موسیقی ما - وحید لشکری: کم کم دارد عمر خاطره‌سازی او به سه دهه می‌رسد. سه دهه‌ای که با فیلم و سریال‌های خاطره‌انگیز و غالباً عاشقانه سپری شد. آثاری که توانست مخاطبان نسل‌های گوناگون را به پای جعبه جادویی یا پرده نقره‌ای بکشاند. حتی او در جذب آنهایی که رابطه چندانی با فیلم و سریال نداشتند هم موفق بود. چرا که «حسن فتحی» یکی از معدود کارگردانانی است که تقریباً اغلب موسیقی‌های باکلام و بی‌کلام سریال‌هایش ماندگار شده‌اند. همین موضوع باعث شده که مخاطبان موسیقی هم همیشه پیگیر ساخته‌های او باشند. حالا و پس از سال‌ها همکاری با خوانندگان و آهنگسازان برجسته سبک‌های مختلف، با حسن فتحی به گفتگو نشستیم و او برای اولین‌بار خاطرات خود از موسیقی‌های آثارش را مرور کرد.
 
او در این مصاحبه مفصل ناگفته‌های جالبی درباره همکاری‌ها و قطع همکاری‌هایش با هنرمندان موسیقی به زبان آورد. حسن فتحی همچنین خاطرات جالبی از علاقه‌اش به موسیقی در زمان نوجوانی و همچنین تجربه خوانندگی در گروه موسیقی مدرسه‌ دهخدا مطرح کرد. در ادامه می‌توانید خلاصه این گفتگوی متفاوت را بخوانید و نسخه کامل را هم ببینید و دانلود کنید:
 
حسن فتحی درباره تیتراژ سریال «پهلوانان نمی‌میرند» و همکاری با «محمد اصفهانی» و اعتماد به این خواننده که آن زمان جوان بود گفت: «من برای تیتراژ آن سریال به آقای «بابک بیات» اعتماد کردم. آقای بیات یکی از چهره‌های محبوب من در موسیقی بود و آرزو داشتم بتوانم با ایشان همکاری کنم. اتفاقاتی که ایشان در موسیقی پاپ از دهه پنجاه رقم زده بود را دنبال می‌کردیم و همکاری با آقای بیات برای من خیلی جذاب و هیجان‌انگیز بود. روزها و هفته‌های زیادی را کنار هم سپری کردیم و حضور آقای محمد اصفهانی پیشنهاد آقای بیات بود. موسیقی آقای بیات در پهلوانان نمی‌میرند انصافاً یکی از موسیقی‌های سریالی خیلی خوب است. هنوز هم گوش می‌کنم همچنان لذت می‌برم.»
 
اما یکی از برجسته‌ترین آثار کارنامه کاری حسن فتحی که موسیقی آن هم در سطح زیادی شنیده و ماندگار شد. موسیقی آن پروژه محصول سه هنرمندی بود که کنار یکدیگر مثلث طلایی را تشکیل دادند. فتحی درباره اولین همکاری با فردین خلعتبری ، علیرضا قربانی و زنده‌یاد افشین یداللهی در آن پروژه توضیحات جالبی ارائه کرد: «اصرار من بود که فردین خلعتبری موسیقی آن سریال را بسازد و از قدیم با او و توانایی‌‌هایش آشنا بودم. قبل از اینکه همکاری کنیم با هم رفیق بودیم و به دنبال همکاری با او بودم. در شب دهم پافشاری زیادی برای همکاری با او داشتم و از این پافشاری خوشحال هستم. فردین پیش از علیرضا قربانی دو سه خواننده را آورد تا نهایتاً او آقای قربانی را پیشنهاد داد و ایشان را پیش از شب دهم نمی‌شناختم. اگر اشتباه نکنم یک نیمه شب، فردین آقای قربانی را آورد. او تعریف کرد که آقای قربانی ابتدا کمی ترس داشت ولی ایشان با تردید می‌پذیرند و دیدیم اجرای آقای قربانی از تست‌های قبلی بهتر است. پیش از تعیین خواننده بحث انتخاب ترانه‌سرا را داشتیم و من افشین یداللهی را به واسطه فردین خلعتبری شناختم. او یک روز گفت که ترانه‌سرای فوق‌العاده خوبی است که فکر می‌کنم او بتواند از پس این کار بر بیاید. آن زمان افشین یداللهی را شناختم و دغدغه‌هایم را با او در میان گذاشتم و برای من تعجب‌برانگیز بود که او دو روز بعد همین ترانه را برایم آورد. نکته فوق‌العاده کار مرحوم یداللهی این بود که ترانه‌هایش با فضای قصه تناسب داشت. نکته مهم این است که چنین اتفاقی هم با سرعت رخ می‌داد چون ما با ترانه‌سرایی کار کرده‌ایم که کارش خوب بوده اما پس از سه چهار هفته به ترانه رسیده است. امیدوارم برخی از دوستان نرنجند ولی نظیر مرحوم افشین یداللهی کم دیدم که اینقدر راجع به کار احساس مسئولیت داشته باشد و با تعهد تحسین‌برانگیز کار انجام دهد. از شب دهم تا شهرزاد به مدت پانزده سال با افشین یداللهی کار کردم و هیچ وقت فکر نمی‌کردم باید ترانه فیلم‌هایم را به کسی دیگر بسپارم. برای موسیقی ما مرگ افشین واقعاً یک ضایعه جبران‌ناپذیر بود. هنوز هم پس از حدود سه سال باور نمی‌کنم کسی مثل افشین را از دست داده باشیم و باورش برایم سخت‌تر است که کسی مثل افشین یداللهی حالا حالاها پیدایش شود.»
 
این کارگردان سرشناس درباره موسیقی سریال مدار صفر درجه و تکرار موفقیت موسیقی شب دهم به این نکات اشاره داشت: «من ترسی از شکست نداشتم چون فکر می‌کردم که ما تازه آشنا شده‌ایم و حالا در مدار صفر درجه بیشتر می‌توانیم دنیاهای همدیگر را بشناسیم و به احتمال زیاد نتیجه بهتر خواهد شد. خوشبختانه این اتفاق رخ داد.»
 
اتفاق خبرساز و مبهم پیرامون حسن فتحی این بود که در سریال شهرزاد، مثلث موفق قربانی و خلعتبری و یداللهی از هم پاشیده شد. چرا که از قسمت پنجم به بعد آنها از سریال شهرزاد کنار رفتند و تا کنون فتحی درباره این اتفاق رویه سکوت پیش گرفته بود و برای اولین‌بار گفت: «ما دوستان خیلی خوبی هستیم و خواهیم بود اما در کار ممکن است با یکدیگر اختلاف سلیقه پیدا کنیم. ما همان جر و بحث‌های شهرزاد را در زمان سریال مدار صفر درجه هم داشتیم اما نتیجه خوبی در آن فیلم شد. به نظر من فردین در سریال شهرزاد خیلی خسته بود. از یک جهت حال او را می‌فهمیدم. من در شبکه نمایش خانگی دنبال فرمولی می‌گشتم که بتوانیم مردم کوچه و بازار را با این فضا آشتی دهیم. خود فردین خلعتبری از سریال شهرزاد انصراف داد و این را خیلی‌ها نمی‌دانند.»
 
فتحی در ادامه اعلام کرد: «من به حرمت دوستی با او به خودم اجازه ندادم که درباره این موضوع صحبت کنم و سکوت کامل کردم اما واقعیت این است که از قسمت چهارم یا پنجم، فردین خلعتبری دچار مشکل جدی با تهیه‌کننده کار شد. من هم تلاش کردم این موضوع به نتیجه برسد اما نرسید. برای اولین‌بار می‌خواهم بگویم که ترانه آقای محسن چاوشی را از سه هفته قبل به من داده بودند و گفتند اگر گوش کن و اگر دوست داشتی استفاده کن. اما من به ترانه محسن چاوشی گوش نداده بودم چون فکر می‌کردم در حال کار با آقای خلعتبری هستیم و باید اصولی رفتار کنیم و خواننده ما هم آقای علیرضا قربانی است. وقتی فردین در قسمت سوم یا چهارم عدم تمایل نسبت به کار نشان داد ما موسیقی نداشتیم و پس از یک ماه به کار آقای چاوشی گوش کردم و دیدم که چقدر خوب است. اتفاقاً به آن چیزی که مدت‌ها درباره آن با فردین صحبت می‌کردیم هم نزدیک بود. من و فردین تلاش کردیم آن مثلث باقی بماند اما با اعلام انصراف فردین از ادامه کار ما ناگزیر بودیم که با یک شخص جدید همکاری کنیم.»
 
فتحی در ادامه اضافه کرد: «من به احترام فردین خلعتبری به تهیه‌کننده سریال گفتم که درباره انتخاب آهنگساز جدید نظر نمی‌دهم و امیر توسلی انتخاب من نبود. هرچند او پیشنهاد تهیه‌کننده سریال بود اما در مدت زمان همکاری مشکلی با همدیگر نداشتیم و از خروجی کارش در مجموع راضی بودم. متأسفانه جو رسانه‌ای و مطبوعاتی سرتاپا دروغ شکل گرفت و من پس از رفتن فردین صلاح دانستم که سکوت کنم و پس از حدود پنج سال برای اولین‌بار جلوی دوربین شما در حال صحبت راجع به این موضوع هستیم. تهیه‌کننده‌های شهرزاد درباره حضور محسن چاوشی دخالتی نداشتند و او به من تحمیل نشد.»
 
او درباره تماس تهیه‌کننده‌های شهرزاد با علیرضا قربانی به نکته جالبی اشاره کرد: «به خاطر دارم پس از انصراف فردین خلعتبری، تهیه‌کننده سریال با آقای علیرضا قربانی تماس گرفت اما ایشان یک تصمیم حرفه‌ای گرفت و گفت چون آقای خلعتبری من را به این پروژه آورد پس من هم ترجیح می‌دهم که نباشم. برای من هم یک تصمیم زیبا و قابل درک بود.»
 
فتحی درباره کارهای محسن چاوشی در سریال شهرزاد اعلام کرد: «قطعه رفیقم کجایی را همه دوست داشتند و من هم دوست دارم. قطعه افسار که بعداً به عنوان تیتراژ پخش شد را هم دوست داشتم. محسن چاوشی ذهن خلاق و زایایی دارد که کارهای ارزشمندی را برای ما خواند. البته چند قطعه چاوشی برای سریال شهرزاد حتی پخش هم نشد ولی او گلایه‌ای نداشت.»
 
این کارگردان درباره تیتراژ و موسیقی سریال «زمانه» اعلام کرد: «قصه در فرهنگ و نمایش ما به حدی حائز اهمیت است که قصه به شما می‌گوید چگونه باید کارگردانی کنید. زمانه یک کار امروزی بود و شخصیت‌های اصلی آن هم یک سری دختر و پسر بود. وقتی به موسیقی رسیدم احساس کردم باید نسل جوان دوست داشته باشد و ارتباط برقرار کند. پیش از سریال زمانه کارهای گروه سون را هم دنبال می‌کردم و احساس کردم حال و هوای کارهای آنها برای این سریال مناسب است. خدا را شکر می‌کنم که سریال زمانه برای گروه سون نقطه پرش خوبی شد و مستحق موفقیت هم بودند چون وقت زیادی گذاشتند.»
 
فتحی درباره تجربه بازی گرفتن از گروه سون و احسان خواجه‌امیری گفت: «آنها بازیگران بدی نبودند. احسان در یک برداشت حضور پیدا کرد و من دیدم خوب است و به برداشت دوم نرفتیم. بچه‌های گروه سون هم خوب بازی کردند چون کار و نقش خودشان را انجام می‌دادند.»
 
او درباره سریال میوه ممنوعه و همکاری با احسان خواجه‌ امیری مروری بر خاطرات گذشته داشت: «پیش از سریال میوه ممنوعه کارهای احسان را شنیده بودم و دوست داشتم. او پیشنهاد داد که موسیقی سریال را هم بسازند و آن زمان میثم مروستی هم در کنار احسان خواجه امیری حضور داشت. به دلیل ضرب‌العجل زمانی ریسک کردیم و خوشبختانه تا حد زیادی جواب داد. احسان خواجه امیری در ساخت موسیقی متن سریال میوه ممنوعه و در مسیر زاینده رود، میثم مروستی نقش تعیین‌کننده‌ای داشت. حضور میثم مروستی در کنار احسان خواجه‌امیری به من قوت قلب داد.»
 
فتحی درباره عدم موفقیت موسیقی سریال در مسیر زاینده رود با وجود اینکه همان ترکیب سریال میوه ممنوعه بودند چنین دیدگاهی را مطرح کرد: «ما در سریال در مسیر زاینده رود مشکل فیلمنامه داشتیم. در اجرا خیلی تلاش کردیم که همه چیز خوب رخ دهد. دلیل عدم موفقیت موسیقی در مسیر زاینده رود مشکل فیلمنامه بود. من ترانه احسان را برای در مسیر زاینده رود خیلی دوست دارم و یکی از بهترین کارهایش بود.»
 
کارگردان شب دهم درباره علاقه به موسیقی و اینکه چرا موسیقی را به شکل تخصصی دنبال نکرده است گفت: «من علاقه داشتم ولی در خانواده‌ای بزرگ شدم که از جهاتی به روز و مدرن بود اما از جهاتی هم سنتی بود. توقع اینکه خانواده‌ها در آن زمان شما را به کلاس موسیقی ببرند ناممکن بود. به خاطر دارم که ما یک گروهی داشتیم و من خواننده آن گروه بودم. برنامه‌هایی که در سطح مدرسه اجرا می‌کردیم به شکل پنهانی از چشم خانواده بود. اما به هرحال علاقه و شوق در من ریشه‌کن نشد و به شکل دیگری متبلور شد. زمانی که پا به عرصه هنر نمایش گذاشتم نمی‌توانستم درام را بدون موسیقی بفهمم. احساس می‌کردم اگر جهان درام یک اندام باشد، موسیقی مثل یکی از دست‌های آن است.»
 
این کارگردان سپس درباره انتخاب موسیقی و آهنگساز اعلام کرد: «به لحاظ ذهنی از همان ابتدا که نگارش یک فیلمنامه را آغاز می‌کنم به موسیقی آن هم فکر می‌کنم. بدون موسیقی نمی‌توانم با سکانس‌هایی که می‌نویسم ارتباط برقرار کنم و گاهی در حین نگارش به یک موسیقی گوش می‌کنم. گوش دادن به موسیقی به من در نگارش فیلمنامه ایده می‌دهد. یک سریال از آذرماه جلوی دوربین خواهم برد ولی از الان با آهنگسازش مشغول صحبت هستم و قرار است آقای خلعتبری موسیقی سریال جیران را بسازند. داستان این سریال مربوط به عهد ناصری است و به نظرم ایشان مناسب‌تر بودند. چون زمانی که صحبت از سریال‌های تاریخی و قصه‌های قدیمی می‌شود نام چند هنرمند برای من بیشتر به نظر می‌آیند که به غیر از فردین، استاد فرهاد فخرالدینی هم هستند. با ایشان یک تجربه موفق در سریال «روشن‌تر از خاموشی» داشتم.»
 
فتحی درباره سلایق خود در شنیدن موسیقی گفت: «غیر از موسیقی رپ و متال که نمی‌توانم با آنها ارتباط برقرار کنم با سایر تولیدات موسیقایی در ایران و خارج از ایران ارتباط خوبی دارم و همه نوع موسیقی گوش می‌کنم. در ایران به شدت عاشق موسیقی فولک هستم و گروه رستاک یکی از گروه‌هایی است که همیشه سعی می‌کنم به کنسرت‌هایشان بروم.»
 
او درباره نسل جدید خوانندگان موسیقی پاپ و همچنین احتمال همکاری با آنها گفت: «شناخت دقیقی نسبت به آنها ندارم ولی کارهایشان را حتماً گوش می‌کنم. وظیفه خودم می‌دانم که حتماً اتفاقات جدید در حوزه هنر و ادبیات کشور خودمان را در حد مقدورات دنبال کنم. چرا نباید اجرای موسیقی تولیداتم را در صورت اقتضای قصه به چهره‌های جوان بسپارم؟»
 
حسن فتحی درباره عدم همکاری با همایون شجریان و همچنین تمایل برای کار با او و خواننده‌های دیگر گفت: «تا کنون فرصت کار پیش نیامده است ولی دوست دارم با او همکاری کنم. با همایون شجریان همبازی فوتبال بودیم. ممکن است همایون شجریان خواننده سریال جیران باشد اما قطعی نیست. علی زندوکیلی هم صدای بسیار خوبی دارد و کارهایش را دوست دارم.»
 
این کارگردان نهایتاً در پاسخ به این سوال که آیا زمانی که عاشق شده عشق خود را با موسیقی خاصی ابراز کرده است گفت: «بله من هم مثل همه جوان‌ها این کار را کردم که با قطعه گل یخ کوروش یغمایی بود. من هنوز آن قطعه را دوست دارم و خیلی متأسف هستم که کوروش یغمایی نمی‌خواند.