موسیقی ما – مدتی است که که چهره‌های مختلف عرصه ترانه نسبت به برگزاری کارگاه ترانه اقدام می‌کنند. جلساتی که با روش‌های گوناگون برگزار می‌شود و هر کدام از ترانه‌سرایان هم به یک جمع محدود تجارب و دانش خود را انتقال می‌دهند. اما از پنجم مهرماه و به میزبانی کانون ادبیات کارگاه ترانه‌ای برگزار خواهد شد که ظاهرا شکل و شمایل متفاوتی نسبت به برنامه‌های مشابه دارد. قرار است که این جلسات با همت «آرش افشار» برگزار شود و این ترانه‌سرا در راهی که پیش رو دارد از حضور چهار همکار خود به عنوان کارشناس بهره می‌برد. برای اطلاع از جزئیات این کارگاه دقایقی را با آرش افشار هم کلام شدیم که حاصل آن گفتگویی شد که در ادامه می‌خوانید:
 

• *لطفا کمی درباره جزئیات کارگاهی که پیش رو دارید توضیح دهید.

کانون ادبیات این کارگاه را که ورود به آن برای تمامی علاقه‌مندان آزاد و رایگان است، را برگزار می‌کند. شامل 12 جلسه است و شامل دو بخش آموزشی و عملی می‌شود. مخاطبان کارگاه هم بیشتر کسانی هستند که در ترانه و موسیقی فعالیت می‌کنند. یعنی کارورزان ترانه و کارورزان موسیقی با کلام نظیر خواننده‌ها و آهنگسازان هم می‌توانند در این جلسات شرکت داشته باشند. هدف کارگاه هم صرفا ترانه نویسی به آن شکل که تا کنون آموزش داده می‌شد نیست. کارگاه‌هایی که در حال حاضر فعال هستند در بیش از نود درصد موارد به شعر محاوره می‌پردازند. یعنی شعری که به زبان عامیانه نوشته می‌شود و با عنوان ترانه راجع به آن صحبت می‌شود. اما رویکرد این کارگاه موسیقایی است و ترانه را به عنوان یک بخش از موسیقی با کلام در نظر می‌گیرد. در نتیجه مسائلی نظیر عروض و قافیه کم اهمیت‌تر است و بر عکس در این کارگاه به ریتم و ضرب در موسیقی پرداخته می‌شود. کسانی که در کارگاه شرکت می‌کنند اینگونه یاد می‌گیرند که بتوانند روی موزیک بنویسند بدون اینکه لزوما درگیر بحث وزن و عروض باشند. به بحث‌های دیگری نظیر ساختمان ترانه، فرم و ساختار هم پرداخته می‌شود. موسیقی درونی، بحث زبان و محتوا و ایده پردازی و روایت سایر بخش‌های مهم است. یک قسمت دیگر هم که شاید یک مقدار تازگی داشته باشد، مخاطب شناسی و تجربه‌های اجرایی است که در این کارگاه وجود دارد. به این موضوع پرداخته می‌شود که ترانه ما در چه ژانری است و چه گستره‌ای از مخاطبان را شامل می‌شود. منابع اصلی این کارگاه، انگلیسی است. یعنی تلاش کردیم تجربه‌های جهانی ترانه نویسی را آداپته و در فضای ایرانی اجرا کنیم. به همین دلیل شاید یک مقدار نسبت به کارگاه‌هایی که صرفا مختص انتقال تجربه ترانه سرا است علمی‌تر باشد.
 

• *اینکه می‌گویید حضور همه علاقه‌مندان آزاد و رایگان است یعنی ظرفیت پذیرش هنرجو نامحدود است؟

ظرفیت نامحدود نیست. به هرحال کانون ادبیات جلسات مختلفی را برگزار می‌کند و واقع در خیابان مفتح، رو به روی ورزشگاه شیرودی است. یک سالنی دارند و تا حدودی از مخاطبان را دربر می‌گیرد. بستگی دارد که استقبال چقدر باشد و شاید مجبور شویم که دو جلسه همزمان برگزار کنیم یا برخی در دوره بعدی شرکت کنند. هدف من این بود بدون دغدغه‌های مالی که اساس کارگاه‌های ترانه‌ای است که اکنون تشکیل می‌شود، یک کارگاه ترانه متفاوت برگزار کنیم. در این ماجرا دوستان خوبم «سعید کریمی»، «حسن علیشیری»، «مهدی حسنی» و «حسین قلی پور» به عنوان کارشناس در زمینه‌های مختلف حضور دارند و به من کمک می‌کنند. حتی کسانی که کارگاه ترانه برگزار می‌کنند هم می‌توانند در این کارگاه حضور داشته باشند زیرا بحث‌های به روز مطرح می‌شود.
 

• *نحوه و شرایط ثبت نام متقاضیان به چه صورت است؟

پنجم مهرماه کارگاه شروع می‌شود و از آن تاریخ هرکسی که دوست داشته باشد می‌تواند به محل برگزاری کارگاه مراجعه کند. طبیعتا بهتر است که علاقه مندان در همه جلسات حضور داشته باشند زیرا ما در هر جلسه مبحث جدید را بیان می‌کنیم و بازگشتی به موارد قبلی نداریم. درست است که آزاد است و حضور و غیاب ندارد ولی حضور در تمامی 12 جلسه به نفع دوستان است. ده جلسه آموزشی است و در دو جلسه پایانی به شکل عملی و کاربردی روی ترانه نویسی متمرکز هستیم. نهایتا در صورت تایید کارشناسان ما، آثاری که دوستان در پایان جلسات ارائه کنند به اجرا هم می‌رسد.
 

• *معضل اصلی کارگاه‌های ترانه این است که هیچکسی پس از سپری کردن این دوره‌ها وارد بازار نمی‌شود. آیا شما برای معرفی یک یا چند چهره به بازار هدف گذاری کرده‌اید؟

هدف ما این است که بتوانیم ترانه‌سرا، نه کسی که شعر محاوره می‌نویسد، به بازار تحویل دهیم. ما در کار ترانه‌سراهای خودمان هم می‌بینیم آنها که اسم و رسم بیشتری دارند، کتاب هم چاپ می‌کنند. کتاب ترانه عملا شعر محاوره است و ترانه نیست. ترانه چیزی است که قابلیت همراهی با موسیقی را داشته باشد و ما می‌خواهیم به گونه‌ای بچه‌ها را همراهی کنیم که حتی برای نوشته‌های خودشان هم موسیقی بسازند یا پیشنهاد موسیقایی ارائه دهند. اینکه صرفا عروض و قافیه یاد بدهیم به تربیت ترانه سرا منجر نمی‌شود و یک اتفاق طبیعی است. در واقع ترانه‌سراهای نامدار با توجه اسمشان افرادی را جذب می‌کنند و آنها سر کلاس می‌نشینند. یک سری مباحث اولیه شعر را بیان می‌کنند و آن دوره تمام می‌شود و می‌‌روند. هدف ما این بوده که با تکیه بر موسیقی و هم بحث اجرایی کمک کنیم که این افراد خودشان تولیدکننده شوند. مخاطب ما می‌تواند خواننده‌ای باشد که می‌خواهد خودش متنش را بنویسد. یا مثلا آهنگسازی که دوست دارد روی ساخته‌هایش ترانه بنویسد. همچنین ترانه‌سرایی که می‌خواهد در موسیقی فعالیت کند هم می‌تواند از این کارگاه بهره ببرد. با توجه به اینکه می‌خواهیم این کارها را به خروجی برسانیم، صرفا به دنبال برگزاری و اتمام یک کارگاه نیستیم.