بزرگان موسيقى از استاد فخرالدينى تجليل كردند

بزرگداشت استاد فرهاد فخرالدینی و رونمايى از آلبوم تصويرى اركستر مهرنوازان

موسیقی ما - دست اندرکاران، هنرمندان و علاقه مندان موسیقی پنجشنبه هفتم خرداد ماه در مجموعه خوش آب و هوای آسمان فرهنگستان هنر در زعفرانیه تهران گردهم آمدند تا در آیینی باشکوه ضمن رونمایی از آلبوم تصویری کنسرت سال 92 «ارکستر مهر نوازان» به رهبری استاد فرهاد فخرالدینی و خوانندگی سالار عقیلی از مقام هنری چندین دهه فعالیت این هنرمند ارزشمند موسیقی کشورمان که چندی است مجددا به عنوان رهبر ارکستر موسیقی ملی معرفی شده، تجلیل کنند.

این برنامه به همت موسسه فرهنگی هنری نغمه حصار به مدیریت افشین معصومی و با همکاری مرکز پخش موسیقی جوان برگزار شد.

در این آیین که به دلیل صحبت هاى مجری آن علیرضا پورامید بیش از سه ساعت به طول انجامید، برخی از هنرمندان عرصه موسیقی و سینما به همراه مدیر کل دفتر موسیقی وزارت ارشاد به بیان نقطه نظرات خود پیرامون شخصیت هنری استاد فرهاد فخرالدینی پرداختند.

سخنران اول این مراسم محمد سریر، رییس هیات مدیره خانه موسیقی بود که بعد از اجرای دو قطعه دونوازی از هنرمندان منطقه لرستان از حال و روز تشکیل ارکسترهای موسیقی ملی و ارکستر سمفونیک و ضرورت آنها در شرایط فعلی و نحوه فعالیت های موسیقایی کشورمان سخن گفت.

او در اين باره گفت: «برگزاری این مراسم که به بهانه گرامیداشت استاد فرهاد فخرالدینی انجام گرفته، برای من موضوع این هفته های اخیر موسیقی کشورمان یعنی راه اندازی ارکستر موسیقی ملی و ارکستر سمفونیک تهران را یاد آوری کرد؛ اینکه اصولا نقش این ارکسترها در جریان فعالیت های موسیقایی کشورمان چیست؟ و عموما ما با راه اندازی این ارکسترها مى خواهيم چه اهدافی را دنبال کنیم. که در پاسخ به این سوال باید گفت عموما کسانی که نگاه تخصصی به حوزه موسیقی ندارند بر اساس ذائقه شان نسبت به این دو مجموعه موسیقایی نگاه می کنند. اما برخی ها هم این سوال را مطرح می کنند که آیا ارکستر سمفونیک مهم تر است یا ارکستر موسیقی ملی؟ و کدامیک از این دو مورد مى تواند بر دیگری اولویت داشته باشد. البته دوستانی که موسیقیدان هستند خوب می دانند موسیقی در کشورهای مختلف بخشی از هویت آن کشور را تشکیل می دهد و به عنوان جریانی مهم و تاثیر گذار همواره مورد توجه بوده است.»

اركستر سمفونيك به چه كارى مى آيد؟

سریر سخنان خود را اینگونه ادامه داد كه:«در کشورهای شرقی و خاور دور موسیقی ملی دارای فواصل و فضای متفاوتی است که موسیقی ملی آن کشور را با موسیقی ملی کشورهای غربی متفاوت می کند. در این کشورها که کشورمان ایران هم در میان آنها قرار دارد، هویت ملی دارای اهمیت زيادى است. در واقع واژه «موسیقی ملی» در این کشورها به نوعی معرف هویت آن سرزمین است، بنابراین بسیار مهم تلقی می شود چراکه اهالی موسیقی در این کشورها به موسیقی ملی به مثابه یک میراث برای آیندگان خود نگاه می کند. حال سوال دیگری هم مطرح می شود، اینکه اصولا ارکسترسمفونیک به چه کاری می آید؟ که باید در پاسخ به این سوال گفت: «آن تفکر و اندیشه ای که در موسیقی علمی غرب نهفته است یک نوع ورزش برای پیشرفت کار علمی است. در واقع با این نوع نگاه به موسیقی است که می توان همزمان به لایه های مختلف موسیقی گوش كرد.»

این آهنگساز بر این باور است که: «ارکستر موسیقی ملی در زمان مدیریت هنری استاد فرهاد فخرالدینی عملکرد موفقی داشته و فرهاد فخرالدینی با دانش، بینش و اشرافی که بر موسیقی ملی کشورمان دارد همواره حضوری موثر در این عرصه داشته و امروز خوشحالیم که زمینه برپایی دوباره این ارکستر فراهم شده است. و حالا اینجاست که باید متوجه این موضوع باشیم و بدانیم وظیفه این ارکستر در حال حاضر چیست؟ و ما برای حفظ موسیقی ملی چه کارهایی باید انجام دهیم. به اعتقاد من انتخاب فرهاد فخرالدینی بسیار انتخاب درستی است چراکه او باعث می شود تا در جامعه متکثری که ما در آن حضور داریم، موسیقی به نحو شایسته ای به آنها معرفی شود. موسیقی ای که باید در مجموعه ملت ایران دیده شود. البته برای انتخاب رهبر ارکستر موسیقی ملی بحث های زیادی شد که در نهایت فرهاد فخرالدینی به عنوان رهبر این ارکستر معرفی شد. این هنرمند به اعتقاد من اشراف زیادی به حوزه موسیقی و مخاطبان آن دارد. او تاکنون توانسته ذائقه مخاطب ایرانی را به درستی شناسایی کرده و به وسیله آن موسیقی ملی را معرفی خواهد کرد که همه از شنیدن آن خوشحال خواهیم شد. در اینجا از دوستان موسیقیدان خودمان هم این را می خواهم که به استدلال هايى که به آن اشاره کردم فکر کنند و بر این باور باشند که ما به همه ارکسترها احتیاج داریم. همانطور که ارکسترسمفونیک تهران پشتوانه اندیشه ورزی است از سوی دیگر ارکستر موسیقی ملی هم پیوند دهنده مردم با هویت ملی شان است بنابراین هیچ کدام از این دو را نباید از دست داد.»

آلبوم تصويرى اولين اركستر موسيقى ملى بعد از انقلاب را هم منتشر كنيد

رییس هیات مدیره خانه موسیقی با بیان اینکه رونمایی از آلبوم تصویری کنسرت ارکستر مهرنوازان در نوع خود اقدامی جالب توجه و ارزشمند است، توضیح داد: «من از آقای فخرالدینی می خواهم تا در نوبت بعدی آلبوم تصویری برنامه ارکستر موسیقی ملی ایران در سال ۷۸ را هم منتشر کند زیرا تا آنجایی که می دانم آقای محمدرضا شجریان هم با انتشار این آلبوم تصویری موافق است. من مطمئنم این مجموعه به دلیل تعلقی که به بخشی از فرهنگ کشورمان دارد با استقبال مخاطبان روبه رو خواهد شد.»

ماجراى ساخت موسيقى سريال سر به داران

به طورحتم مجموعه «سربداران» یکی از نوستالژیک ترین و پر بیننده ترین سریال های ایرانی است که مردم در اوایل دهه شصت خاطرات زیادی با این مجموعه تاریخی دارند، مجموعه ای که قطعا با موسیقی فرهاد فخرالدینی و البته هنرنمایی کارگردان و بازیگران آن، تبدیل به یکی از ماندگارترین آثار تلویزیونی شد.

محمد علی نجفی، کارگردان با تجربه این اثر هم که در این مراسم حضور داشت بعد از اجرای دو قطعه محلی ویژه و جالب توجه از استاد مهربانی که در منطقه محل زندگی خود به مرد حنجره طلایی شهرت دارد با ذکر خاطراتی از نحوه آشنایی خود با فرهاد فخرالدینی گفت: «سال های اول پیروزی انقلاب اسلامی سرنوشت دو هنر زیر سوال بود و هنرمندان از این قضیه متزلزل بودند که سرنوشت موسیقی و سینما چه خواهد شد؟ البته در همان سال ها عنوان «سرودهای انقلابی» جایگزین واژه موسیقی شد اما با این حال هنرمندان درباره آینده این دو هنر تزلزل و ترس زیادی داشتند تا اینکه در سال ۶۰ امکان تولید مجموعه سربه داران به وجود آمد و در همان ابتدا به دلیل نوع برنامه ریزی و تولیدی که ما برای صحنه اول سریال انجام داده بودیم فیلمبرداری در منطقه سرچشمه کاشان با اجرای زنده موسیقی همراه بود که ما از این موضوع ترس داشتیم که چگونه در آن شرایط می توانیم چنین فضایی داشته باشيم. بالاخره با همکاری زنده یاد کیهان رهگذر و دستیارم علی ژکان طی ملاقات هایی که انجام گرفت موفق به دیدار با استاد فرهاد فخرالدینی شدیم و من بسیار مضطرب بودم که چگونه با استاد حرف بزنم اما در اولین برخوردها متوجه شدم او هنرجویان زیادی داشته بنابراین تحمل من برای این هنرمند زیاد سخت نیست که البته همین دیدار مقدمه ای برای آهنگسازی مجموعه سربه داران شد.»

او درباره خاطراتش با استاد فخرالدينى گفت: «خوب یادم می آید در زمان تولید مجموعه بود که شبی را مهمان استاد فخرالدینی بودیم و دقیقا ساعت ۱۱ و نیم شب بود که همسر فقیدشان به پشت اتاق آمدند و گفتند که شام آماده است من می روم بخوابم اما شما از خودتان پذیرایی کنید، ما به دلیل فضای بسیار شلوغی که در آن هنگام داشتیم فراموش کردیم شام را بخوریم و ساعت ۲ شب بود که منزل استاد را ترک کردیم اما ساعت ۱۲ ظهر فردای همان روز بود که استاد با من تماس گرفتند و گفتند «همسرم من را توبیخ کرده که چرا شام نخوردید» اما من در آن هنگام که استاد اینها را تعریف می کرد فقط به این نکته رسیدم که موسیقی تا چه حد برای هنرمندی چون فرهاد فخرالدینی جدی است. در جایی دیگر خاطرم است حوزه هنری در زمانی تصمیم گرفت از کارگردانانی که فیلم ها و مجموعه های تاریخی ساخته اند تقدیر کند که ما هم به این مراسم دعوت شدیم. در زمان تقدیر هر یک از کارگردان ها که به روی صحنه می رفتند موسیقی مربوط به فیلم مجموعه ای که آن هنرمند کارگردانی کرده بود را هم پخش می کردند تا نوبت به من رسید و از بلندگوهای سالن آهنگ مجموعه سربه داران را پخش کردند در همین حین بود که وقتی بلند شدم و تصور می کردم طبق عادت مرسوم در آن مراسم فقط ۳ ردیف اول به احترام مجموعه از جا برمی خیزند، اما اینبار همه سالن بودند که ایستادند و تشويق كردند و در ادامه سکوت کردند تا موسیقی سربه داران را بشنوند. من گفتم اشتباه نکنید که این مخاطبان به خاطر من برخاستند چراکه این ملودی زیبای ساخته شده توسط استاد فرهاد فخرالدینی بود که باعث شد همه از جای خود برخیزند.»

خاطره مدير دفتر موسيقى از رد كردن ساز، از لاى نرده ها

اما سخنران دیگر مراسم پاسداشت استاد فرهاد فخرالدینی مدیر دفتر موسیقی وزرات ارشاد بود که در این مراسم و در اقدامی جالب توجه به بیان صحبتهایی پرداخت که برای آن دسته افرادی که پیگیر حاشیه های ارکسترهای موسیقی ملی و سمفونیک تهران هستند، حرف های تازه و جالب توجه اى است.

پیروز ارجمند که به گفته خودش زمانی از شاگردان استاد فخرالدینی در دانشگاه تهران بوده است، در این بخش از مراسم و بعد از پخش یک کلیپ از ارکستر مهر نوازان که صحبتهای تعدادی از هنرمندان پیشکسوت از جمله لوریس چکناوریان، احمد پژمان و بیژن کامکار پیرامون شخصیت هنری فرهاد فخرالدینی در آن وجود داشت، توضیح داد: «من افتخار داشتم که در دهه ٦٠ در دانشگاه تهران دانشجوی استاد باشم و هر قدم که با او کلاس درس داشتیم نقش تاثیرگذار او در موسیقی ملی کشورمان را بیشتر می فهمیدم به نظر من استاد فرهاد فخرالدینی حکیم موسیقی ایران هستند که وجود او در دانشگاه و هنرمندان دیگری چون زنده یاد مشکاتیان، محمدتقی مسعودیه، داریوش صفوت و مجید کیانی غنیمتی برای هر یک از ما دانشجویان بود. هم دوره ای های من می دانند که ما در اولین دوره تحصیلات خود در موسیقی دانشگاه نمی توانستیم ساز را به درون دانشگاه ببریم و من خوب یادم هست که زمانی از لای نرده های دانشگاه ساز را به داخل دانشگاه می بردیم. بالاخره خیلی طول کشید که ثابت کنیم ما نوازنده هستیم و در رشته تحصیلی مان نیازمند ساز هستیم من حتی خاطرم هست که دفتر آقای داریوش صفوت در پشت کمد دانشجویان دانشگاهی بود که نام واحد موسیقی را به خاطر شرایط آن زمان «گروه صوتی» نام گرفته بود و می توان گفت شرایط بسیار سختی بود. البته در سال های ۷۰ ما در دانشگاه تهران موفق شدیم مرکز تجربی موسیقی را تاسیس کنیم که خوشبختانه تا به امروز این مرکز به کار خود ادامه می دهد و میزبان آثار پژوهشی متنوعی است که استاد فرهاد فخرالدینی در آن نقش بسیار زیادی را ایفا کرده اند. او به قدری نقش ارزنده و ارزشمندی در جهت آموزش موسیقی داشتند که هیچگاه آن را فراموش نخواهیم کرد.»

بهتر بود اول اركستر موسيقى ملى را استارت مى زديم، نه اركستر سمفونيك

مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد تصریح کرد: «همانطور که همه می دانیم استاد فخرالدینی زمانی با ارکستر موسیقی ملی قطع همکاری کردند اما در سال قبل که خدمت ایشان رسیدیم و خواستیم که او درباره حضور در ارکستر موسیقی ملی برنامه ریزی کنند ایشان نقش بسیار زیادی را در شکل گیری این مجموعه موسیقایی انجام دادند. او از جمله هنرمندانی است که توانست رپرتوآر ارکستر موسیقی ملی را تجهیز کند و حتی در زمانی که خلأ حضور نداشتن موسیقی ملی به شدت احساس می شد همراه با هنرمندان جوان و پیشکسوت ارکستر موسیقی مهرنوازان را تشکیل داد؛ مدیریتی که هم سخت بود و هم شایسته. به نظر من تشکیل ارکستر موسیقی ملی بسیار ضروری تر از ارکسترسمفونیک تهران بود و شاید بهتر بود ما در ابتدا تشکیل این ارکستر را کلید می زدیم به هر حال بسیار خوشحالم و خدا را شاکرم که خدمتگزار کوچکی برای باغبان موسیقی ایران و احقاق حقیات موسیقی هستم و امیدوارم در مقام شاگرد بتوانم از محضر این هنرمند ارزشمند عرصه موسیقی استفاده کنم.»

ما در دفتر موسيقى، مميزى نداريم

پيروز ارجمند درباره مميزى آثار موسيقى برخى بزرگان گفت: «من در اینجا لازم است به یک نکته دیگر اشاره کنم که ما در دفتر موسیقی وزارت ارشاد ممیزی نداریم و هیچ سبکی از موسیقی ممیزی نمی شود بلکه این کلام موسیقی است که بعضا با مسئولیت استاد ارجمندم جناب آقای محمدعلی بهمنی برای حفظ شئونات انجام می شود پس از همه خواهش می کنم نام ممیزی را به کار نبرید و مطمئن باشید که آثار اساتید هیچگاه برای تایید به شوراها نمی رود لذا اگر شائبه ای در این زمینه وجود دارد من کاملا از آن دفاع می کنم. گرچه جناب محمد معتمدی در جایی گفته بود که ۶ ماه مجوز اثرشان طول کشیده در حالی که اصلا اینطور نبود و فقط ده روز اين پروسه به طول انجاميد. ایشان فقط کسری مدرک داشتند که باید این کسری را انجام می دادند.»

حمايت يك شركت توليد لوله و اتصالات از موسيقى

مهندس متقی نماينده مدیرعامل شرکت «پلیران» -حامی مالی آلبوم تصویری کنسرت ارکستر مهرنوازان-هم در این مراسم با اشاره به انگیزه های این شرکت صنعتی برای حمایت از این مجموعه موسیقایی گفت: «قدرشناسی و قدردانی والاترین صفتی است که می توانیم از بزرگان فرهنگ و هنر این سرزمین انجام دهیم. ما برای هنرمندان بزرگی چون استاد فرهاد فخرالدینی ارزش و منزلت والایی قائل هستیم چراکه چنین هنرمندانی با ساخت قطعاتی ماندگار در تاریخ موسیقی این کشور ما را بر آن می دارد که از این عزیزان قدردانی شایسته ای به سهم خود انجام دهیم.»

فخرالدينى: چيزهايى از شما آموختم كه خودتان هم نمى دانيد

استاد فرهاد فخرالدینی هم در این مراسم بعد از اجرای چند قطعه موسیقایی که توسط تعدادی از نوازندگان ارکستر ملی برای مخاطبان اجرا شد، در میان تشویق پرشور حاضران در سالن روی سن آمد و با همان لحن مهربان و نحوه تشکر آشنای خود، به آنها گفت: «نمی دانم در مقابل این احساسات پاک و بی شائبه چه حرفی بزنم، واقعا می گویم که حضور شما عزیزان در این مراسم برای من موجب مباهات و افتخار است اینکه این بخش از روزتان را به من اختصاص دادید و به اینجا آمدید را نمی دانم با چه زبانی قدردانی کنم اما فقط به این نکته تاکید می کنم که من هنوز در حال یادگیری هستم. باور کنید من چیزهايى از شما آموختم که خبر ندارید. من از دوست دیرینم احمد پژمان عزیز یاد گرفتم و خوب به یاد دارم که چه اثر مثبتی روی من داشت. آقای نجفی من از شما هم یاد گرفتم چون وقتی در رادیو کار می کردم و اتفاقا سِمت مهمی هم داشتم اما به خواسته های باطنی خودم نمی رسیدم، این شما بودید که در را به روی من باز کردید و باعث شدید قطعه اى با فرم گسترده تر بنویسم که از آرزوهایم در رادیو بود. شما در دوره اى من را به اين كار راضی کردید که اصلا میلی به کار نداشتم، موقعی که هنرکده موسیقی ملی به بهانه انقلاب فرهنگی تعطیل بود اما شما در چنین روزهایی به سراغ من آمدید که بتوانم به آرزوی دیرین خود برسم و نتیجه یکی از همین کارها، موسیقی سربه داران است که بارها در کشورهای مختلف اجرا شد.»

او در پایان صحبت های خود اضافه کرد: «نوازندگان ارکستر من را دوست دارند چون من هم قلبا آنها را دوست دارم زیرا هنوز که هنوز است من سعى كنم از رفتار تمام کسانی که با آنها کار می کنم چیزهای زیادی یاد بگیرم. به همه شما علاقه دارم و سپاسگزارم که در چنین روزی برای تجلیل از من در اینجا حضور پیدا کردید.»

لوریس چکناوریان، احمد پژمان، بیژن کامکار، هوشنگ کامکار، ارسلان کامکار، محمدعلی بهمنی، سالار عقیلی، مانی جعفرزاده، رضا مهدوی، علی جعفری پویان، علی قمصری، فخرالدین فخرالدینی، سهراب کاشف، آرش کامور، سید محمدحسین مقدس تفرشی، کیوان ساکت، حمید اسفندیاری، حریر شریعت زاده، محمدعلى بهمنى و تعداد دیگری از هنرمندان، مهمانان ویژه این مراسم بودند.

منبع:

اختصاصي سایت موسيقي ما