نیت قلبی، این بود که خیلی توضیح و تفسیر ندم،هم به دلیل ذیق وقت و مشغله ی زیاد ، و هم اینکه تا حدی بهم ثابت شده بعضی مواقع، اگه قرار باشه گوش برای شنیدن حق باز باشه، با یک اشاره هم می پذیره و بالعکس،اگه کسی خودشو واکسینه کرده باشه که سخن حق رو نشنوه،مثنوی هفتاد من کاغذ هم تاثیر نداره، و به قولی "در شهر اگر کس است یک حرف بس است"
در پاسخ به دوستانی که از انتقاد آقای زمانی از سامی یوسف،سو برداشت کردند:دوستان عزیز،لطف کنید یه بار دیگه اون قسمتی از متن مصاحبه رو که مربوط به سامی یوسفه دقیق بخونید،بعد بیاید انتقاد کنید.متاسفانه چند وقت اخیر کم شاهد این نبوده ایم که عده ای ،بدون اطلاع دقیق از یک اثر یا خواندن دقیق یک نظر،با صرف یک نگاه سطحی،قضاوت می کنند و صرف برداشت های شخصی خودشون رو حقیقت جلوه می دن و با نگاه غیر منصفانه،رایی رو که برپایه ی اطلاعات ناقص و غیر دقیقه،بسط و انتشار میدن.نتیجه اش این می شه که با نهایت تاسف،شاهد رواج نظرات و قضاوت ها و پیش فرض هایی از افراد ،در جامعه هستیم که اگه ریشه یابی بشه،معلوم میشه همه اش از یک برداشت سطحی و غیر دقیق،یا بدتر از اون غرض مند منشا گرفته...
بیایم در این ماه عزیز تلاش کنیم از این جرگه ی دور از حق و انصاف،دوری کنیم..
شما اگه متن دقیق مصاحبه ذیل سامی یوسف رو که چند خط بیشتر نیست،یه بار دیگه بخونید،اولا آقای زمانی هیچ نقدی به کارهای سامی یوسف" از لحاظ فنی "وارد نکردند و حتی در جایی هم اشاره کردند که کارهای سامی یوسف از لحاظ تکنیکی قوی است.طبق متن صریح مصاحبه،کاملا واضحه ایشون نه تنها انتقادی به "سبک هنری و فنی"کارهای سامی یوسف نداشتند،بلکه تلویحا کارهای سامی یوسف رو از لحاظ فنی"تحسین"هم کردند.نقد ایشون به سامی یوسف و سطحی خوندن آثار او،از لحاظ"محتوا و مضمون "است و نه"فن و تکنیک و قالب".
دوستانی که میگن کارای سامی یوسف از لحاظ قالبی قویه،لطف کنن بگن کجای حرفای آقای زمانی با این مساله تناقض داشت؟؟نقد ایشون"محتوای اثر"سامی یوسفه که دلیلش رو هم بجاش در ادامه ی متنم میگم.از نظر من این موضوع تا بحد کافی در مصاحبه واضح بیان شده و انتظار میره درک بشه و سو برداشت از اون،یا سطحی خوندن مصاحبه رو نشون میده یا خدایی نکرده،غرض و کم لطفی دوستان..
یه توضیح خیلی کوتاه دیگه هم به "عاشق مشکی":البته شما اگه اثر "امام رضا"رو سلیقه ای نپسندید، بنده علی رغم مخالف بودن با شما،سر دعوا ندارم.بالاخره هرکس نظری داره و نظرات،مادامی که صرفا اختلاف سلیقه باشند و نه اختلاف عقیده،همگی قابل احترامند.ولی بهتر بود توضیحی که آقای زمانی قبل از انتشار این قطعه دادند رو هم می خوندید.ایشون از همون ابتدا گفته بودند که این اثر قرار نیست موسیقی محور باشه و اصالت و محوریت تو این ترانه از همون اول قرار بود به "محتوا" داده بشه نه قالب.تو همین مصاحبه هم ایشون گفتند که به خاطر موضوع اثر که امام رضاست و حس همدلی و نزدیکی بیشتربا قلب هاو اکثریت مردم ،سعی کردیم فضا تا حد امکان ساده و بی تکلف باشه؛ و از طرفی چون بنا بود به دلیل نوع خاص کار،حرمت مداحی هم به بیشترین شکل حفظ بشه،فضا نسبت به کارهای سابق آقای زمانی،جنبه ی موسیقیایی اش کمتره تا ارتباط اثر با شنونده و مخاطب بیشتر" دلی "باشه.
ایشون تو این اثر اساسا دنبال تکلف یا فنون موسیقیایی و آواز نبودند .پس لطفا این اثر رو از این دید نگاه کنید و نگاه محتوایی تون پررنگ تر باشه تا نگاه موسیقیایی و آهنگ و...،چرا که هدف این اثر و نحوه ی برقراری ارتباطش از اول هم قرار نبوده به فضای قالب آثار موسیقیایی نزدیک باشه و قرار بود شاهد اثر متفاوتی باشیم که محقق هم شد.
پس لطفا با صرف این اثر،درباره ی تم موسیقیایی و فنی آثار آقای زمانی قضاوت نکنید .ایشون توانایی خودشون رو در عجین کردن تکنیک و محتوا،سابق بر این نشون دادند و آثار سابق ایشون،گرچه اصالتش با متن ترانه و مضامین ارزشی آهنگه،ولی با این وجود هیچ وقت از لحاظ فن و قالب کارو سازبندی و تکنیک ،از سایر رقبا چیزی کم نداشتند.گرچه کارای ایشون روند شیش و هشتی و بهره گیری از آهنگ های تند و محرک رو دنبال نمی کنه-که شاخصه ی ارزشمند کار ایشونه-ولی این باعث نشده قالب و فن،فدای محتوا بشه و غالب کارهای سابق ایشون هم از این فن و تکنیک بی نصیب نبودند.اگه تم موسیقیایی دراثر "امام رضا"خیلی پررنگ نیست ،به خاطراینه که اساسا رسالت این اثر متفاوته.و این به نظر من چیزی از ارزش هنری کارای آقای زمانی کم نمی کنه.والا سابق بر این شاهد آثار قوی اعتقادی مثل "ماه عسل""حضرت مهتاب""این روزا""شبیه تو""حضرت ماه"و...از ایشون بودیم که در عین ارزشی و اعتقادی بودن،از لحاظ موسیقیای و فنی هم قوی بودو به زیبایی محتوای اصیل رو با فن و موسیقی آشتی میداد.
و اما دلایل نقد آثار سامی یوسف:آقای زمانی در ادامه ی مصاحبه هم دلایلشون رو برای نقد محتوایی آثار سامی یوسف،کاملا واضح و شفاف بیان کردند.یه بار دیگه تاکید می کنم :حواسمون باشه قضاوت سطحی بدون خوندن دقیق متن،از انصاف به دور و آفت انتقاده.دوستان منتقد مجددا متن مصاحبه رو بخونن،اگه حوصله ندارید عین حرفای آقای زمانی رو من مجددا میارم:
" احساس می کنم او به درد همان جامعه می خورد و من به درد جامعه شیعه که حرف هایشان بایدعمیق تر و رادیکال تر باشد."
"کارهای سامی یوسف از نظر من دارای یک محتوای سطحی است. یعنی به درد جامعه ای مثل جوامع غربی می خورد که معارفی شبیه معارف دینی ما در آنجا کمتر به چشم میخورد و به نوعی روحیه اسلام طلبی مسلمانان را ارضا می کند. ولی در جامعه ای که ما زندگی می کنیم مردمی که پای منبر می نشینند می خواهند حرف هایی که در هیئت و پای منبر می شنوند را خواننده همانها را بیان کند و جنس کارهای من از آن نوع است"
دوستان،لطفا بگذارید وجدانتون قضاوت کنند:کجای حرفای ایشون ،نقد کلی سامی یوسف بود؟؟؟آیا ایشون گفتند"کار سامی یوسف،ذاتا بد است"؟؟
خیر، ایشون کلیت اثر سامی یوسف رو نقد نکردند بلکه فقط گفتند آثار این چنینی به درد جوامعی مثل جوامع غربی می خوره و "نسبت به تفکرات دینی شیعه" و "هرکسی که در ایران به دنیا اومده و سالها پای منبر نشسته و اطلاعات دینی نسبتا بالایی داره"،آثار سطحی محسوب میشه.
کسی منکر خوب بودن آثار سامی یوسف نشده،بحث بر سر اینه که اون آثار مکان خاص خودش رو می طلبه و نمی تونه روحیه ی یک مسلمان ایرانی رو که سالها با معارف دینی آشناست،به حد ایده آل ارضا کنه.واقعا تعجب می کنم چطور با اینکه خود آقای زمانی هم به این موضوع صریحا اشاره کردند ،با نهایت کم لطفی به ایشون میتازید.
ایشون واضحا تو مصاحبه گفتند که آثار سامی یوسف هم می تونه خوب و تاثیر گذار باشه،ولی برای جوامعی که مردمش یا با اسلام بیگانه اند یا تصویر نادرست و بدبینانه ای نسبت به اسلام و مسلمانان دارند.اتفاقا پرداختن سامی یوسف به بعد "رحمانیت" و جنبه ی "نرمش پذیری و تسامح"تعالیم دینی،برای جوامع غربی –که بر اثر تبلیغات سو، غالبا به مسلمونا به چشم تروریست نگاه می کنن-میتونه مفید و مثمر ثمر باشه و در جهت شناساندن اسلام و پیامبر به عنوان دین رحمت و کم رنگ کردن دیدگاه بدبینانه ی غربی ها به اسلام ،گام برداره.آقای زمانی هم تو مصاحبه شون،نه تنها منکر هیچ کدوم از این مسائل نشدند ،بلکه صریحا هم اینها رو عنوان کردند.حالا چرا یک سری گوش ها نمی شنوه الله اعلم...
بحث آقای زمانی اینه که آثار سامی یوسف،در "ایران"،"جامعه ی اسلامی"و "سلیقه ی مسلمان پای منبر نشسته"سطحی است.این مساله جای انکار نداره.اساسا رسالت کارهای سامی یوسف ،شناساندن اسلام به جوامعی است که با آن بیگانه یا از روی جهل نسبت به آن بدبین اند؛نه برای فهماندن بیشتنر اسلام و پرداختن به کنه و عمق آن به مردمی که با اسلام آشنایند و معارف دینی رو میدونن.
محتوا و واژه ها درآثار سامی یوسف،گرچه ارزشمند و مقدس ،ولی بسیار کلی و در نهایت محافظه کاری بیان میشن.این مساله برای رسوندن پیام اسلام به جوامع غربی،پسندیده است؛ ولی چندان دردی رو از جامعه ی ایرانی مسلمان دوا نمی کنه.مفاهیم آثار سامی یوسف،گرچه ارزشی، ولی کاملا کلی و برای یک مسلمان "واضح" اند.صرف نام بردن از مسائلی مثل توحید در اسلام،پیامبر اکرم و...به درد کسی می خوره که تا به حال این اسم ها به گوشش نخورده یا کمتر خورده،ولی درد چندانی رو از من مسلمان که در فضای این مفاهیم نفس کشیده ام،دوا نمی کنه.اینها برای یک غربی،شاید جدید و جذاب و جالب توجه باشد،ولی برای من مسلمان ،عمق کافی رو نداره.من بارها و بارها از این مفاهیم شنیده و چه بسا ازشنیدن برخی از اونها اشباع شده باشم.من دنبال مفاهیم بیشتری هستم .من به عنوان یک مسلمان،انتظار دارم ترانه و آهنگم،به سایر مسائل دینی و ارزشی و اعتقادی ام بپردازه و من رو در سایر جنبه های دینی ام اغوا کند و تصویری ازدینم،به عنوان یک برنامه ی جامع ارائه کنه.
طبیعتا در این صورت آثار سامی یوسف،گرچه ارزشمند ولی برای من ایرانی مسلمان،سطحی است،چرا که واژه ها و الفاظ آن را بارها و بارها شنیده ام و" صرف نام بردن از برخی مقدساتم به صورت کاملا کلی"به نوعی برایم تکرار مکررات است.من نوعی به عنوان یک مسلمان،انتظار دارم ترانه و آهنگم حرفهای بزنه که تا بحال زده نشده است.مفاهیمی از دینم را فریاد بزنه که تا بحال محجور مونده بود و به آن توجهی نمی شد.انتظار دارم ترانه ی ایده آلم به عمق مفاهیم دینی و ارزش هایم بپردازه و مفاهیمی درش متجلی باشه که سابق بر این نشنیده بودم.شاید شناساندن اسلام به یک مسیحی مسلک،با همین مفاهیم کلی ،بسیار ارزشمند باشه،ولی من نوعی به عنوان مسلمان،دنبال چیزهای تازه ام.نه پرداختن صرف به پایه و اصول دینی که انتظار میره تابحال در اونها به یقین رسیده باشم و خیلی نیازی به تکرار درباب اونها نباشه.
بحث آقای زمانی نقد کامل آثار سامی یوسف نیست.بلکه اینه که اون آثار بیشتربه درد جامعه ی ناآشنا با اسلام میخوره،نه مسلمان پای منبر نشسته که بارها و بارها این مفاهیم به گوشش زمزمه شده.جامعه ی مسلمان نیازمند آثاریه که از پایه و اصول گذر کرده باشند و به کنه و عمق و جزییات مفاهیم دینی پرداخته باشند.جامعه ی مسلمان بارها به کرات،مفاهیمی مثل پیامبر رو شنیده و اصول دین رو مزمزه کرده و آثار سامی یوسف شاید برایش زیبا جلوه کنه،ولی اون عمق و ماندگاری کامل رو نداره.ترانه ها در جامعه ی مسلمان نیاز داره از سایر مفاهیم و ارزش های جدی اسلام هم به عنوان دغدغه یاد کنه،مفاهیمی مثل نبوت،شهادت،ایستادگی،روحیه ی "حب و بغض و جاذبه و دافعه ی اسلام"،سیاست و..این تفاوت خواننده ی ارزشی جامعه ی اسلامی ایران،مثل آقای زمانیه با مسلمانی که در کشور غربی کار ارزشی انجام میده مثل سامی یوسف.امیدوارم تونسته باشم منظورم رو خوب بیان کنم.
فکر می کنم حرفام به نوعی جواب آقای شریف رو هم داد.ضمن اینکه حیفم میاد از فرصت استفاده نکنم و یک مطلب رو همین جا متذکر نشم:
گرچه آقای هلالی و آقای زمانی هردو خیلی خوبتر و کامل تر از بنده به دوجانبه بودن دین اسلام و روحیه ی "شدت و رحمت"در این دین اشاره کردند.ولی متاسفانه چون این قضیه خیلی فراگیر شده که عده ای از دوستان ،علاقه دارند از کل اسلام،فقط روحیه ی نرمش و آسان گیری رو ببینند،فکر نمی کنم گفتن بنده هم خالی از لطف باشه:دوستان ،عزیزان،برادران،هم کیشان،هم وطنان!!!چرا نمی خواهید بینید که اسلام هر دو بعد"شدت"و رحمت"رو با هم داره؟؟؟؟درسته که رحمت خدا بر غضبش غلبه داره ولی چرا از آیات قرآن،"رحما"اش رو می بینید و "اشدا علی الکفار"اش رو نه؟؟؟چرا"تولی"دین رو می بینید و "تبری"ش رو نه؟؟چرا از اسما حسنی خداوندی"الجبار المتکبر"اش رو سانسور می کنید؟؟چرا فقط "رحمت للعالمین بودن"پیامبر رو می بینید؟؟
بله ،ایشون رو سنگ باران می کردند ولی از موضع رحمت وارد می شدند،رو حضرت علی آب دهن می ریختند ولی سکوت می کردند .چرا؟؟؟خیلی ساده است:چون بحث ،"توهین به خودشون" بود و این بزرگواران هم ،هرجا حقی از خودشون ضایع می شده یا بدترین توهین ها هم میشده،مادامی که به پیکره ی اسلام ضربه ای وارد نمیشده ،با نهایت بزرگواری گذشت می کردند.ولی چرا این رو نمی بینید که همین پیامبر و همین حضرت علی ،هرجا" منافع اسلام "رو ولو اندکی درخطر می دیدند ذره ای کوتاه نمی اومدند؟؟؟چرا این رو نمی بینید که همین عزیزان،با نهایت لطف و عطوفتی که داشتند،تا جایی سکوت و رحمت و عطوفت نشون میدادن که توهین متوجه "خودشون "بود و بنا به رحمت واسعه شون،کوتاه می اومدند،ولی اگه جایی کوچک ترین خطری اسلام رو تهدید می کرد،با تمام قوا سرسختانه جلوش می ایستادند.
اصلا حقیقت دین به همین جامعیت و جاذبه ها و دافعه هاست.مومن حقیقی ،کسی نیست که با دوست و دشمن و کافر و منافق و مشرک یه جور رفتار کنه .مومن تجمع اضداده.جغرافیای مومن ،با هر دو محور "شدت "و "رحمت" آشناست،مومن آهنرباست که هرچقدر هم در اون دقیق بشی و ابعادش رو تجزیه کنی،حتی در ریزترین ابعاد وجودی اش دوقطبیه.والله حضرت علی(ع)،حضرت علی شد،نه به این خاطر که مکتبشس آسه اومدن و آسه رفتن بود ،نه به این خاطر که جز سکوت و نرمخویی بلد نبود،برعکس به این خاطر که "جاذبه و دافعه" رو در کنارهم و لازم و ملزوم هم میدید،بلد بود چطور بین "شدت" و رحمت"تعادل برقرار کنه،علی(ع)،علی شد چون تجمع اضداد بود...
یه حقیقت انکار نشدنی تو زندگی اینه که :گاهی لازمه ی" رحمت بودن برای عده ای"،"شدت بودن برای عده ای دیگه "است.
من به تفکرات و ایدئولوژی دکتر شریعتی انتقادات زیادی دارم ولی این جمله رو از ایشون خیلی دوست دارم"به محمد(ص)گفتند "پیامبر مسلح"،آنها به تمسخر و استهزا گفتند ولی من به این صفت پیامبرم افتخار می کنم،چرا که دین من،دینی نیست که در آن دستور داده شود اگر به یک طرف صورتت سیلی زدند،طرف دیگر صورتت را هم برای سیلی جلو بیاور"...
چرا اسلام رو تکه تکه می کنید و از تکه پاره هایش مکتبی می سازید که –نعوذ بالله- خداش،بس رله است و رسول و ائمه اش،کلا ریلکس و سازشکارند و دنیا را آب ببرد،عین خیالشان نمی آید، مبادا تروریست خونده بشن و ناقض حقوق بشر!!!چرا هرکسی از این مکتب ساختگی سرپیچی کنه و رحمت و شدت اسلام رو با هم ببینه ،محکومش می کنید به فاشیست و زورگو و متحجر و متعصب و خشکه مذهب؟؟؟والله من هم از رحمت واسعه ی اسلام بی خبر نیستم ،والله منم میدونم رحمت خدا بیشتر از شدتشه؛ منم وقتی بخوام توبه کنم،سمت مهربونی و عطوفت خدا میرم تا عدالتش؛منم چون اساسا آدم احساساتی هستم،بیشتر خدا رو به صفات جمالیه اش می شناسم.ولی حقیقت انکار نشدنی اینه که منطق اسلام،جمع رحمت و شدت کنار همه، و اساسا هیچ منطقی هم اینو نمی پذیره که یک دین،همیشه و همیشه با یک رویه ی ثابت و" روی خوش نشون دادن و ساده رد شدن و ندید گرفتن"،حفظ بشه...
فکر می کنم به حد خیلی بیشتر از کافی!!!توضیح دادم که برای برخی دوستان روشن بشه،هر"واکنش نشون دادن و جدی عمل کردن و سفت و سخت گرفتنی"،تند روی در دین محسوب نمی شه و چهره ی خشن از دین نمایش نمیده.بلکه حقیقت اسلام-با وجود غلبه ی رحمت خداوند بر غضبش-،بر اجماع "روی خوش"و "رفتار سفت و سخت"اه.فکر می کنم همین که آقای زمانی ،برای بیان اعتقادات مذهبی و ارزش های انقلابی،از قالب های کلیشه ای خارج شدند و از هنر –که مظهر تمام و کمال نرمی و لطافته_برای بیان عقایدشون استفاده کردند وبه موسیقی ،یه عنوان ابزار ابراز احساسات ناب آدمی متوسل شده اند،خودش به خوبی این رو ثابت کنه که ایشون با روحیه ی "اعتدال و نرم خویی"بیگانه نیستند.اصولا نیازی به فلسفه بافی نیست.
فکر می کنم در خلال صحبتام ،به سوالای آقای شریف هم به حد کافی پاسخ دادم.فقط نکته ای در ارتباط با این جمله ی ایشون:" حامد زمانی غیر از حضور توی جلسات انتخاباتی جلیلی چکار کرده؟":
جواب این سوال شما رو ،اگه واقعا دنبال جواب باشید و نه ابراز وجود،اگه واقعا گوشتون برای شنیدن کلام حق بازه و شیش قفله نشده،بنده قبلا دادم.خواهشمندم جوابی رو که درهمین سایت ذیل خبر"دانلود آهنگ امام رضا حامد زمانی و عبدالرضا هلالی"به سوال مشابهی دادم مطالعه کنید.تو اون جواب من به طور کامل،در حد سواد خودم، درمورد عملکرد انتخاباتی آقای زمانی در قالب یک کامنت ،توضیح دادم. اگه قانع نشدید مجددا این شبهه رو مطرح کنید.در اون صورت ،بنده با بحث جدید در خدمت هستم!
البته اگه واقعا دنبال جواب هستید...
صرفا جهت تاکید:آقای زمانی برای کاندیدای خاصی نخوندند،بلکه برای یک"گفتمان"خوندند و طبیعیه که کاندیداهای اون گفتمان –که ففط هم آقای جلیلی نبود-می تونستند از آثار ایشون استفاده کنند.ضمن اینکه فکر نمی کنم خوندن یک فرد فوق لیسانس علوم سیاسی،از یک "گفتمان"و نه یک کاندبدا،نا آگاهانه باشه ،چه برسه به غرضمند...
همچنین فکر نمی کنم صرف "خوندن" از"گفتمان انقلاب"،معادل باشه با "شرکت در جلسات!!! انتخاباتی!!!"
الان که نگاه می کنم مثل اینکه اون نیت قلبیه محقق نشده!!!خیلی ببخشید بابت کامنت طولانی،حس کردم اگه خلاصه تر از این بنویسم،مطلب هرز میشه