موسیقی ما – سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر در حالی در تاریخ ۲۱ بهمن ماه آغاز به کار می‌کند که در فاصله ۱۹ روز مانده به شروع این فستیوال فرهنگی، هنوز سایت بلیت فروشی این جشنواره به صورت رسمی از سوی دبیر و مدیر آن اعلام نشده است.

به گزارش «موسیقی ما»، انتخاب سایت بلیت فروشی سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر با حواشی و اتفاقات مختلفی رو به رو شده است و در حالی که هنوز خبر رسمی انتخاب سایت بلیت فروشی آنلاین از سوی روابط عمومی و دبیر و مسئولین جشنواره اعلام نشده است، مهدی افضلی (مدیر موسسهٔ توسعهٔ هنرهای معاصر) چندی پیش در گفت‌وگویی درباره جشنواره موسیقی فجر گفت: «از بین سامانه‌های فروش «ققنوس» بهترین پیشنهاد را داد.»

در این بین خبرگزاری «ایلنا» نسبت به برخی اتفاقات در روند انتخاب سایت بلیت فروشی سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر در گزارشی نوشت: «یک سایت با پیشنهاد حضور شرکت ایرانسل به عنوان اسپانسر جشنواره، سه میلیارد و نیم بیلبورد تبلیغاتی و دریافت ۴ درصد از فروش بلیت‌ها به عنوان کارمزد؛ پیشنهادی به جشنواره داد. اما در ‌‌نهایت سایت ققنوس با پیشنهادی کمتر در حالی که به طور کلی از شبه مناقصه حذف شده بود؛ به عنوان سایت بلیت فروشی معرفی شد.»

این خبرگزاری در ادامه این گزارش آورده: «۱۸ آذر ماه؛ جلسه‌ای در دبیرخانه جشنواره موسیقی در تالار وحدت برگزار شد. مهمانان این جلسه به دعوت رسمی حمیدرضا نوربخش (رییس جشنواره موسیقی فجر)، فعالان حوزه فروش بلیت آنلاین گرد هم آمدند. در این نشست؛ مسائل مرتبط با بلیت‌فروشی دوره‌های قبلی جشنواره بررسی شد و نتیجه آن حذف گزینه‌هایی بود که در ساختار جدید جشنواره کاربرد نداشتند. در تاریخ ۲۶ آذرماه ۹۴؛ جلسه‌ای دیگر با حضور رییس جشنواره و این‌بار با تعداد کمتری از نمایندگان سایت فروش اینترنتی برگزار شد و در آن؛ پیرامون چگونگی فروش بلیت جشنواره موسیقی فجر بحث و تبادل‌نظر شد. در این جلسه یکی از گزینه‌ها، فروش همزمان چند سایت بود. این اولین بار بود که برای فروش بلیت چنین جلساتی برگزار می‌شد و در آن زمان به‌نظر می‌رسید مسئولان جشنواره قصد دارند بلیت‌فروشی را در اختیار سایتی که بهترین پیشنهاد را دارد؛ قرار دهند. البته در کنار این جلسات گروهی؛ جلسات جداگانه‌ای هم برگزار شده است. در میان سایت‌های دور نهایی جلسات؛ یک سایت با معرفی شرکت ایرانسل به عنوان اسپانسر جشنواره، دو میلیارد و نیم بیلبورد تبلیغاتی و دریافت ۴ درصد از فروش بلیت‌ها به عنوان کارمزد؛ پیشنهادی قابل توجه ارائه داد و باعث شده حمیدرضا نوربخش در همین‌باره جلسه‌ای در شرکت ایرانسل برگزار کرده و درباره شرایط اسپانسرینگ ایرانسل صحبت کنند. ایرانسل برای اسپانسرینگ جشنواره حاضر به تبلیغ در قالب نصب بیلبورد و استرابورد، تبلیغات داخل مترو، ارسال پیامک‌های گروهی و بسیاری موارد دیگر بود. علاوه بر اینکه سایت مذکور بسیاری پیشنهادات دیگر در زمینه فروش بلیت، تبلیغات و ارائه خدمات داشته است. این سایت همچنین تضمین کرده بود تسویه حساب با رئیس جشنواره تا ۴۸ ساعت بعد از اتمام آخرین برنامه انجام می‌شود.»

تمام این اتفاقات سرانجام به گفته «مهدی افضلی» (مدیر موسسهٔ توسعهٔ هنرهای معاصر) به انتخاب سایت «ایران کنسرت» ختم شده است که هم در پیشنهاد اولیه رقم و شرایط پائین‌تری را نسبت به سایر رقبای خود داشته است.
 

• * حاضران در جلسه چه کسانی بودند؟

نمایندگان سایت‌های بلیت فروشی با حضور «حمیدرضا نوربخش» در جلساتی که برای انتخاب رویه‌ای مناسب برای افزایش ابعاد تبلیغاتی و بسترسازی بهتر حضور مخاطبان موسیقی دراین جشنواره گرد هم آمده بودند تا سرانجام با یک طرح مشارکتی بتوانند تصمیمی حساب شده را در زمینه روند بلیت فروشی جشنواره موسیقی فجر پیش گیرند. سایت ایران کنسرت، سامانه ۸۴۲۰۰، سامانه ۳۶۸۰، سایت TIK۸، سایت تیوال و سایت miresi. ir نمایندگانی را در این جلسات داشتند.

 «علی نیکونیا» (مدیر سامانه ۸۴۲۰۰) که تحت امتیاز موسسه «آوای هنر» فعالیت می‌کند، درباره این جلسات به خبرنگار سایت «موسیقی ما» گفت: «هدف اصلی این جلسات جلوگیری از انحصار در ارائه بلیت فروشی بود و همه تمرکز، استفاده از توانایی تمام مجموعه‌ها بود. حالا اینکه شما اشاره به زمان اندک تا آغاز بلیت فروشی جشنواره موسیقی فجر می‌کنید، بله موضوع کاملا درست است. ولی با توجه به زمانی که ستاد جشنواره آغاز به کار کرده‌اند، خیلی علاقمند بودند که این اتفاق زود‌تر بیفتد. اما اتفاقی که اینجا صورت گرفت این بود که استفاده از پتانسیل چندین مجموعه در ارائه خدمات بهتر در زمینه بلیت فروشی لازمه‌اش برخی ظرافت‌ها در سهیم کردن همه مجموعه‌ها در این بخش بود. قرار بود که با یک موضوع مشخص، یک پروتکل واحد پذیرفته شود که هم نظم جشنواره و روند بلیت فروشی تحت الشعاع قرار نگیرد و هم اینکه کمک کند به اعتلای آن. واقعا سهم خواهی‌ای وجود نداشته چون در سالهای قبل اصلا دعوتی صورت نمی‌گرفت و صحبتی نمی‌شد که مثلا اصلا آیا مجموعه‌های دیگری هم هستند که در زمینه بلیت فروشی کار کنند؟ شاید همین جلسات همفکری برای نوع بلیت فروشی جشنواره که برای اولین بار اتفاق افتاد، بخش مثبت این موضوع برای جشنواره امسال بود که باعث شد کمی معرفی سایت یا سایت‌های بلیت فروشی با تاخیر مواجه شود. باید ظرافت‌ها و توانایی‌های مجموعه‌ها رصد شود و در ‌‌نهایت بهترین انتخاب ممکن صورت پذیرد.»

نیکونیا درباره شرایط و فاکتورهای لازم سایت‌های بلیت فروشی که از سوی مدیران جشنواره جهت اعطای امتیاز بلیت فروشی این فستیوال فرهنگی از آن‌ها خواسته شده بود نیز می‌گوید: «مسئولین بیشتر روی این موضوع تاکید داشتند که مجموعه‌های مورد نظر، اصولا چه سابقه و رزومه‌ای به لحاظ کیفی و اجرایی و عملی در حوزه بلیت فروشی در سالهای گذشته داشته‌اند و خدمات مجموعه‌ها در جشنواره چه خدمات و تعاریفی را در برمی‌گیرد. تبلیغات و اطلاع‌رسانی، دیگر حوزه‌ها و فاکتورهایی بود که در جلسات تعریف شد و در کل پتانسیل‌های مجموعه‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفت و همه مدعووین قابلیت‌های مالی و اعتباری خود را نیز مطرح کردند. قطعا در این قبیل مواقع شرایط باید جوری باشد که تصمیم گیرنده نهایی، کسی باشد که در تمام این جلسات حضور داشته باشد. با توجه به اینکه تمامی امور در این بخش بر عهده دبیر محترم جشنواره است، و جناب آقای نوربخش به همراه مشاورینشان در تمامی این جلسات حاضر بودند، قرار بود تصمیم گیری نهایی در این شورا نجام شود و بعد اگر مجموعه‌ای برای ارائه خدمات بلیت فروشی انتخاب شود، به آن مجموعه اعلام شود و آن‌ها نیز به صورت جدی آغاز به کار کنند.»
 

• * موضع نوربخش، مدیر جشنواره

حمید رضا نوربخش – مدیر سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر- نیز چندی پیش در گفتگویی تفصیلی با خبرگزاری فارس درباره روند بلیت فروشی این جشنواره توضیح داده بود: «خود من هر جا بودم اساساً همیشه از انحصار و انحصاری حرکت کردن پرهیز کردم. کاری ندارم به مسائلی که اخیراً باعث تنش و دلگیری بعضی از دوستان شده است، فارغ از این، من فکر می‌کنم آدمی بودم که با هیچ کسی خط کشی نداشتم، خط کشی سلیقه‌ای، جبهه‌ای، جناحی نداشتم، من همیشه به یک منافع جمعی فکر کردم و فکر کردم ما از تمام ظرفیت‌ها بتوانیم استفاده بکنیم. در این جشنواره هم واقعیت این است یعنی وقتی آمدم به این فکر کردم که یک اتفاقی است که در سطح ملی می‌افتد، همانقدر که باید از نظر محتوا سعی بکنیم که از همه ظرفیت‌های موسیقیمان بهره بگیریم، همانطور هم سعی بکنیم که در سازوکار اجرایی در همه بخش‌هایش بتوانیم از همه ظرفیت‌ها استفاده بکنیم تا در ‌‌نهایت به نفع جشنواره تمام شود. طبیعتاً این سایتهایی که الان در زمینه بلیط فروشی هستند هر کدامشان مخاطبینی دارند و هر کدام دارند کار می‌کنند؛ الان ۴، ۵ تا فعال هستند و هر کدام ظرفیت‌هایی دارند. ما چرا از همۀ این ظرفیت‌ها استفاده نکنیم؟ درست است ممکن است یکی قوی‌تر باشد، یکی ضعیف‌تر باشد، یکی تعداد کاربرانش بیشتر باشد، یکی تعداد کاربرانش کمتر باشد ولی به هر حال همه این‌ها در این عرصه فعال هستند و دارند کار می‌کنند، مخاطب دارند و یکسری برنامه می‌گذارند. چرا مثلاً یکسویه؟ من از همه این دوستان دعوت کردم و نامه دادم و آمدیم نشستیم و گفتم بچه‌ها پیشنهاداتتان را بگویید، شیوۀ کارتان را بگویید. هر کدامشان هم طرح‌هایی به من دادند که مثلاً تحت این شرایط خاص، مونوپل برای من باشد. در هر صورت من شرایط را بررسی کردم و نظرم این بود که ما آنطوری حرکت نکنیم.»
 

• * همه چیز تمام شده؟

خبرگزاری مهر در روزهای گذشته در گزارشی مفصل به موضوع بلیت فروشی جشنواره موسیقی فجر پرداخته و در بخشی ازاین گزارش آورده: «به نظر می‌آمد اظهارات مهدی افضلی در جلسه چند هفته گذشته‌اش مبنی بر تغییر ساختار فروش بلیت جشنواره، ماجرا را تمام کرده است، اما این تازه آغاز حاشیه و ماجرایی دیگر است. طی روزهای گذشته حاشیه‌ها و صحبت‌های ضد و نقیضی پیرامون نحوه حضور موسسه ققنوس یا‌‌ همان سامانه «ایران کنسرت» به وجود آمده که باز هم ماجرا را تا لحظه انتشار این گزارش پیچیده‌تر می‌کند. البته شنیده‌های غیر رسمی حاکی از آن است که مدیران جشنواره تصمیم گرفته‌اند باز هم در نحوه بلیت فروشی تغییراتی را ایجاد کنند. این موضوع این سوال را پیش می‌آورد که آیا در قرارداد مکتوب موسسه توسعه هنرهای معاصر با موسسه برنده «شبه مناقصه» (که این واژه هم باید در وقت مقتضی مورد استناد، بحث و بررسی قرار گیرد) تکلیف فروش بلیت همه بخش‌ها مشخص نشده است یا اینکه قراردادی تام برای فروش بلیت همه بخش‌ها بوده است که در صورت وجود قراردادی کلی، جدا کردن فروش بلیت بخش بین الملل و سپردن آن به موسسه‌ای دیگر محل مناقشه است. ضمن اینکه باید یه این نکته نیز واقف باشیم که آیا این سامانه و یا هر سامانه نوپای دیگری می‌تواند در شرایط فعلی جشنواره به بهترین شکل موجود فضای مجازی را برای فروش بلیت مدیریت کند؟»

در این بین علی نیکونیا نیز در گفتگو با سایت «موسیقی ما» در این باره به «موسیقی ما» می‌گوید: «چیزی که ما شنیده‌ایم انتخاب بی‌سر و صدای مجموعه‌ای همکار از طریق گروهی به جز دبیر محترم جشنواره و مشاورینشان بوده است که در واقع تصور ما بر این اساس بود که با توجه به جلسات برگزار شده، شرایط نوع دیگری باشد. من این موضوع را رصد و پیگیری می‌کردم و برایم مهم بود که به عنوان یکی از مجموعه‌های فعال در این حوزه که هم سابقه معقولی در این حوزه داریم و نمونه‌های مشابه این قبیل برنامه‌ها را هم تجربه کرده‌ایم، برایم سوال بود که چرا در شرایطی که قرار بود موضوع بلیت فروشی به صورت گروهی انجام شود و مشارکت مجموعه‌های مختلف، در بهتری شدن ارائه خدمات تاثیر گذار باشد، در ‌‌نهایت در مجموعه‌ای خارج از مدیریت جشنواره تصمیمی غیر از محتوای جلسات اخذ شود و این موضوع کلا شبهاتی را در پی داشته است. یعنی عملا خروجی تمام آن جلسات هیچ نتیجه‌ای نداشته و روال کما فی السابق و طبق الگوی سال قبل و سالهای قبل اتفاق افتاده است. ولی موضوع همچنان به صورت رسمی اطلاع رسانی نمی‌شد و روز گذشته چند گفتگو و گزارش را در برخی خبرگزاری‌ها خواندم و متوجه صحت برخی شایعات شدم. من در جلساتی که برگزار شد، حتما به سلامت معوانت محترم هنری اعتقاد داشته و دارم و انتخابشان را انتخابی معقول و صحیحی می‌دانستم و می‌دانم و همین باعث شد در این جلسات شرکت کنم.»

مدیر سامانه ۸۴۲۰۰ معتقد است: «داستان مونوپل بودن در این موضوع یک بحث حاشیه‌ای ست که روی اصل موضوع سایه انداخته است. اصلا از‌‌ همان ابتدا نیز این موضوع مطرح شد و قرار بر این بود که از توانایی و پتانسیل تمام مجموعه‌های فعال بلیت فروشی این یکی دو سال برای جشنواره موسیقی فجر استفاده شود تا موضوع بلیت فروشی در بهترین حالت ممکن اتفاق بیفتد. اگر بخواهم درباره جلساتی که با حضور نمایندگان سایت‌های بلیت فروشی و مسئولین اصلی برگراز کننده جشنواره موسیقی برگزار شد، به هیچ وجه صحبت و موضوعیت جلسه بر این اساس نبود که بلیت فروشی جشنواره به صورت انحصاری باشد. اصلا به این صورت به آن نگاه نمی‌شد. همه جلسات با یک موضوعیت خاص بود که جشنواره موسیقی فجر امسال چطور باشکوه‌تر برگزار شود. با توجه به رقابتی که این جشنواره با جشنواره‌های دیگر دارد، تمرکز این جلسات روی بهتر و با شکوت‌تر برگزار شدن این جلسات برگزار بود. قرار بر تحولات بنیادی در بخش‌های مختلف بود. رئیس جشنواره صراحتا از تغییر نگرش در تدوین جدول اجراهای جشنواره در بخش‌های مختلف خبر دادند و همه در تکاپوی حضور گروه‌های موجه‌تر در بخش بین الملل و تی در بخش پاپ، کلاسیک و سنتی بودند تا جشنواره امسال با رنگ و بوی و کیفیت بهتری برگزار شود و در ‌‌نهایت نیز تا حد زیادی این اتفاق افتاد. در حوزه فروش بلیت هم نگاه بدین گونه بود که اگر قرار است هدف گذاری این جشنواره، استقبال خوب مخاطبان باشد، مهم‌ترین بخش نوع و چگونگی بلیت فروشی و ارائه آن است. جلسات بر این مبنا شکل گرفت گرفت که از تمام پتانسیل‌های مجموعه‌های ارائه بلیت استفاده شود. همکارانی در این جلسات حضور داشتند که شاید خیلی سابقه کمی در حوزه ارائه بلیت فروشی داشتند و همزمان تعدادی نیز از دوستان با سابقه بودند.»

نیکونیا در ادامه می‌افزاید: «به نظر می‌رسد ظرافت همکاری مجموعه‌ها برای ارائه خدمات در جشنواره زمان بیشتری را می‌طلبده و زمان کافی وجود نداشته و شاید مجبور شده‌اند که با مجموعه‌ای کار کنند که طبق روال گذشته کار می‌کرده و چم و خم کار را می‌دانسته. اما بعد از مدتی شنیدم که مدیران جشنواره اعلام کردند که از این موضوع خبر نداشته‌اند و در مورد انتخاب‌های احتمالی، اطلاعی ندارند و قبول نکرده‌اند. من قضاوتی ندارم و طبق گفتگوی جناب آقای «تهمورس پورناظری» با خبرگزاری مهر، ظاهرا ایشان که از جمله مشاورین برگزاری این جشنواره هستند، اصلا درباره انتخاب احتمالی مجموعه همکار اطلاعی نداشته و ندارند و مخالف اکیدی با این روند داشته و دارند. همین اعلام غیر رسمی مجموعه‌ای که قرار است بلیت فروشی برنامه را انجام دهد، خود جای سوال دارد ولی من خودم شخصا در جایگاه مجموعه ۸۴۲۰۰ که وظیفه‌ای جز ارائه خدمات ندارم، نمی‌توانم به مسائل حاشیه‌ای ورود کنم و اینکه بخواهم صلاحیت‌ها و انتخاب‌ها را در موردشان انتقاد کنم.»
در حالی که «محمدحسین توتونچیان» (مدیر سامانه بلیت فروشی ایران کنسرت) به هیچ وجه حاضر به گفتگو در این رابطه با هیچ رسانه‌ای نشده و همچون «مهدی افضلی» اظهار نظر در این باره را به روزهای آینده (و احتمالا پس از معرفی رسمی بعنوان سایت بلیت فروشی جشنواره موسیقی فجر) موکول کرده است، علی نیکو نیا در انتهای گفتگوی تفصیلی خود با «موسیقی ما» اعتقاد دارد: «من تصورم بر این است که هر مجموعه‌ای که در این زمینه کار کرده و مدعی ارائه کیفیت کار خوب در این حوزه است، اگر با نظر ستاد برگزاری و مسئولین جشنواره، بتواند مورد وثوق قرار بگیرد با توجه به کار‌شناسی مسئولین و مدیران جشنواره و نه فقط ادعاهای مجموعه‌ها، اگر هر مجموعه‌ای انتخاب شود و حتی آن مجموعه به صورت مستقل قرار به ارائه خدمات باشد، من اسمش را مناقصه و انحصارو منوپل نمی‌گذارم. من اعتقاد دارم شخصی که در آن جلسه حضور دارد، درابتدا باید به سلامت معاونت هنری اعتقاد داشته باشد به حسن انتخابی که از سوی معاونت هنری برای برگزاری جشنواره صورت گرفته را قبول داشته باشد. زمانی که من شرکت می‌کنم و صحبت‌هایی صمیمی درباره بالابردن سطح مشارکت و استفاده از پتانسیل مختلف مجموعه‌ها استفاده شود، قطعا در صورت هر مجموعه دیگری انتقادی نخواهم داشت. فقط تصورم بر این است که با توجه به جلساتی که برگزار شد، نتیجه‌گیری انتهایی به صورت شفاف اطلاع رسانی شود. یعنی خیلی راحت‌تر و بی‌شائبهتر موضوع در اختیار رسانه‌ها قرار بگیرد. من بعد از این همه جلسه و برگزاری برنامه‌های همفکری، انتظار نداشتم که موضوع به این صورت عنوان شود. البته هنوز هم این اعلام از طرف جشنواره اعلام نشده است. هنوز روابط عمومی و آقای نوربخش اعلام رسمی‌ای نداشته‌اند. البته می‌دانم که مسئولین اصلی جشنواره همچنان در پی داوم روند همکاری و استفاده از پتانسیل تمام مجموعه هاهستند. اما این شایعات و صحبت‌هایی که پشت پرده عنوان می‌شود، مشخصا معلوم نیست به چه دلیل و سیاست گذاری‌ای، در آستانه اتفاق افتادن است. هر چند در ‌‌نهایت نسبت به انتخاب نهایی مطیع قانون هستیم و همیشه هدفمان ارائه خدمت بوده است. هرگز دنبال سهم خواهی نبوده ونیستیم و هدف تنها کمک به اعتبار جشنواره است بالطبع اعتبار هم می‌گیریم که آن هم اعتبار کیفی است.»
 

• * چند سوال مهم

انتهای گزارش‌های تفصیلی تمام رسانه‌هایی که در روزهای گذشته به موضوع «بلیت فروشی جشنواره موسیقی فجر» پرداخته‌اند، به چند سوال مهم ختم شده است. خبرگزاری ایلنا پرسیده: «با توجه به اینکه پیشنهادهای یکی از سایت‌های فروش اینترنتی بلیت در مقایسه با پیشنهادهایی که از سوی افضلی، مدیرعامل موسسه توسعه هنرهای معاصر ذکر شده بسیار فرا‌تر است؛ این سوال پیش می‌آید که چرا نهایتا این موارد درنظر گرفته نشده است؟ پارامترهای انتخاب سایت ذکر شده از سوی مسئولین سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر چه بوده است؟ آیا برون‌سپاری جشنواره موسیقی فجر در تمام ابعاد قرار است به این شکل انجام شود؟ آیا این سیاست‌گذاری جدید؛ موقعیتی‌ست تا برخی شرکت‌های خاص با روابط خاص به درون سیستم جشنواره راه پیدا کنند و درواقع جشنواره‌ای کاملا دولتی با ظاهری خصوصی داشته باشیم؟ هدایت و بررسی این مسائل برعهده چه کسی‌ست؟»

خبرگزاری مهر اذعان کرده: «مطلوب این است که دست اندرکاران برگزاری جشنواره که در مصاحبه‌های و گفته‌های مکرر خود صحبت از حضور در اتاق‌های شیشه‌ای و پاسخگویی به ابهامات موجود در جشنواره داشته‌اند، هرچه زود‌تر با التزام به قوانین موجود، تکلیف بلیت‌های جشنواره را مشخص کنند. فروش اینترنتی بلیت‌های جشنواره در واقع دروازه ورودی مخاطب به جشنواره است که می‌تواند معیار بسیار سنجیده‌ای برای ارزیابی یک رویداد مهم همچون جشنواره موسیقی فجر باشد.»