موسیقی ما - آنجا که کلام باز می‌ماند، موسیقی آغاز می‌شود؛ اگر هم موسیقی را با تصویر همراه سازی تأثیرگذاری‌اش را دوچندان کرده‌ای. «موزیک ویدیو» فرمی فراگیر از پرداخت به موسیقی، در دنیای امروز است. فرمی كه چندی است در ایران هم توجه ویژه‌ای به آن می‌شود. در قحطی یک رسانه فراگیر رسمی داخلی (مثلا نمونه ایرانی MTV) عرضه آلبوم‌های تصویری، به‌ویژه در جریان اصلی پاپ ایران باب شده است.

«نوستالژی» آلبومی تصویری از رضا یزدانی است كه دوازده کلیپ دارد. ترانه‌هایی از آلبوم‌های «ساعت ۲۵ شب»، «ساعت فراموشی»، «ساعتا خوابن» و «سلول شخصی»؛ هر چند که در کلیپ پشت‌صحنه‌های آلبوم، آهنگ «یکی در میون» از آلبوم «هیس» شنیده می‌شود؛ نخستین آلبومی از یزدانی که با اقبال گسترده مواجه و سبب‌ساز ورود او به جریان اصلی موسیقی ایران شد.

این آلبوم تصویری با موزیك ویدئوی «نقش اول» آغاز می‌شود. برشی از صحنه‌های فیلم‌های مشهور و شناخته‌شده در فرهنگ عامه: «گلادیاتور»، «پدر خوانده»، «روح»، «رستگاری در شاوشنگ»، «داستان عشق» و... . بازیگر «طهران، تهران» ترانه‌ای به‌ظاهر عاشقانه را انتخاب کرده که در اصل، ستایشی است از سینِما و بازیگری. به‌ویژه بازیگران مشهوری چون برد پیت، تام کروز، آرنولد، سیلوستر استالونه و... . جالب آنكه حتی در خود آهنگ هم از تم فیلم‌های معروف استفاده شده است؛ برای نمونه در یکی از بریج‌های آهنگ، میلاد عدل (نوازنده گیتار الکتریک و تنظیم‌کننده بیشتر کارهای یزدانی) تم اصلی پدرخوانده را می‌نوازد.

در «مهتاب تو فانوس» دو کاراکتر دیده می‌شود -هر دو با بازی خود رضا یزدانی- که به نوعی قطب مخالف یک‌دیگرند؛ یکی با ظاهری آراسته و اتو کشیده؛ به نظر مقرارتی و منطقی و دیگری استایلی آزادانه‌تر دارد؛ با ظاهری آشفته و ریش‌های بلند که در کنار خیابان گیتار می‌نوازد. سازبندی این آهنگ آکوستیک، با حال و هوایی کافه‌ای است و ترانه‌اش مخاطب را به بودن در لحظه حال دعوت می‌کند.

«تهران‌گردی» با تنظیم میلاد عدل، گاهی به موزیک داب‌استپ نزدیک می‌شود. کلیپ شامل تصاویری است از خواننده در نقاطی از تهران به‌ویژه همراه بندش و البته آقای تهیه‌کننده (علی اوجی). اما در «تصادف ناجور» (به کارگردانی خود یزدانی)، اعضای بند، در قالبی غیر حاشیه‌ای و خارج از پس‌زمینه و در نقش اصلی‌شان یعنی نوازنده به تصویر کشیده شده‌اند.

از ترکیب انیمیشن و جلوه‌های ویژه در کلیپ‌های یزدانی استفاده زیادی شده است. «وقتی تو رفتی» با فضای تاریکش او را عصبانی، غمگین و کلافه از تنهایی‌اش به نمایش می‌گذارد. در انیمیشین «کافه رویا» به کارگردانی فاطیما یثربی، صادق هدایت و بوف کورش، فرهاد، بهروز وثوقی و چند اشاره مستقیم دیگر به ترانه را می‌بینی هرچند كه باز هم قاب اصلی را خود یزدانی پر می‌کند. «پیکان» هم بیشتر شبیه بازی‌های کامپیوتری سه‌بعدی قدیمی است. آهنگی که قصه فراز و نشیب‌های یک «پیکان قراضه» را روایت می‌کند اما فضای کلیپ شاید چندان القاگر آن نوستالژی مد نظر یزدانی نباشد. و اما آهنگ «نوستالژی» با ترانه‌ای که در آن اشاراتی به آهنگ‌های قدیمی‌ترش مانند «کوچه ملی» یا «لاله‌زار» می‌شود. نقاشی‌های به حرکت در‌آمده کیان اولاد وطن کلیپ این آهنگ را می‌سازد. آهنگی که می‌توان آن را امضای رضا یزدانی به حساب آورد.

در اواخر آلبوم نمایی از پشت صحنه کارها ارائه شده است. اگر انتظار دارید صحنه‌هایی از چگونگی و مراحل ساخت موزیک‌ویدیوها (یا همان making of خارجی‌ها) را ببینید، متأسفانه آدرس اشتباهی آمده‌اید. علی اوجی و یوسف شهیدی‌فر تعریف متفاوتی از «پشت صحنه» دارند. پس از این کلیپ و در انتهای آلبوم، آهنگ «ما» با ترانه‌ای که می‌گوید «من و تو بدون هم معنی نداریم» پخش می‌شود؛ جایی که عکس‌هایی از یزدانی در قابی همراه «فرهاد» دیده می‌شود؛ تا شاید تأکیدی دوباره باشد بر اصرار یزدانی یا تهیه‌کننده‌اش در مورد نزدیكی‌او به «فرهاد مهراد».

شاید انتظار از آلبومی تصویری این باشد که تصویر کاملی از هنرمند و سیر کاری‌اش به مخاطب بدهد. در این آلبوم کلیپی از آهنگ‌های «شهر دل» یا «پرنده بی‌صدا» دیده نمی‌شود هرچند كه‌آلبوم به خوبی می‌تواند معرف «آقای رضا یزدانی» باشد. عنوانش، «نوستالژی»، مهم‌ترین عنصری است که یزدانی در ترانه‌هایش بر آن تکیه می‌کند به ویژه خاطرات کوچه و خیابان‌های شهر تهران. تركیب «گیتار»، «صندلی» و «ساعت» تقریباً در همه کلیپ‌هایش دیده می‌شود؛ عناصری که می‌خواهد هویت‌اش را با آن‌ها تعریف کند. او علاقه زیادی به بازیگری در تئاتر و سینِما دارد و کلیپ‌هایش هم این علاقه را (تا حدی) بازتاب می‌دهد.

«نوستالژی» هزاران قاب است و چندین فرم اما در نهایت یک «سوژه». قرار است از ابتدا تا انتها «رضا یزدانی» را ببینی طوری که با زبان بدنش به طور کامل آشنا شوی. فارغ از تلقی خودش یا طرفدارانش، «نوستالژی» نشان داد که رضا یزدانی یک «پاپ استار» تمام‌عیار است که لباس راکرها را به تن می‌کند و گیتار الکتریک به دست می‌گیرد.
 
 

• *** مشخصات آلبوم

عنوان: نوستالژی
خواننده و آهنگساز: رضا یزدانی
تهیه‌کننده : علی اوجی
کارگردانان: علی اوجی، رضا یزدانی، فطیما یثربی، یوسف شهیدی‌فر،آرمین قاسم‌زاده،امید مردان بیگی،امین مبارکی
عکس و طراحی عکس: سینا علیشاهی
طرح روی جلد: الیکا شاهوردی
مدیر اجرایی: مهدی میرزاباقریان
طراحی پوستر و لوگوتایپ: عرفان بهکار



*** نظر نویسندگان
 

نویسنده و متنقد موسیقی	ستاره
علیرضا ایرانی‌نژاد
سما بابایی
امیر بهاری
خسرو خسروپرویز
مجید رئوفی
سیامک قلی‌زاده
مهدی عزیزی
حمیدرضا منبتی
امیرحسین ناظم‌زاده
نیوشا مزید‌آبادی