موسیقی ما – مراحل تولید و صدور مجوز مستند زندگی مرحوم «مرتضی پاشایی» به اتمام رسیده است. حتی پوسترهای «به زودی» آن را هم چاپ کرده اند. قرار بود که این مستند همین روزها روانه بازار شود، اما هفته گذشته انتشار خبر انصراف دوستان این خواننده فقید از حضور در مستند، همه چیز را تحت الشعاع قرار داد. اتفاقا کسانی چنین درخواستی را مطرح کرده اند که از مرتضی پاشایی چیزهای زیادی می دانند. «مهدی کرد» و «مهرزاد امیرخانی» از جمله این افراد هستند که در طول کار و سفر مدام در کنار زنده یاد پاشایی بودند. برای پیگیری این اتفاقات به سراغ «شاهین صمدپور»، کارگردان مستند مرتضی پاشایی، رفتیم. او برای اولین بار تمام جزئیات مسائل چند وقت اخیر را تشریح کرد و البته نسبت به حل و فصل مسائل امیدوار بود. این گفتگو را در ادامه می خوانید:
 

• *چه شد که دوستان نزدیک «مرتضی پاشایی» از حضور در این مستند انصراف دادند؟

این مستند، مستند همین آدم ها است. مستند «مهدی کرد» است. مستند «مصطفی پاشایی» است. مستند «محمود گل محمدی» است. مستند «مریم قاسمی» است و مستند پدر و مادر مرتضی است. همین آدم ها این مستند را تشکیل دادند و خودشان هم کمک کردند که ساخته شود. به عنوان مثال تصاویر را مهدی کرد، مریم قاسمی، پدر و مادر مرتضی یا «حسین چاوشیان» به ما رسانده اند. مگر می شود این آدم ها خانه ای که خودشان بنا کرده اند را خراب کنند؟ اسم من اصلا در این پروژه نمی ماند. مثل فیلم سینمایی نیست که بگویند فیلم فلان کارگردان است. اسم مرتضی روی این مستند است. اختلافاتی پیش آمده و اصلا در جایگاهی نیستم که بخواهم قضاوت داشته باشم. زیرا نمی دانم قصه آلبوم چیست. در این داستان وقتی حرف مهدی کرد یا مصطفی پاشایی را می شنوم می بینم که درست می گویند. اختلاف بچه ها هم بیشتر از اینکه مالی باشد، حیثیتی است. مدتها هم هست که این اختلاف را سر آلبوم دارند و چند وقت است که می شنویم. «سید جواد هاشمی» بارها جلسه گذاشت و با مهدی کرد و «منصور پاشایی» صحبت کرد. مشکلات رفع نشد و به آن توافقی که باید، نرسیدند. همه طرفین در مواردی حق دارند و در مواردی هم دارند اشتباه می کنند. این دعوا هم مثل همه دعواها است. اما یک نکته ای پیش آمد. یک روز مهدی کرد به من زنگ زد و گفت که دو شب قبل می خواستم با تو تماس بگیرم و بگویم که تصاویر و گفتگوهای تمام بچه های تیم نظیر محمود گل محمدی، «عباس باران» یا «مهدی طیبی» را حذف کن. همان جا با شوخی گفتم که یک وقت این کار را انجام ندهی! زیرا دیگر مستند نابود می شود و چیزی نمی ماند. حالا من می خواهم بگویم اگر آن روز چنین اتفاقی رخ می داد، شاید یک راه چاره ای داشتیم. الان تدوین و صداگذاری کامل انجام شده و پوسترهای به زودی چاپ شده است. وزارت ارشاد در ابتدا اصلاحاتی به کار زد و ما اصلاحات را لحاظ کردیم و مجوز نهایی صادر شد. در این شرایط مگر می شود پنج مصاحبه اصلی را از کار بیرون بکشید؟ آن هم نه به خاطر اینکه ما با مستند مشکل داریم. زیرا مشکل جای دیگری است. من با مهدی رفیق هستم یا با محمود گل محمدی دوست هستیم. مهدی کرد مثل برادر بزرگ من و برادر بزرگ همه آن تیم است. خود مصطفی پاشایی می گوید که احترام مهدی واجب است. آقای کرد هم بارها گفته که بابا ناصر اگر در گوش من هم بزند فقط سرم را پایین می اندازم. رفاقت بین آنها جاری است و یک اختلافی سر آلبوم وجود دارد. مدرک هرکسی که قوی تر باشد از طریق وزارت ارشاد اقدام می کنند و حل می شود. انتظار من از برادر بزرگم، مهدی کرد، این نیست که اگر ابرو خراب بود چشم را هم خراب کنیم و مسائل را به مستند هم گسترش دهیم.
 

• *با این وجود فکر می کنم مستند مرتضی پاشایی در حال قربانی شدن است و تقصیر یک نفر خاص هم نیست.

صد در صد همینطور است. جالب است که هیچ کسی با مستند مشکلی ندارد و همه آدم ها تا یک ماه قبل با من تماس می گرفتند و می گفتند که مصاحبه ما خوب شده؟ خودت راضی هستی؟ و همه پیگیر بودند. من در آن دعوا نمی توانم قضاوت کنم و بگویم که حق با چه کسی است. اینکه بخواهند دق دلی ها را در مستند خالی کنند باعث ناراحتی من و سید جواد هاشمی و طرفدارانی می شود که هفت ماه است منتظر این مستند هستند.
 

• *آن زمان که مهدی کرد با شما تماس گرفت و گفتید که با شوخی و خنده جواب دادید چه اتفاقی در ادامه رخ داد؟

مهدی در آن زمان منتظر بود که سرنوشت آلبوم چه می شود. من با سید جواد تماس گرفتم و گفتم که بوی خوبی به مشامم نمی رسد و همه این آدم ها آتش زیر خاکستر هستند. همه صبر می کنند که قصه آلبوم به کجا می رسد. حالا که قصه آلبوم در حال نزدیک شدن به پایان است، من احساس این را دارم که اگر ناراحت شوند ترکش ناراحتی آنها به مستند هم اصابت کند. آن زمان سید گفت که هیچ کسی با این پروژه مشکلی ندارد ولی من گفتم که چنین حدسی را می زنم. دقیقا هم همین اتفاق رخ داد. حدود ده روز قبل مهدی کرد با من تماس گرفت و بسیار ناراحت و عصبانی بود. من فقط بیست دقیقه به حرف هایش گوش می کردم و خواستم که حرفش را بیان و خودش را خالی کند. مهدی گفت که همه ما می خواهیم از این مستند خارج شویم و پس از من سایر بچه ها هم با تو تماس می گیرند. بلافاصله محمود گل محمدی تماس گرفت و من از شدت ناراحتی پاسخ ندادم و فقط از طریق پیامک گفتم که می دانم چه می خواهی بگویی. او هم پاسخ داد که تو برادر ما هستی و خودت را دوست داریم ولی به هرحال الان شرایط این گونه است. آن زمان به مهدی گفتم که تو داری ما را قربانی می کنی. من الان پنج ماه است که در تلویزیون برنامه ندارم و مستند «شوک» ساخته نشده است. «فرشاد شکیبی»، تهیه کننده شوک، چندین سوژه جدید آماده کرده و باید با همدیگر کار کنیم. من هم باید پروژه مستند مرتضی را به سرانجام برسانم و به زندگی اصلی خودم برسم. این مستند باید در یک ماه و نیم آماده می شد ولی به دلیل اختلافات اینقدر طول کشید. ابتدا درگیر اختلافاتی بر سر خانم قاسمی بودیم. من ساعت ها با ایشان و مصطفی پاشایی صحبت کردم. سیدجواد هاشمی و منصور پاشایی ریش سفیدی و پا در میانی کردند و مصاحبه خانم قاسمی را گرفتیم. مدتها بود که هیچ کس تصاویری به ما نمی داد. من تصاویر را از مستند انتخاب می کردم. می رفتم می گفتم که این مستند برادر خودتان است و به من تصویر برسانید. مهدی کرد پس از سه ماه اولین تصاویر را به من رساند. به جزیره کیش رفتم و از حسین چاوشیان که اسپانسر و سرمایه گذار مرتضی بود درخواست کردم و او فیلم سه کنسرت خوب را به من داد. خانم قاسمی هم پس از مدتی آرشیوش را در اختیار ما قرار داد و همه آدم ها باعث شدند که این مستند جان بگیرد. پس از این همه زحمت بی هیچ دلیل می گویند که پنج مصاحبه باید خارج شود. این یعنی تدوین و صداگذاری کامل نابود نمی شود. برای مجوز ارشاد هم باید مجددا اقدام کنیم زیرا مستند به طور کلی عوض می شود. حرف آخر من این است و خواهش می کنم که حتما بنویسید. مهدی کرد؛ می دانم که تو در دقیقه 90 رضایت می دهی و این کار را با مستند نمی کنی زیرا می دیدم که چقدر برای این پروژه دلسوزی می کردی. مطمئن هستم که این کار را نمی کنی.
 

• *درست است که می گویید مطمئن هستید ولی اگر در دقیقه 90 ایشان رضایت ندادند آن موقع تکلیف چیست؟

واقعا سوال سختی است. خودم هم هنوز به این موضوع فکر نکرده ام. به آنجاها نمی رسد و دلم روشن است که دوستان مرتضی برای حضور در مستند او رضایت می دهند. اما باید ببینیم که به لحاظ قانونی حرف چه کسی درست است. یک زمانی است که تصویری از شخصی بدون اطلاع او استفاده شده و می توانند بگویند که رضایت نداشتیم. اما همه این افراد با رضایت شخصی خودشان آمدند. ما هم وقت صرف کردیم و سرمایه گذاری روی این پروژه انجام شده است. از سوی دیگر چون این افراد راضی نیستند، حتی اگر به لحاظ قانونی بتوانم کار را پخش کنم اما به لحاظ اخلاقی درست نیست زیرا رضایت ندارند. متاسفانه الان در شرایطی هستم که نمی توانم تصمیم بگیرم. می خواهم به مهدی کرد بگویم که الان ریش و قیچی در اختیار تو است. حتی اگر حقی از تو ضایع شده می توانی گذشت کنی و همه چیز ختم به خیر شود. تو با منصور و مصطفی پاشایی رفیق هستی و می توانید دوستانه به ارشاد بروید و ببینید که حق با چه کسی است. الان مردم در درجه اول پس از هفت ماه منتظر آلبوم هستند، منتظر آلبوم هستند و در درجه سوم می خواهند مستند را ببینند. ما نباید این را هم از طرفداران دریغ کنیم. ما هفت ماه سکوت کرده ایم. همه گفتند مستندی که باید در یک یا دو ماه آماده می شد چرا اینقدر طول کشیده است. ما بر گردن خودمان انداختیم و بهانه های مختلف آوردیم. اما زمانی که صبح از خواب بیدار می شوم و می بینم سایت «موسیقی ما» خبری منتشر کرده مبنی بر اینکه پنج نفر درخواست انصراف از این مستند را داده اند. در این شرایط ما هم حق داریم که حرف بزنیم. باز هم دل من روشن است و با بزرگواری او اکنون می توانیم این اختلافات را ختم به خیر کنیم. اگر اختلافات آلبوم و مستند مرتضی پاشایی حل نشود، این کینه تا سالها باقی می ماند.
 

• *البته این سوال هم پیش می آید که اگر مهدی کرد نارضایتی داشت چرا فقط درخواست حذف مصاحبه و تصاویر خودش را به شما نداد؟

 تمام این بچه های گل و دوست داشتنی اعضای تیم کاری مهدی کرد هستند. محمود گل محمدی از دوستان خوب من است ولی مهدی کرد تهیه کننده او هم هست. عباس باران یا مهدی طیبی از اعضای تیم اجرایی کنسرت های این خواننده هستند. فکر می کنید محمود گل محمدی دوست ندارد در این مستند باشد؟ خدا شاهد است که دوست دارد. عباس باران یا مهدی طیبی هم دوست دارند. اما آنها وقتی می بینند که بزرگترشان ناراحت است چنین تصمیمی را می گیرند. اگر دلخوری مهدی برطرف شود آنها هم نظرشان عوض خواهد شد. اما در این بین بحث «مهرزاد امیرخانی» می ماند. من احساس می کنم که اگر مهدی کرد رضایت دهد بعدا او و سیدجواد هاشمی با مهرزاد هم می توانند صحبت کنند و مشکل او هم قابل حل است. اگر به درون این مشکلات وارد شوید متوجه خواهید شد که آنقدر جزئی است که با یک قدم حل می شود.
 

• *یک بعد دیگر این اتفاقات به مساله فروش مستند مربوط می شود و اینکه برخی از اطرافیان مرتضی با این موضوع مخالف هستند. حتی برخی شایعات اینگونه نقل می شود که می گویند چون قرار بوده «رضا رشیدپور» هم مستندی با این مضمون بسازد اما به رایگان پخش کند. احتمالا او هم دستی در این اتفاقات داشته باشد. شما در این زمینه چه نظری دارید؟

من نامی از ایشان طی چند وقت اخیر نشنیده ام. «رضا رشیدپور» را در حرفه خودم استاد و بزرگ می دانم و فکر هم نمی کنم چنین مساله ای صحت داشته باشد. زیرا تولید آن مستند در همان زمان منتفی شد. پس از فوت مرتضی، ده گروه تمایل داشتند که مستند او را بسازند. همه گروه ها و ما رضا رشیدپور با رضایت خانواده نسبت به آغاز تولید مستند اقدام کردند. حدود یک ماه سپری شد و خانواده دیدند که ده گروه در حال انجام این کار هستند و اگر در یکی از این مستندها حرف خلاف واقع عنوان شود، اتفاقات بدی رخ می دهد. خانواده خواهش کردند که همه بر روی یک مستند متمرکز شوند و حتی به یک گروه دیگر گفتند که شما برای دومین سالگرد، مستند خودتان را پخش کنید. در همان زمان هم آقای رشیدپور اجازه از خانواده داشتند ولی یک سری ناهماهنگی ها پیش آمد و تولید کار ایشان متوقف شد. در این حواشی جدید هم من بعید می دانم که ایشان نقشی داشته باشد.
 

• *در مورد فروش این مستند و تکلیف این قسمت هم کمی توضیح دهید.

مدتهاست که می شنوم این خانواده می خواهند سودجویی کنند. اگر خانواده هیچ کاری نمی کردند، همین آدم ها انتقاد می کردند که چرا برای زنده ماندن یاد مرتضی کاری نمی کنند. با وضع وحشتناک رسانه های خانگی و این حجم دانلود و کپی معمولا یا با ضرر مواجه می شود یا با خودش را سر به سر می کند و سود کمی باقی می ماند. احساس می کنم که با این حجم دانلود، مستند مرتضی پاشایی 15 میلیون بیننده در کشور داشته باشد اما شاید دویست یا سیصد هزار نفر کار را بخرند. از هر سی دی سه هزار تومانی که به فروش برسد، دو هزار تومان سهم ارشاد و فروشنده و پخش کننده و بسته بندی کار است. هزار تومان به تولید کننده می رسد. اگر این مستند دویست هزار نسخه فروش داشته باشد یک مبلغ ششصد میلیون تومانی داریم که چهارصد میلیون آن سهم دیگران است. دویست میلیون به خانواده می رسد ولی باید در ابتدا هزینه های تولید مستند پرداخت شود. درصدی را هم می خواهند به خیریه اختصاص دهند و مبلغی که در پایان می ماند آنقدر ناچیز است که من نمی دانم چرا برایش اینقدر هیاهو ایجاد شده است؟ اصلا اگر پولی هم به خانواده پاشایی برسد نوش جانشان باشد. مگر در جیب دشمن مرتضی می رود؟ چند روز قبل با سیدجواد هاشمی سر این موضوع بحث داشتیم. او گفت که اگر فوت کردم وصیت می کنم خانواده ام از راه من پول در بیاورند. برخی به گونه ای صحبت می کنند که انگار خانواده مرتضی با او دشمن بودند.
 

• *و کلام آخر؟

من هفت ماه بین آدم ها بودم و همه آنها دوست داشتنی هستند. مهدی کرد از آن تهیه کننده های دوست داشتنی است که هر خواننده ای دوست دارد با او کار کند. مصطفی پاشایی واقعا بچه مظلوم و محجوبی است. مهرزاد امیرخانی یک پسر دوست داشتنی است. مریم قاسمی بسیار خانم محترمی است. خانواده مرتضی مومن و اصیل هستند. عجیب است که بین این خانواده خوب به خاطر یک دلیل کوچک، اختلاف ایجاد شده است. امیدوارم یک بزرگتری قدم اول را بردارد و سپس همه مشکلات حل شود.