گفتوگو با نوازندهای که «غزلساز» را ایدهای درخشان میداند
عیسا غفاری؛ تکرار و بسیار شنیدن رمز حفظ و ترویج موسیقی دستگاهی است
موسیقی ما- اولین دوره مجموعه موسیقایی «غزل ساز» متمرکز بر بداههنوازی و تکنوازی سازهای ایرانی به همت انجمن موسیقی ایران و با مشارکت بنیاد فرهنگی، هنری رودکی از تاریخ ۱۳ تا ۱۵ تیرماه با شش اجرا در حال برگزاری است.در دومین شب این برنامه و در پارت اول ، عیسا غفاری نوازنده تار، میزبان مخاطبان خود در این برنامه بود. این اجرا در دستگاه راست پنجگاه است و غفاری در ابتدای برنامه یکی از ساختههای تازهی خود را با عنوان «مُدام» اجرا میکند و در ادامه بخشی که عمدتاً آوازی است در آواز بیات اصفهان و آواز دشتی اجرا میشود.
غفاری درخصوص این برنامه و اثرگذاری آن درجامعه موسیقی گفت: «ایده این برنامه ازسوی انجمن موسیقی ایران شکل گرفته و اتفاق بسیار خوبی است. رویکرد اصلی این برنامه توجه به بخشی ازموسیقی ایرانی است که طی این سالها به تدریج کم رنگ شده است به همین سبب برگزار کنندگان«غزل ساز»، دورهی نخست خود را برتک نوازی سازهای مختلف ایرانی با محوریت فضاهای آوازی قرار دادند و از نگاه من این ایده، بهترین زاویه کنسرت است. یعنی توجه به یک سازایرانی درقالب تکنواری. البته در این برنامه قطعات موزون مانند پیش درآمد و ضربی هم اجرا میشود؛ اما نیمی از اجرا را فضای آوازی دربرمیگیرد و این همان نکته مهمی است که طی این سالها حتی در آلبومهایی که به نام موسیقی ایرانی منتشر میشوند، کمرنگ شده است. این درحالی است که از دهه 60 تا تقریبا اواسط دهه 80 ، فضاهای آوازی موسیقی ایرانی بسیار پررنگ بود و آلبومهای بسیاری در این ژآنر از موسیقی منتشر شد، اما به دلایلی که مشخص است، تولیدات موسیقی در این زمینه کمتر و کمرنگ شده است. شاید یکی از دلیل آن، پیچیدگی این موسیقی باشد و این که می بایست شنونده آن، متخصص موسیقی باشد تا درک و شناخت درستی از آن داشته باشد ، به همین دلیل تعداد شنوندگان آن محدود و به همین نسبت، تعداد آلبومهای کمتری در این زمینه تولید میشود؛ چرا که مخاطب و شنونده خاصی دارد و بازار کمرنگ.»
او درادامه صحبت هایش اظهارکرد: «بهطورکلی اجرای پروژه موسیقایی «غزل ساز» یکی از زیبا ترین اتفاقاتی است که در همکاری با هنرمندان شکل گرفته البته این اتفاق بدون حمایت امکان پذیر نبود. چرا که به خاطر محدودیت مخاطب این جنس موسیقی طبیعتا اگر بخواهیم در کوچکترین سالن هم اجرای برنامه داشته باشیم دخل آن با خرجش جور در نمیآید.»
غفاری درباره توجه بیشتر مخاطب به موسیقی ردیف دستگاهی در جامعه بیان داشت: «تکرار و بسیار شنیدن رمز حفظ و ترویج این موسیقی است. بهویژه از تریبون رسانه ملی که طی شبانه روز موسیقی های مختلف را به مردم عرضه میکند. من براین نظرم وقتی مردم درمعرض موسیقی هنری قرارگیرند، آرام آرام با آن آشنا و مانوس می شوند، حتی اگرشناخت کافی نسبت به آن نداشته باشند از آن فاصله نمیگیرند. چرا که گوششان به شنیدن آن عادت میکند. بنابراین باردیگر تاکید می کنم در ماندگاری هر هنری تکرار و تداوم موضوع بسیار مهمی است مانند برگزاری چنین کنسرت هایی، درغیر این صورت حرف ها همیشه به همین ترتیب میمانند.»
این نوازنده تار به اهمیت تک نوازی اشاره کرد و گفت:«نکتهز دیگری که شاید برای مخاطبان قابل توجه باشد این است اجرای کنسرت بهصورت تکنوازی است کاربسیار سختی است؛ چرا که چشم عدهای مخاطب به اوست و گروهی هم درکنارش قرار نگرفته تا احیانا خطاهای او را پوشش بدهد و هر مسئلهای که بهوجود آید نوازنده مسئول است. بنابراین از نگاه من، تکنوازی بر صحنه، سختترین، متعالیترین، بیواسطهترین و لذتبخش ترین شکل مواجهه با هنر موسیقی و اصوات است و در همه دنیا هم این نگاه وجود دارد.»
به اعتقاد او اوج اتفاقی که در یک موسیقی شکل می گیرد، ارتباطی است که بین مخاطب و اصوات برقرار میشود، اصواتی که بصورت مستقیم از نوازنده به مخاطب منتقل می گردند.
غفاری درادامهی صحبتهایش اظهارکرد:«موضوع دیگرنگاه سلیقهای مدیران و مسئولان به هنر، بهویژه موسیقی است و این دیدگاه، گاهی موجب پویایی وگاهی سبب توقف یا کمتردیده شدن آن هنر است و این بارخوشحال و خرسندیم، مسئولیت بخشی از حوزه موسیقی را فردی برعهده دارد که از موسیقی سر رشته داشته و دغدغه مند موسیقی جدی است و امیدواریم این نگاه تداوم داشته باشد.»
«غزلساز» مجموعه اجراهایی در باره حفظِ هویت موسیقی ردیف- دستگاهی است که با نگاهی به موسیقی آوازی ایران برنامه ریزی شده است. چرا که آواز متر و معیاری شناخته شده چه در ساز و چه در کلام در موسیقی ایران است؛لازم به ذکر است معیارهای متعددی در رشد و شکوفایی نوازندگان و خوانندگان تاثیرگذار موسیقی وجود دارد که مجموعه «غزل ساز»در دورههای بعدی، به تکتک آنها خواهد پرداخت.
غفاری درخصوص این برنامه و اثرگذاری آن درجامعه موسیقی گفت: «ایده این برنامه ازسوی انجمن موسیقی ایران شکل گرفته و اتفاق بسیار خوبی است. رویکرد اصلی این برنامه توجه به بخشی ازموسیقی ایرانی است که طی این سالها به تدریج کم رنگ شده است به همین سبب برگزار کنندگان«غزل ساز»، دورهی نخست خود را برتک نوازی سازهای مختلف ایرانی با محوریت فضاهای آوازی قرار دادند و از نگاه من این ایده، بهترین زاویه کنسرت است. یعنی توجه به یک سازایرانی درقالب تکنواری. البته در این برنامه قطعات موزون مانند پیش درآمد و ضربی هم اجرا میشود؛ اما نیمی از اجرا را فضای آوازی دربرمیگیرد و این همان نکته مهمی است که طی این سالها حتی در آلبومهایی که به نام موسیقی ایرانی منتشر میشوند، کمرنگ شده است. این درحالی است که از دهه 60 تا تقریبا اواسط دهه 80 ، فضاهای آوازی موسیقی ایرانی بسیار پررنگ بود و آلبومهای بسیاری در این ژآنر از موسیقی منتشر شد، اما به دلایلی که مشخص است، تولیدات موسیقی در این زمینه کمتر و کمرنگ شده است. شاید یکی از دلیل آن، پیچیدگی این موسیقی باشد و این که می بایست شنونده آن، متخصص موسیقی باشد تا درک و شناخت درستی از آن داشته باشد ، به همین دلیل تعداد شنوندگان آن محدود و به همین نسبت، تعداد آلبومهای کمتری در این زمینه تولید میشود؛ چرا که مخاطب و شنونده خاصی دارد و بازار کمرنگ.»
او درادامه صحبت هایش اظهارکرد: «بهطورکلی اجرای پروژه موسیقایی «غزل ساز» یکی از زیبا ترین اتفاقاتی است که در همکاری با هنرمندان شکل گرفته البته این اتفاق بدون حمایت امکان پذیر نبود. چرا که به خاطر محدودیت مخاطب این جنس موسیقی طبیعتا اگر بخواهیم در کوچکترین سالن هم اجرای برنامه داشته باشیم دخل آن با خرجش جور در نمیآید.»
غفاری درباره توجه بیشتر مخاطب به موسیقی ردیف دستگاهی در جامعه بیان داشت: «تکرار و بسیار شنیدن رمز حفظ و ترویج این موسیقی است. بهویژه از تریبون رسانه ملی که طی شبانه روز موسیقی های مختلف را به مردم عرضه میکند. من براین نظرم وقتی مردم درمعرض موسیقی هنری قرارگیرند، آرام آرام با آن آشنا و مانوس می شوند، حتی اگرشناخت کافی نسبت به آن نداشته باشند از آن فاصله نمیگیرند. چرا که گوششان به شنیدن آن عادت میکند. بنابراین باردیگر تاکید می کنم در ماندگاری هر هنری تکرار و تداوم موضوع بسیار مهمی است مانند برگزاری چنین کنسرت هایی، درغیر این صورت حرف ها همیشه به همین ترتیب میمانند.»
این نوازنده تار به اهمیت تک نوازی اشاره کرد و گفت:«نکتهز دیگری که شاید برای مخاطبان قابل توجه باشد این است اجرای کنسرت بهصورت تکنوازی است کاربسیار سختی است؛ چرا که چشم عدهای مخاطب به اوست و گروهی هم درکنارش قرار نگرفته تا احیانا خطاهای او را پوشش بدهد و هر مسئلهای که بهوجود آید نوازنده مسئول است. بنابراین از نگاه من، تکنوازی بر صحنه، سختترین، متعالیترین، بیواسطهترین و لذتبخش ترین شکل مواجهه با هنر موسیقی و اصوات است و در همه دنیا هم این نگاه وجود دارد.»
به اعتقاد او اوج اتفاقی که در یک موسیقی شکل می گیرد، ارتباطی است که بین مخاطب و اصوات برقرار میشود، اصواتی که بصورت مستقیم از نوازنده به مخاطب منتقل می گردند.
غفاری درادامهی صحبتهایش اظهارکرد:«موضوع دیگرنگاه سلیقهای مدیران و مسئولان به هنر، بهویژه موسیقی است و این دیدگاه، گاهی موجب پویایی وگاهی سبب توقف یا کمتردیده شدن آن هنر است و این بارخوشحال و خرسندیم، مسئولیت بخشی از حوزه موسیقی را فردی برعهده دارد که از موسیقی سر رشته داشته و دغدغه مند موسیقی جدی است و امیدواریم این نگاه تداوم داشته باشد.»
«غزلساز» مجموعه اجراهایی در باره حفظِ هویت موسیقی ردیف- دستگاهی است که با نگاهی به موسیقی آوازی ایران برنامه ریزی شده است. چرا که آواز متر و معیاری شناخته شده چه در ساز و چه در کلام در موسیقی ایران است؛لازم به ذکر است معیارهای متعددی در رشد و شکوفایی نوازندگان و خوانندگان تاثیرگذار موسیقی وجود دارد که مجموعه «غزل ساز»در دورههای بعدی، به تکتک آنها خواهد پرداخت.
تاریخ انتشار : پنجشنبه 15 تیر 1402 - 22:05
افزودن یک دیدگاه جدید