موسیقی ما - جلال مشفق را شايد خيلي ها نشناسند. اما خيلي از كساني كه در دو دهه اخير دستي در موسيقي ايران و به ويژه موسيقي پاپ ايران دارند با او و فعاليت هايش در اين عرصه آشنايند. كسي كه در بيش از نيمي از ١٠ اثر پرفروش تمام اين سالها رد پايي از او به چشم مي خورد. مشفق حالا به عنوان يكي از پايه گذاران جايزه «ققنوس» سعي در بازكردن راهي دارد كه سالها در موسيقي ايران غير قابل عبور بوده و بي شك هموار كردن آن -با تمام موانعي كه مي دانيم در اين راه وجود دارند و آنها كه نمي دانيم- از عهده هر كسي بر نمي‌آيد.با او درباره اولين دوره جايزه ققنوس، لزوم برگزاري آن، موانع پيش رو و... به گفتگو نشستيم.
 

• *ایده جایزه «ققنوس» چگونه شکل گرفت؟

علیرغم اینکه موسیقی ما طی چند سال اخیر رشد جدی کرده است ولی یک خلاء احساس کردیم که موسیقی‌های خوب بعضا به گوش مردم نمی‌رسد. امروزه در دنیا هم مقوله کلیپ یکی از بخش‌های مهم موسیقی است. هرچند تصویر است ولی این تصویر وقتی با موسیقی تلفیق می‌شود، مفهوم موسیقی را متفاوت‌تر می‌کند و مردم کار را سهل‌تر می‌شنوند. حس ما این بود که در هیچکدام از بخش‌های فرهنگی توجهی به بخش نماهنگ نمی‌شود و لازم است که چنین اتفاقی به شکل متمرکز رخ دهد. از آنجا که سال‌ها است بحث صدور مجوز کلیپ‌ها از طریق دفتر موسیقی انجام می‌شود، معاونت هنری تصمیم گرفت که توجه ویژه‌ای به بخش کلیپ داشته باشد. تا ما بتوانیم با حمایت دوستانی که در این زمینه کار می‌کنند کیفیت آثار خودشان را دچار تحول کنیم. وارد موضوعات انسانی بشویم و بخش محتوایی خود را تقویت کنیم و در روند تولید موسیقی تاثیرگذار باشیم.
 

• *از زمانی که موسیقی پاپ شروع مجددی داشت با آغاز فعالیت شبکه‌های ماهواره‌ای همراه شد. این تجربه‌های ناموفق در شبکه‌های ماهواره‌ای با مشکل مواجه شود. از چنین تجربه‌ها تا چه حد ضربه خوردیم و چقدر تلاش می‌کنیم که آن اتفاقات تکرار نشوند؟

همین مطلب که فرمودید یکی از اهداف جایزه ققنوس است. چون ما توجه نکردیم، دیگرانی توجه کردند که تخصصی در این رابطه نداشتند. قطعا ماهواره‌ها خواسته یا ناخواسته به موسیقی ما لطمه زدند. چون تصویر به کمک آن‌ها آمده است توجه مردم ما به سمت آن موسیقی بیشتر جلب شده است. ما امیدواریم که با توجه به نگاهی به خود موسیقی در داخل داریم، حضور جایزه ققنوس بتواند باعث ایجاد یک رسانه برای پخش کلیپ‌ها باشد تا نگاه مردم ما به سمت داخل بیشتر شود.
 

• *سقف ایده آلی که برای اینجایزه در نظر گرفته‌اید چیست؟ زیرا این حرکت فعلا رسانه نیست.

البته این اولین سال است و هنوز آشنایی با نوع آثاری که از طریق این جشنواره معرفی می‌شود وجود ندارد. امیدواریم در سه دوره بتوانیم به نقطه‌ای برسیم که محصولات مدنظر خودمان به شکل مصداقی را معرفی کنیم. اما ایده آل‌های ما این است که محصولات جشنواره به یک پیش تولید تبدیل شود که این امکان و بضاعت در داخل وجود دارد که با این موضوعات محصولات در داخل می‌تواند تولید شود و لایق این است که دارای رسانه باشد.
 

• *چه موانعی پیش رو داشتید؟

موانع قانونی قطعا در این موضوع داریم. یک بخش از موانع ما به بخش‌های فرهنگی برمی گردد که عملا با این فضا آشنا نیستند و تعریفشان از نماهنگ‌‌ همان است که از ماهواره‌ها دیده‌اند. بنابراین باید سعی کنیم در تعامل با این بخش‌ها، آن‌ها را با خودمان هم سو کنیم که تولیدات و خروجی‌های این جشنواره خیلی مهم است تا به آن آدم‌ها شکل مثبت این اتفاق را منتقل کند.
 

• *پروسه داوری این جشنواره چگونه بوده است؟

جشنواره فوق در اولین سال است و یک قالب مدون تجربه شده‌ای از این موضوع در کشور ما وجود ندارد. ما مواردی که باید به آن‌ها جایزه تعلق گیرد را مشخص کرده‌ایم ولی پس از رسیدن آثار متوجه شدیم که دست هیئت داوران باید باز باشد تا بتواند با آثار دریافتی، خود را تطبیق دهد. فکر می‌کنم تعداد و نوع جوایز علیرغم اینکه قبلا مشخص شده است در مرحله نهایی با تغییراتی همراه باشد.
 

• *هیئت داوران و انتخاب چه کسانی هستند؟

آقای «علی معلم» که تجربه خوبی در زمینه داوری و سینما دارند. آقای «علی اوجی» که خودشان تهیه کننده موسیقی و فعال در زمینه سینما هستند. آقای «ستار اورکی» (موزیسین)، آقای «محمدحسین مهدویان» (مستندساز) و آقای «فرشاد فرشته حکمت» جزو هیئت انتخاب حضور دارند. در هیئت داوران ما هم سرکار خانم «پوران درخشنده»، جناب آقای «فریدون شهبازیان»، آقای دکتر «ندایی» (سازنده کلیپ و استاد دانشگاه)، آقای «بهزاد بهزادپور» (بازیگر و کارگردان سینما)، «علاءالدین پژهان» (متخصص جلوه‌های ویژه)، «بهروز صفاریان» (آهنگساز) و دکتر «اسفندیاری» (دکترای سینما و رسانه و استاد دانشگاه) حضور دارند.
 

• *با توجه به اینکه مشابه چنین جایزه‌ای وجود نداشته است، سطح آثاری که ارائه شده‌اند تا این لحظه چگونه بوده‌اند؟

خیلی متنوع بود. علیرغم اطلاع رسانی محدودی که ما داشتیم فکر نمی‌کردیم که بیش از ۱۵۰ اثر را دریافت کنیم. تنوع آثار دریافتی واقعا زیاد بود. از انیمیشن تا تصاویر مستند و رئال جزو آثار بود. همین مساله کار را یک مقدار سخت می‌کند ولی ما خوشحال هستیم که اینقدر جدی گرفته شده است و هنرمندان محترم در این سطح استقبال کرده‌اند.
 

• *چند جایزه قرار است که به برندگان تعلق گیرد؟ شاخه بندی‌ها به چه صورت است؟

شاخه بندی‌ها انجام شده است و فکر می‌کنم که هیئت داوران تنوعاتی در این بخش لحاظ کنند. قطعا جوایز موضوعی و ساختاری خواهیم داشت.
 

• *خود جایزه چیست؟

اجازه بدهید عنوان نکنیم تا تکلیف حامیان مالی مشخص شود.
 

• *با توجه به حمایت این جشنواره از سوی دفتر موسیقی آیا یارانه‌ای هم برای تولید آثار اختصاص داده‌اید؟

خیر. کاملا خودجوش بوده است. ما جشنواره‌ای به نام موسیقی «مقاومت» داشتیم که در اصل یکی از موضوعات این جشنواره شد و اعلام کردیم که در قالب نماهنگ آثار را ارسال کنند. امیدواریم که بتوانیم این بخش را طی سال‌های آتی با همکاری ارگان‌های ذیربط و یک سری از هنرمندان با انگیزه ارزشی تقویت کنیم.
 

• *این کلیپ‌ها قرار است که چگونه پخش شود و مردم چگونه می‌توانند ببینند؟

ما بخشی از کلیپ‌ها را در روز اجرا یعنی بیست و هشتم به نمایش می‌گذاریم ولی رسانه‌های مختلف رجوع کرده‌اند تا بتوانیم در شبکه نمایش خانگی هم این کار‌ها را پخش کنیم. مشغول بررسی پیشنهادات هستیم ولی قوی‌ترین آن‌ها پخش در شبکه نمایش خانگی است.

• *همه می‌دانند که جشنواره‌های مختلف جزو جشنواره‌های هزینه بر برای دفتر موسیقی و معاونت هنری بوده است. این موضوع باعث تبدیل جشنواره مقاومت به ققنوس شد؟

در خصوص جشنواره موسیقی مقاومت، بحث هزینه شاید وجود داشت ولی بیشتر خروجی و تاثیرگذاری مدنظر بوده است. ما چند دوره جشنواره موسیقی مقاومت برگزار کردیم و عملا خروجی‌های آن قابل قبول نبود. هرچند که اتفاقات خوبی می‌توانست رخ دهد. پس از پایان جشنواره آن اتفاقات هم دیگر تمام می‌شد. نماهنگ اما بحثی است که سال‌ها می‌توانید آن را از رسانه‌ها پخش کنید.
 

• *این جشنواره صرفا مختص موزیک ویدئو است؟

ما بحث را با موزیک ویدئو باز کردیم و اگر بتوانیم از این موضوع با موفقیت خارج شویم مایل هستیم که موضوعات دیگر را هم در این جشنواره بگنجانیم.
 

• *قصد سرمایه گذ اری برای پرورش استعدادهای این حوزه را دارید؟

ما متمایل هستیم که ارکانی که منجر به تولید یک نماهنگ می‌شود اعم از شاعر، خواننده، نوازنده، فیلمبردار و کارگردان و... را به انضمام تهیه کننده دور هم جمع کنیم. تا در حقیقت روال این فرآیند را به خوبی به هم متصل کنیم. ما اگر بتوانیم این ارکان را خوب به همدیگر معرفی کنیم شاید از سال‌های بعد بتوانیم بازار این بخش را ایجاد کنیم. ضرورتی ندارد که ما مستقیم وارد سرمایه گذاری بشویم و همین که بتوانیم بازار را پویا کنیم، عملا چنین اتفاقی رخ می‌دهد. تهیه کننده‌های موسیقی مطرح الان در این جشنواره فعال هستند و می‌توانیم با معرفی بخش‌های مختلف به همدیگر اقتصاد نماهنگ را پویا کنیم.
 

• *و کلام آخر؟

یکی از فرصت‌هایی که این جشنواره و بحث نماهنگ می‌تواند ایجاد کند، کمک نماهنگ به موسیقی جدی است که آهنگسازان بزرگ ما اغلب تولید می‌کنند ولی بازاری در ویترین فروشگاه‌ها ندارند. تولید نماهنگ می‌تواند کمک موثری به این عرصه داشته باشد و اقتصاد موسیقی را می‌تواند پویا و ایجاد اشتغال کند. هم اکنون برای این جشنواره اتفاقات خوبی برای سازندگان کلیپ رخ داده است و من می‌دانم که پس از جشنواره هم تبدیل به یک برند خواهند شد. بحث ایجاد اشتغال که یکی از موضوعات مهم روز است می‌تواند یکی از اهداف جشنواره باشد. ولی ضرورت‌هایی که برای جشنواره وجود دارد ما را مجاب می‌کند که حتما این مسیر را ادامه دهیم و آیتم‌های جدی را در ضرورت‌ها پیدا کنیم.