت بنیاد رودکی این ارکستر را کلید زدیم، آقای رهبری یک جمله گفت که هیچ گاه فراموشش نمی‌کنم. اینکه: «این ارکستر مهم‌تر از تمام ارکسترهایی است که تا به امروز تشکیل شده است. از روزی که علی رهبری چنین صحبتی کرد تا امروز فقط بیست روز گذشته و از شما چه پنهان این رپرتواری که به شما پیشکش شد، در این هفته جمع و جور شد زیرا ما فقط سه تا چهار روز است که دو خواننده ارکستر را در اختیار داریم.» این ارکستر اما بعد از آن سر و صداها، تنها همین یک اجرا را داشت و بعد از آن فعالیت‌هایش منتفی شد. اتفاقی که از همان ابتدا دور از ذهن نبود، در حالی که مجموعه‌ی ارشاد نمی‌توانست از پسِ اداره‌ی دو ارکستر برآید، دیگر فعالیت ارکستر سومی هیچ توجیهی نداشت و فقط می‌توان آن را واکنشی به لغو «ارکستر سمفونیک ملی» دانست.

• اداره‌ی شورایی ارکسترها

در سالِ جدید اما مشکلِ دیگری برای رهبر ارکستر موسیقی ملی به وجود آمد و به این مساله اشاره کردند که ارکسترها باید به صورت شورایی اداره شود. فخرالدینی جلسه را ترک کرد و بعد از آن اظهار امیدواری کرد تا ارکسترها به روال سابق به فعالیت‌هایش ادامه دهند. او تنها در این زمینه گفت که حاضر به ادامه‌ی همکاری‌اش با این شرط نیست: «اگر همه چیز بر وفق مراد باشد، من مشکلی با دوستان ندارم، در همین لحظه هم برایشان آرزوی موفقیت می‌کنم. اعضای این شورا سال‌هاست که از دوستان نزدیک من هستند و هیچ مشکلی با یکدیگر نداریم. من تنها راه را برای آنان باز کردم تا با صلاحدید خودشان برای ارکستر تصمیم بگیرند.»
 

• عدم برگزاری کنسرت

کافی است نگاهی به آمار برگزاری کنسرت توسط ارکستر سمفونیک و ارکستر ملی بیاندازیم تا متوجه‌ی مهجوریتِ این ارکستر شویم. در این میان، نمی‌توان مساله‌ی «مخاطب» را نیز به عنوان دلیل این ماجرا آورد؛ چرا که کنسرت‌های ارکستر سمفونیک حتی گاه با تعداد اندکی بلیت فروخته شده نیز به اجرا درآمد.
 

• پرداخت نکردن دستمزد هنرمندان ارکستر ملی

در این مدت، رهبر و نوازندگانِ ارکستر ملی، همچنان مطالبات مالی فراوانی دارند. به قول فخرالدینی، اعضای ارکستر موسیقی ملی، هنوز پول نت‌نویسی‌های خود را دریافت نکرده‌اند و بخشی از هنرمندان نتوانسته‌اند مطالبات خود را دریافت کنند و در این میان، بسیاری از سولیست‌هایی که به دعوت فرهاد فخرالدینی آمدند نیز هیچ دستمزدی دریافت نکردند.
 

• ارکستری که نوازنده نداشت

در ارکستر موسیقی ملی، تنها تعدادی نوازنده‌ی ارکستر بودند و در این میان بیشترین نوازندگان را نوازندگان ارکستر سمفونیک تشکیل می‌دادند و تنها به صورت مهمان در این ارکستر حضور داشتند. فرهاد فخرالدینی از همان ابتدا تلاش کرد تا وضعیت نوازنده‌هایش مشخص شود، اتفاقی که تا پایان حضور این رهبر کارکشته در ارکستر رخ نداد.
 

• و سرانجام استعفا

تمام اینها سرانجام «فرهاد فخرالدینی» را ناگزیر به استعفا کرد. بی‌هیاهو بی‌هیچ چالشی، فقط به گفتن این جمله بسنده کرد که:‌ «من نمی‌دانم با این سن و سال چقدر باید از اعتبار خودم هزینه کنم که هنرمندان در کنار ما حضور داشته باشند؟ من دیگر نمی‌دانم چه حرفی را باید در زمینه ارکستر ملی بازگو کنم و فکر می‌کنم در این مجال بهتر است به آقایان بگویم هر کاری که دوست داشتید با ارکستر موسیقی ملی انجام دهید.»
 
رفتنِ «فرهاد فخرالدینی» البته مثل تمام کارهای دیگرش بی‌سر و صدا بود. برای همین است که در این مدت مصاحبه‌ی چندانی نکرد و  حاشیه‌ای هم به پا نکرد، حالا هم به گفتن این جمله بسنده می‌کند که:‌ «ارکستر موسیقی ملی در سال گذشته، اجراهای موفقی داشت و نوازندگان سرشناسی در آن به اجرای برنامه پرداختند و مخاطبان هم از این برنامه‌ها، استقبال بسیار زیادی کردند، اما مجموعه‌ی اتفاقات و مشکلات به سمت و سویی رفت که من دیگر تمایلی به همکاری نداشتم. اصلا در این میان ارکستر سمفونیک با مشکلاتی مواجه بود که من دلیل آن را نمی‌دانستم. دلیل این همه نامهربانی در برابر آن همه تلاشی که ما در این مدت انجام دادیم.»
 
او می‌گوید تمامی نوازندگان، سولیست‌ها و خوانندگانی که در این مدت با ارکستر ملی همکاری داشته‌اند، همچنان از آن طلب دارند.

حالا اما «علی‌اکبر صفی‌پور» در نامه‌ای به این شرح «فریدون شهبازیان» را به عنوان رهبر دایمی ارکستر معرفی کرده است:‌

«استاد ارجمند جناب آقای فریدون شهبازیان
با سلام
منزلت و جایگاه والای جنابعالی به عنوان ایرانی نام آور در موسیقی، شهره آفاق است. بر این مبنا بنیاد فرهنگی هنری رودکی افتخار دارد که رهبری ارکستر موسیقی ملی از سوی شما پذیرفته شده است. این گام مهم برای ارتقای جایگاه موسیقی، به ویژه موسیقی سنتی واصیل ایرانی و شکل گیری ارکستری منسجم از هنرمندان شایسته کشورمان و برنامه ریزی برای فعالیت در سطح جهانی خواهد بود.
با آرزوی توفیق روز افزون، امید است در سایه مدد یزدان شاهد روزهای پرافتخار باشیم.»

باید منتظر ماند و دید مجموعه‌ی رودکی با شهبازیان چه معامله‌ای انجام خواهد داد؟‌ او البته خودش امیدوار است و می‌گوید که نوازنده‌ها در حال تسویه هستند: «من از نوازندگان جدیدی بهره خواهم گرفت.»
 

 

• در انتظار روزهای بهتر ارکستر ملی با فریدون شهبازیان

فریدون شهبازیان رهبر دائم ارکستر ملی ایران هم درباره برنامه‌های آتی این ارکستر به خبرگزاری ایلنا گفت: در حال حاضر مشغول نام‌نویسی از نوازندگان هستیم و سعی داریم نوازندگانی را انتخاب کنیم که در ارکستر سمفونیک مشغول فعالیت نباشند تا تداخلی در کارهای دو ارکستر پیش نیاید و بتوانیم تمرینات خودمان را به موقع انجام دهیم.

او با بیان اینکه به احتمال زیاد تا پایان هفته نوازندگان مشخص می‌شوند، ادامه داد: از پایان هفته نیز تمرینات ارکستر را شروع خواهیم کرد. اتفاقاتی که در دوره گذشته افتاده به من ارتباطی ندارد اما سعی می‌کنم آن‌ها در این دوره تکرار نشود.

رهبر دائم ارکستر ملی ایران تصریح کرد: سعی دارم مواردی مانند بیمه، دستمزد و برنامه‌های جاری ارکستر به درستی پیش برود و در پایان هر ماه دستمزدها پرداخت شود. همچنین در حال بررسی وضعیت قراردادها هستیم.

او افزود: ارکستر ما ارکستر موسیقی ملی نیست بلکه عنوان ارکستر ما «ارکستر ملی ایران» است چراکه اگر ارکستر موسیقی ملی باشد؛ فعالیت‌های ما خلاصه می‌شود در آثار موسیقی خودمان درحالی‌که در ارکستر ملی ایران می‌توانیم از موسیقی ملل و برخی آثار کلاسیک که مناسب با ارکستر ملی است، استفاده کنیم همچنین تلاش داریم از نظر اجرایی ارکستر را به سطحی برسانیم که مردم علاقه‌مند به تماشای آن باشند و برای اجراهای آن به سالن بیایند