معاون امور هنری دربارهی مسایل مختلف سخن گفت
محمود سالاری: هنرمندانی که به انتهای خط رسیدهاند، در جشنواره حضور پیدا نمیکنند
موسیقی ما- «محمود سالاری» (معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) به تازگی با خبرگزاری «ایسنا» گفتوگو داشته است و دربارهی مسایل مختلف هنری از جمله موسیقی سخن گفته است. او در بخشی از صحبتهای خود درباره غیبت برخی از هنرمندان در جشنواره موسیقی همچنین اظهار کرد: «برخی اوقات وقتی ما به انتهای هنرمان میرسیم و میدانیم اگر روی صحنه بیاییم چیزی برای عرضه نداریم یک فرارهایی میکنیم. حضور نداشتن برخی از هنرمندان به گمان من از این دلیل نشأت میگیرد.»
سالاری در این خصوص ادامه داده است: «ولی من فکر میکنم اگر کسی دلش برای هنر و موسیقی مملکت میسوزد، فارغ از اینکه به او جایزه بدهند یا ندهند به نظرم باید شعله این عرصه را فروزان نگه دارد. به دلیل اینکه نسلهای بعدی نگاه میکنند و میبینند که عاقبت یک هنرمند به کجا میرسد و اگر ما یک گوشه ساکت بنشینیم، به این معنی نیست که جامعه راه خودش را نمیرود. جامعه راه خودش را میرود.»
معاون امور هنری وزارت ارشاد دربارهی تجارب و آثار هنرمندان موسیقی نواحی و برنامههای معاونت امور هنری برای تحقق این امر، گفت: «من خودم با دو بزرگی که مقدمات این کار را فراهم کردهاند، مذاکره کردم و خواهش داشتم که بروند و آن شخصیتهایی که در این سالها دیده نشدهاند را پیدا کنند؛ نه آدمهای دیده شده. با دو تا از اساتید صحبت کردم و حتی خواهش کردم که اگر پروپوزالی در این زمینه بنویسند و بیاورند، ما حمایت میکنیم که این کار حتما انجام شود. بنابراین ما در این زمینه صحبت کردهایم که این اتفاق حتما بیفتد.»
او ادامه داد: «در موسیقی نواحی هم جزو برنامههای پژوهشیمان این شد که هنرمندان کمتر شناخته شده را پیدا کنیم و کمک کنند دائرة المعارف موسیقی نواحی ما کاملتر شود. من خودم با یکی از اساتید دانشگاه و یکی از هنرمندان نواحی مفصل صحبت کردم که ایشان بپذیرند این کار را برای ما انجام دهند. حالا هر کدام زودتر به بار بنشیند، انجام خواهیم داد.»
این مقام مسئول درباره جشنواره موسیقی فجر هم گفت: «برخی دوستان گله میکنند که چرا موسیقی فجر خروجی ندارد؛ ولی هیچکس نمیگوید مقصود از خروجی چیست و باید چه چیزی داشته باشد. ما در جشنواره موسیقی فجر همین گروههای موسیقی که در کشور وجود دارند را فقط میآوریم و به آنها ویترین میدهیم و میگوییم اینها را ببینید. این نیست که اگر تولیدی در کشور انجام شود و خوب باشد، ما در فجر نیاوریم.»
سالاری در پاسخ به برخی انتقادات درباره حضور پاپ در جشنواره موسیقی فجر برای تامین مخارج آن که به کنارهگیری برخی از بزرگان موسیقی و در نتیجه افت کیفی جشنواره منجر شده است، گفت: «پاپ هیچ وقت داوری نمیشود و هیچ وقت هم بخش اصلی نبوده است. من واقعا نمیدانم اضافه شدن پاپ به جشنواره برای درآمدزایی بوده یا خیر؛ اما اگر هم چنین بوده باشد، اشکال آن را نمیفهمم. موسیقی پاپ اصلا وارد جشنواره نشده است. این موسیقی وقتی وارد میشود که برای مثال ما محمد معتمدی یا مثلا همایون شجریان را در کنار فلان خواننده پاپ بگذاریم و داوری کنیم. بله این شایسته نیست. ولی آیا اینگونه شده است؟»
او ادامه داد: «جشنواره موسیقی مال اهالی موسیقی است. مال دانشجویان و پژوهشگران موسیقی است. اگر کسی کاری فاخر و آبرومند دارد، برای اینکه این دانشجویان ترغیب شوند و این موسیقی را نگه دارند، حفظ کنند و سالم به دست نسل بعدی برسانند، باید بیایند و در جشنواره اجرا کنند. هنر یک موهبت الهی است و ممکن است برخی اوقات آن را از چنگ کسی دربیاورند. یعنی ما خواننده داشتیم که در دهه ۷۰ گل سر سبد خوانندهها بوده اما در دهه ۹۰ آن فروغ از دستش درآمده است.»
سالاری در ادامه برنامههای خود را برای جذب بیشتر مخاطبان به جشنواره موسیقی فجر چنین شرح داد: «باید قاعده هرم مخاطبان را گسترده کنیم و بعد آرام آرام این قاعده هرم را به سمت موسیقی فاخر ببریم. اول باید گوش مردم با نغمههای درست آشنا شود، بعد این نغمهها را در یک ساز پیدا کنند و بعد آن ساز را دنبال کنند و حالا کنسرت سه تار و تار بیننده پیدا میکند. واقعیت این است که در حال حاضر این اتفاق رخ نداده است. برای اینکه فضای موسیقیایی کشور عمدتا دست ژانر پاپ است. حتی در برنامههای تلویزیونی که برای کودک پخش میشوند، شما میبینید که موسیقی فاخر نیست و واقعیت این است که اینها گوش بچهها را خراب میکند و نسل بعدی بدتر از نسل امروزمان گوششان در موسیقی خراب خواهد بود. مگر اینکه به بهانهای گوش مردم را با نغمه خوب آشنا کنیم و بعد مخاطب را با سرچشمه نغمه خوب آشنا کنیم.»
معاون هنری وزیر ارشاد ادامه داد: «تلاشمان این است که برای این سالها و به خصوص امسال این کار را حتما انجام دهیم و برخی از این آثار فاخر را به مردم نزدیک کنیم که مردم بتوانند از آن سرچشمه آب زلال را بچشند. واقعیتش من خیلی از روند موسیقیای که پاپ دارد ناراضی و نگران و ناراحت هستم. به دوستانمان هم در مجموعه تالار رودکی عرض کردم که باید تا جایی که میشود تعداد کنسرتها را زیاد کنیم و حتی اگر میشود یک بار به مردم بلیط بدهیم بنشینند و نغمه روح الارواح را بشنوند.»
او دربارهی سایتهای بلیتفروشی در طول جشنواره نیز بیان کرد: «ببینید به هر حال ما باید این مسائل را طبق قانون در مزایده و مناقصه برگزار کنیم. برای مثال اخیرا دوستان موسیقی یکی از استانها خواسته بودند که آیا میشود بلیط فروشی استان را به خودمان واگذار کنید؟ خب این یک پیشنهاد است که باید به آن فکر کرد اما چند موضوع دارد. یکی اینکه شرکتهای زیادی نیستند که این زیرساخت را داشته باشند که مثلا اگر بلیطی را خریدید، فرد دیگری نتواند دوباره آن بلیط را خریداری یا هک کند. تحقق این امر یک هزینه هنگفت را طلب میکند که تعداد شرکتهایی که میتوانند این خدمات را ارائه کنند، زیاد نیست. به هر حال باید مزایده و مناقصه بین شرکتهایی که توانایی آن را دارند، برگزار شود. هدفمان این است که پروژه را به مزایده و مناقصه بگذاریم و کار را به این صورت پیش ببریم.»
معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به این سوال که آیا این امکان وجود دارد که موسیقی نواحی را در شهرهای مختلفی به روی صحنه ببریم و مراوده فرهنگی ایجاد کنیم؟ گفت: «اینکه میفرمایید ایدهآل است. مثلا ما موسیقی خراسان جنوبی را به آذربایجان ببریم و به تماشا بگذاریم. دو سه مورد داریم. یکی اینکه باید بودجه آن تأمین شود. بالاخره گروهی که عازم میشوند، باید محترم بروند، محترم برگردند و در مکان محترمی اسکان پیدا کنند. وقتی تعداد گروهها زیاد میشود، واقعیتش این امکان فراهم نیست.»
سالاری ادامه داد: «نکته دوم این است که در برخی مواقع بعضی از این گروهها در استانهای دیگر مخاطب ندارند و خودشان استقبال نمیکنند. مثلا برای دو تارنوازی جنوب خراسان ممکن است در استان دیگر اصلا مردم حوصله نکنند که بیایند و گوش دهند. خب هنرمند در سالن خالی برای چه کسی اجرا کند؟ ما باید چهرهسازی کنیم. مردم اگر بدانند و بشناسند، ممکن است استقبالی شود اما تا وقتی چهرهسازی نشده و قدر این هنرمندان آنچنان که باید به مردم عرضه نشده، اقبالی نمیشود.»
سالاری در پاسخ اظهار کرد: «من خودم به دلیل اینکه این برنامه آوا نما از شبکه آموزش شبها پخش میشد و مشتری آن برنامه هستم، با رییس محترم شبکه آموزش گفت و گو کردم. به ایشان عرض کردم بیایید ببینیم که آرام آرام چه کاری میتوان انجام داد که این فضا باز شود. خود دوستان صدا و سیما هم آنطور که من متوجه شدم دارند گفتوگوهایی انجام میدهند که بتوانند یک مجوزهایی را بگیرند. منتها واقعیت این است که تا زمانی که وضعیت موسیقی ما، وضعیت موسیقی فاخری در بین مردم نیست، خیلی فاصله داریم تا بتوانیم این کار را به فرجام برسانیم. شاید باید ذره ذره ذائقه مردم خودش به این عطش برسد و مردم خودشان به این سمت سوق پیدا کنند. این یک مقدار کار رسانهای نیاز دارد که دوستان صدا و سیما با همین برنامه آوا نما و برنامههایی از این دست دارند به این سمت حرکت میکنند.»
سالاری در این خصوص ادامه داده است: «ولی من فکر میکنم اگر کسی دلش برای هنر و موسیقی مملکت میسوزد، فارغ از اینکه به او جایزه بدهند یا ندهند به نظرم باید شعله این عرصه را فروزان نگه دارد. به دلیل اینکه نسلهای بعدی نگاه میکنند و میبینند که عاقبت یک هنرمند به کجا میرسد و اگر ما یک گوشه ساکت بنشینیم، به این معنی نیست که جامعه راه خودش را نمیرود. جامعه راه خودش را میرود.»
معاون امور هنری وزارت ارشاد دربارهی تجارب و آثار هنرمندان موسیقی نواحی و برنامههای معاونت امور هنری برای تحقق این امر، گفت: «من خودم با دو بزرگی که مقدمات این کار را فراهم کردهاند، مذاکره کردم و خواهش داشتم که بروند و آن شخصیتهایی که در این سالها دیده نشدهاند را پیدا کنند؛ نه آدمهای دیده شده. با دو تا از اساتید صحبت کردم و حتی خواهش کردم که اگر پروپوزالی در این زمینه بنویسند و بیاورند، ما حمایت میکنیم که این کار حتما انجام شود. بنابراین ما در این زمینه صحبت کردهایم که این اتفاق حتما بیفتد.»
او ادامه داد: «در موسیقی نواحی هم جزو برنامههای پژوهشیمان این شد که هنرمندان کمتر شناخته شده را پیدا کنیم و کمک کنند دائرة المعارف موسیقی نواحی ما کاملتر شود. من خودم با یکی از اساتید دانشگاه و یکی از هنرمندان نواحی مفصل صحبت کردم که ایشان بپذیرند این کار را برای ما انجام دهند. حالا هر کدام زودتر به بار بنشیند، انجام خواهیم داد.»
این مقام مسئول درباره جشنواره موسیقی فجر هم گفت: «برخی دوستان گله میکنند که چرا موسیقی فجر خروجی ندارد؛ ولی هیچکس نمیگوید مقصود از خروجی چیست و باید چه چیزی داشته باشد. ما در جشنواره موسیقی فجر همین گروههای موسیقی که در کشور وجود دارند را فقط میآوریم و به آنها ویترین میدهیم و میگوییم اینها را ببینید. این نیست که اگر تولیدی در کشور انجام شود و خوب باشد، ما در فجر نیاوریم.»
سالاری در پاسخ به برخی انتقادات درباره حضور پاپ در جشنواره موسیقی فجر برای تامین مخارج آن که به کنارهگیری برخی از بزرگان موسیقی و در نتیجه افت کیفی جشنواره منجر شده است، گفت: «پاپ هیچ وقت داوری نمیشود و هیچ وقت هم بخش اصلی نبوده است. من واقعا نمیدانم اضافه شدن پاپ به جشنواره برای درآمدزایی بوده یا خیر؛ اما اگر هم چنین بوده باشد، اشکال آن را نمیفهمم. موسیقی پاپ اصلا وارد جشنواره نشده است. این موسیقی وقتی وارد میشود که برای مثال ما محمد معتمدی یا مثلا همایون شجریان را در کنار فلان خواننده پاپ بگذاریم و داوری کنیم. بله این شایسته نیست. ولی آیا اینگونه شده است؟»
او ادامه داد: «جشنواره موسیقی مال اهالی موسیقی است. مال دانشجویان و پژوهشگران موسیقی است. اگر کسی کاری فاخر و آبرومند دارد، برای اینکه این دانشجویان ترغیب شوند و این موسیقی را نگه دارند، حفظ کنند و سالم به دست نسل بعدی برسانند، باید بیایند و در جشنواره اجرا کنند. هنر یک موهبت الهی است و ممکن است برخی اوقات آن را از چنگ کسی دربیاورند. یعنی ما خواننده داشتیم که در دهه ۷۰ گل سر سبد خوانندهها بوده اما در دهه ۹۰ آن فروغ از دستش درآمده است.»
سالاری در ادامه برنامههای خود را برای جذب بیشتر مخاطبان به جشنواره موسیقی فجر چنین شرح داد: «باید قاعده هرم مخاطبان را گسترده کنیم و بعد آرام آرام این قاعده هرم را به سمت موسیقی فاخر ببریم. اول باید گوش مردم با نغمههای درست آشنا شود، بعد این نغمهها را در یک ساز پیدا کنند و بعد آن ساز را دنبال کنند و حالا کنسرت سه تار و تار بیننده پیدا میکند. واقعیت این است که در حال حاضر این اتفاق رخ نداده است. برای اینکه فضای موسیقیایی کشور عمدتا دست ژانر پاپ است. حتی در برنامههای تلویزیونی که برای کودک پخش میشوند، شما میبینید که موسیقی فاخر نیست و واقعیت این است که اینها گوش بچهها را خراب میکند و نسل بعدی بدتر از نسل امروزمان گوششان در موسیقی خراب خواهد بود. مگر اینکه به بهانهای گوش مردم را با نغمه خوب آشنا کنیم و بعد مخاطب را با سرچشمه نغمه خوب آشنا کنیم.»
معاون هنری وزیر ارشاد ادامه داد: «تلاشمان این است که برای این سالها و به خصوص امسال این کار را حتما انجام دهیم و برخی از این آثار فاخر را به مردم نزدیک کنیم که مردم بتوانند از آن سرچشمه آب زلال را بچشند. واقعیتش من خیلی از روند موسیقیای که پاپ دارد ناراضی و نگران و ناراحت هستم. به دوستانمان هم در مجموعه تالار رودکی عرض کردم که باید تا جایی که میشود تعداد کنسرتها را زیاد کنیم و حتی اگر میشود یک بار به مردم بلیط بدهیم بنشینند و نغمه روح الارواح را بشنوند.»
او دربارهی سایتهای بلیتفروشی در طول جشنواره نیز بیان کرد: «ببینید به هر حال ما باید این مسائل را طبق قانون در مزایده و مناقصه برگزار کنیم. برای مثال اخیرا دوستان موسیقی یکی از استانها خواسته بودند که آیا میشود بلیط فروشی استان را به خودمان واگذار کنید؟ خب این یک پیشنهاد است که باید به آن فکر کرد اما چند موضوع دارد. یکی اینکه شرکتهای زیادی نیستند که این زیرساخت را داشته باشند که مثلا اگر بلیطی را خریدید، فرد دیگری نتواند دوباره آن بلیط را خریداری یا هک کند. تحقق این امر یک هزینه هنگفت را طلب میکند که تعداد شرکتهایی که میتوانند این خدمات را ارائه کنند، زیاد نیست. به هر حال باید مزایده و مناقصه بین شرکتهایی که توانایی آن را دارند، برگزار شود. هدفمان این است که پروژه را به مزایده و مناقصه بگذاریم و کار را به این صورت پیش ببریم.»
معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به این سوال که آیا این امکان وجود دارد که موسیقی نواحی را در شهرهای مختلفی به روی صحنه ببریم و مراوده فرهنگی ایجاد کنیم؟ گفت: «اینکه میفرمایید ایدهآل است. مثلا ما موسیقی خراسان جنوبی را به آذربایجان ببریم و به تماشا بگذاریم. دو سه مورد داریم. یکی اینکه باید بودجه آن تأمین شود. بالاخره گروهی که عازم میشوند، باید محترم بروند، محترم برگردند و در مکان محترمی اسکان پیدا کنند. وقتی تعداد گروهها زیاد میشود، واقعیتش این امکان فراهم نیست.»
سالاری ادامه داد: «نکته دوم این است که در برخی مواقع بعضی از این گروهها در استانهای دیگر مخاطب ندارند و خودشان استقبال نمیکنند. مثلا برای دو تارنوازی جنوب خراسان ممکن است در استان دیگر اصلا مردم حوصله نکنند که بیایند و گوش دهند. خب هنرمند در سالن خالی برای چه کسی اجرا کند؟ ما باید چهرهسازی کنیم. مردم اگر بدانند و بشناسند، ممکن است استقبالی شود اما تا وقتی چهرهسازی نشده و قدر این هنرمندان آنچنان که باید به مردم عرضه نشده، اقبالی نمیشود.»
سالاری در پاسخ اظهار کرد: «من خودم به دلیل اینکه این برنامه آوا نما از شبکه آموزش شبها پخش میشد و مشتری آن برنامه هستم، با رییس محترم شبکه آموزش گفت و گو کردم. به ایشان عرض کردم بیایید ببینیم که آرام آرام چه کاری میتوان انجام داد که این فضا باز شود. خود دوستان صدا و سیما هم آنطور که من متوجه شدم دارند گفتوگوهایی انجام میدهند که بتوانند یک مجوزهایی را بگیرند. منتها واقعیت این است که تا زمانی که وضعیت موسیقی ما، وضعیت موسیقی فاخری در بین مردم نیست، خیلی فاصله داریم تا بتوانیم این کار را به فرجام برسانیم. شاید باید ذره ذره ذائقه مردم خودش به این عطش برسد و مردم خودشان به این سمت سوق پیدا کنند. این یک مقدار کار رسانهای نیاز دارد که دوستان صدا و سیما با همین برنامه آوا نما و برنامههایی از این دست دارند به این سمت حرکت میکنند.»
تاریخ انتشار : یکشنبه 18 اردیبهشت 1401 - 12:55
افزودن یک دیدگاه جدید