چند روزِ قبل، اسامی نهایی فیلم‌های راه یافته به بخش مسابقه ایران (سودای سیمرغ) چهلمین جشنواره فیلم اعلام شد. بر اساس اعلام ستاد خبری این جشنواره، ۲۲ فیلم به مرحله مسابقات جشنواره راه پیدا کردند. جشنواره‌ی فیلم فجر اساساً اعتبارش را از چهره‌های پیش‌کسوت می‌گیرد؛ نسلی برآمده از دهه شصت و روزهای ابتدایی این رویداد که هنوز حضورشان در این جشنواره محل بحث و البته قابل رصد است. امسال اما تنها «مسعود کیمیایی» است که از پیش‌‌کسوتانِ سینمای ایران در این رویداد حضور دارد. از نسلِ دوم سینماگران نیز تنها «ابراهیم حاتمی‌کیا»ست که این‌بار نه به عنوان کارگردان که به عنوان تهیه‌کننده‌ی فیلمِ فرزندش (یوسف) در جشنواره حاضر است و البته رضا میرکریمی. اما موسیقی آثار جشنواره‌ی امسال را چه کسانی ساخته‌اند؟‌ به نظر می‌رسد که در میان آهنگ‌سازانی که امسال در این رویداد حضور دارند، نام کسانی چون مجید انتظامی، محمدرضا علیقلی و دیگرانی که جزو نسل اول آهنگ‌سازان فیلم هستند، خالی است. اگرچه فردین خلعتبری، بهزاد عبدی، حبیب خزایی‌فر، ستار اورکی و مسعود سخاوت‌دوست به عنوانِ چهره‌هایی فعال در آهنگ‌سازی فیلم در جشنواره‌ی امسال نیز حضور دارند و البته کسانی چون بامداد افشار، سامان احتشامی و دیگران. در این گزارش نگاهی کوتاه داشته‌ایم به حضور آهنگ‌سازان در چهلمین رویداد جشنواره‌ی فیلم فجر.
 
 
مسعود سخاوت‌دوست: پرکارترین آهنگ‌ساز جشنواره‌ی چهلم

«مسعود سخاوت‌دوست» با ساختِ موسیقی چهار فیلم، پرکارترین آهنگ‌‌ساز چهلمین جشنواره‌ی فیلم فجر است. موسیقی او قرار است روی فیلم «موقعیت مهدی» به کارگردانی «هادی حجازی‌فر» بنشیند، این فیلم به زندگی شهید «مهدی باکری» می‌پردازد. سخاوت دوست هم‌چنین موسیقی فیلم «بدون قرار قبلی» به کارگردانی بهروز شعیبی را نوشته است، فیلمی که بر اساس داستانی از «مصطفی مستور» ساخته شده است.

فیلم سینمایی «برف آخر» با بازی متفاوت «امین حیایی» و به کارگردانی امیرحسین عسگری نیز دیگر اثری است که با موسیقی این آهنگ‌ساز به نمایش در می‌آید؛ اما «ضد» دومین ساخته سینمایی امیرعباس ربیعی به عنوان یک درام سیاسی،  آخرین اثر این «سخاوت‌دوست» در جشنواره‌ی امسال است.

این آهنگ‌ساز در سال ۱۳۸۵ با نخستین کار موسیقایی او در حوزه‌ی تئاتر موفق به اخذ جایزه‌ی نخست جشنواره‌ی سراسری تئاتر ماه شد و تاکنون برنده‌ی جایزه‌ی اول آهنگسازی بخش بین‌الملل در سی‌امین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر برای نمایش دو لیتر در دو لیتر صلح به کارگردانی حمید آذرنگ شد. پس از آن با فیلم بدرود بغداد برگزیده‌ی بهترین موسیقی فیلم از طرف کانون منتقدان وبسایت پرده سینمای ایران قرار گرفت.  پس از فیلم بدرود بغداد با فیلم شیار ۱۴۳ در سال ۱۳۹۲، فیلم نفس در سال ۱۳۹۴، شبی که ماه کامل شد در سال ۱۳۹۷ و شنای پروانه در سال ۱۳۹۸ نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن جشنوارهه فیلم فجر شد. 

«بامداد افشار» و موسیقی سه فیلم

 «بامداد افشار» با نوشتنِ موسیقی سه فیلم یکی دیگر از پرکارهای جشنواره‌ی چهلمِ فیلمِ فجر است.  افشار که آهنگ‌ساز ثابتِ آثار «هومن سیدی» است، حالا برای «بی رویا» که او تهیه‌کنندگی‌اش را برعهده داشته نیز موسیقی نوشته است. آهنگ‌سازی «بی مادر» ساخته‌ی «سیدمرتضی فاطمی» نیز برعهده‌ی «بامداد» بوده است. سرانجام «ملاقات خصوصی» به کارگردانی «امید شمس» سومین فیلمی است که این آهنگ‌ساز، موسیقی‌اش را نوشته است.  به نظر می‌رسد حضورِ «بهمن ارک» به‌عنوان مشاور کارگردان در انتخابِ افشار نقش داشته است. «بامداد» برای موسیقی متن فیلم «پوست» برنده‌ی سیمرغ سی‌وهشتمین جشنواره‌ی فیلم فجر شد.
«بامداد افشارِ» جوان حالا یکی از امیدهای آهنگ‌سازی ایران است. او همان‌اندازه‌ای که در زمینه‌‌هایی چون طراحی صدا و موسیقی تلفیقی و هم‌چنین موسیقی الکترونیک فعالیت دارد، آهنگ‌سازی شناخته‌شده‌ در زمینه‌ی موسیقی فیلم نیز هست؛ به طوری که ملودی‌سازِ ثابت بسیاری از کارگردانانِ مطرح سینمای ایران شده است.

ستار اورکی خائن‌کشی و دسته‌ی دختران

بخش عمده‌ای از فعالیت‌های حرفه‌ای «ستار اورکی» به نوشتنِ موسیقی آثار سینمایی اختصاص دارد. او امسال در دومین هم‌کاری خود با «مسعود کیمیایی» بعد از «خون شد» موسیقی «خائن‌کشی» را به تهیه‌کنندگی «علی اوجی» نوشته است. «دسته‌ی دختران» به کارگردانی «منیر قیدی» نیز دیگر اثرِ اورکی در جشنواره‌ی فیلمِ امسال است. این آهنگ‌ساز ساخت موسیقی «ویلایی‌ها»ی قیدی را نیز برعهده داشته است. «ستار اورکی» تاکنون جوایز متعددِ داخلی و خارجی برای آهنگ‌سازی آثار سینمایی دریافت کرده است؛ اما هنوز نتوانسته برنده‌ی «سیمرغ» از جشنواره‌ی فیلم فجر شود، هرچند تا امروز موسیقی بیش از۸۰ فیلم را ساخته است. او هم‌چنین تنها آهنگ‌سازی است که به شکلِ دائم در آکادمی اسکار حضور دارد و زمانی که فیلم «جدایی نادر از سیمین» برنده جایزه اسکار شد، موسیقی آن در سالن دالبی اسکار توسط آهنگساز هالیوود ـ جیمز هورنر ـ اجرا و رهبری شد که افتخار بزرگی برای یک آهنگ‌ساز به حساب می‌آید.

بهزاد عبدی: شادروان و علف‌زار

«بهزاد عبدی» که همواره از آهنگ‌سازانِ فعال در زمینه‌ی ساخت موسیقی آثار تصویری بوده، امسال با دو فیلم در جشنواره حضور دارد. او موسیقی فیلم «شادروان» ساخته‌ی حسین نمازی و «علف زار» به کارگردانی کاظم دانشی را ساخته است. «عبدی» در اولین تجربه‌ی آهنگ‌سازی فیلمِ خود برای «آل» سیمرغ بلورین جشنواره‌ی فیلم را دریافت کرد. عبدی هم‌چنین برای ساخت موسیقی فیلم «مزار شریف» سیمرغ و برای «افسانه ماردوش» تندیسِ سرو طلایی جشنواره‌ی پویانمایی را دریافت کرده است.  بخش مهمی از فعالیت «عبدی» را البته می‌توان معطوف به ساخت موسیقی برای اپراهای «بهروز غریب‌پور» دانست. آثارِ او با ارکسترهایی چون ارکستر رادیو کمپانی اوکراین و ارکستر ناسیونال اوکراین ضبط شده‌است.

فردین خلعتبری: صورت فلکی و ماهان

«فردین خلعتبری» با ساخت موسیقی برای ده‌ها فیلم و سریال، یکی از پرکارترین آهنگ‌سازانِ این حوزه است. او در جشنواره‌ی امسال موسیقی دو فیلم «صورت فلکی» و «ماهان» را نوشته است. صورت فلکی به کارگردانی «حسین دارابی» روایت‌گر تشویش‌های زنی‌ست در آستانه‌ی از دست دادن زندگی‌اش… «ماهان» به کارگردانی «علی شاه‌حاتمی» نیز داستان واقعی زندگی یک بازیگر تئاتر را روایت می‌کند. این آهنگ‌ساز شناخته‌شده تاکنون 6 بار نامزد تندیس بهترین موسیقی شده؛ اما تاکنون آن را دریافت نکرده است.  بخش مهمی از کارهای ماندگارِ او به تیتراژهای آثار تصویری‌اش اختصاص دارد.

این آهنگ‌ساز برجسته هم‌اکنون مشغول ساخت موسیقی سریال «جیران» به کارگردانی «حسن فتحی» است که قرار است در شبکه‌ی نمایش خانگی به نمایش درآید.

پیام آزادی: بیرو و شب طلایی

«پیام آزادی» آهنگ‌ساز ایرانی مقیم آلمان است که چند سالی است در حوزه‌ی ساخت موسیقی فیلم حضور دارد. او در جشنواره‌ی فیلم فجر امسال آهنگ‌سازی فیلم «بیرو» به کارگردانی مرتضی ‌علی‌عباس‌میرزایی و «شب طلایی» اولین فیلم سینمایی یوسف حاتمی کیا را برعهده دارد.

سامان احتشامی: 2288

فیلم «2288» به کاگردانی کیوان علیمحمدی و علی‌اکبر حیدری از آهنگسازی سامان احتشامی، سود برده است. اولین موسیقی فیلمی که این آهنگ‌ساز ساخت، اوایل دهه ۸۰ در فیلم «رستگاری در هشت و بیست دقیقه» با سیروس الوند بود. پس از آن با محمد علی اینانلو در برنامه «گردش» در حوزه صداگذاری و موسیقی فیلم همکاری کرد. «احتشامی» در تمامی این سال‌ها در حوزه‌ی موسیقی فیلم با کارگردان‌های زیادی در فیلم های مختلف همکاری داشت که می توان به فیلم شکاف، خط ساغر، انیمیشن شازده کوچولو، این ترانه عاشقانه نیست و... اشاره کرد. او درباره‌ی تجربه‌ی اخیر خود می‌گوید: «موسیقی این فیلم عاشقانه است و از سازهایی استفاده کردم که صدای کریستالی داشته باشند. نکته جالب این است که این فیلم در ژانر جنگ است ولی یک صحنه جنگ در این فیلم دیده نمی شود و فیلم سیاه و سفید است که این تفاوت در هر فیلمی دیده نمی شود. همچنین یک ویژگی مهم دیگر این فیلم بازی بسیار خوب بازیگران است. به نظر من کارگردان این فیلم فرهنگ و شعوری بی نظیر دارد که این فرهنگ در فیلم هم دیده می شود. من واقعا از این همکاری لذت بردم و مطمئن هستم مورد توجه مخاطبان نیز قرار می گیرد.»

حبیب خزایی‌فر: مرد بازنده

آهنگسازی فیلم «مرد بازنده» تازه ترین ساخته محمدحسین مهدویان مثل دیگر تجربیاتِ این کارگردان بر عهده‌ی «حبیب خزایی فر» است.

حبیب خزایی فر از جمله آهنگسازانی است که توجه ویژه‌ای به کار جدی و حرفه ای دارد. برخی از آثار او عبارتند از تیتراژ پایانی برنامه «این شب‌ها»، آهنگسازی فیلم های سینمایی «لاتاری»، «جایی برای فرشته ها نیست،»، «درخت گردو»، «ایستاده در غبار»، «مدیترانه» و سریال های «ممنوعه ۱»، «ممنوعه ۲» و... او درباره‌ی هم‌کاری‌اش با «محمد حسین مهدویان» گفته است: «خوشبختانه شانس این را داشته‌ام که ساخت موسیقی اغلب کارهای آقای مهدویان را برعهده بگیرم از فیلم های کوتاه تا آثاری که به‌تازگی تولید کرده‌اند. البته ناگفته نماند جدا از این همکاری‌ها بین ما دوستی و رفاقت هم وجود دارد و قطعا این ارتباط نزدیک موجب شده با سلیقه و ساختار کاری یکدیگر بیشتر آشنا شویم و براین اساس به حس مشترک یا زبان مشترک خواهیم رسید. درواقع همکاری طولانی و رفاقت‌ها ما را به هدف کاری‌مان نزدیک تر کرده است و کم‌تر پیش می آید درمورد موضوعی به مشکل بخوریم یا نظرات‌مان مغایر همدیگر باشد واگر احیانا هم با چنین مساله‌ای برخورد کنم به شخصه به دلیل اعتمادی که به آقای مهدویان دارم سعی می کنم بر اثر این اعتماد کاری این اختلاف نظرها را برطرف کنم.»

و دیگر نام‌ها
اما در جشنواره‌ی امسال نام‌های دیگری نیز به چشم می‌خورند. فیلم سینمایی «رامین سهراب» با عنوان «لایه‌های دروغ» را گرگ دومبروفسکی آهنگ‌سازی کرده است. هم‌چنین موسیقی فیلم «نمور» به کارگردانی داوود بیدل را «حامد حبیب زاده» ساخته و آهنگسازی فیلم «شهرک» به کارگردانی علی حضرتی را «شورا کریمی» انجام داده است و بالاخره «محمد دارابی‌فر» آهنگسازی فیلم «دِرب» به کارگردانی سید هادی محقق را برعهده داشته است.